Tín dụng chính sách - Chắp cánh ước mơ đến trường. Bài 2: Phát huy hiệu quả nguồn vốn tín dụng chính sách cho học sinh, sinh viên

* Tín dụng chính sách - Chắp cánh ước mơ đến trường. Bài 1: Mang cơ hội học tập đến với học sinh, sinh viên nghèo

Tăng mức vốn vay, điều chỉnh đối tượng được vay vốn

Triển khai áp dụng Quyết định 05, mức cho vay tối đa đối với mỗi HSSV tăng thêm 1,5 triệu đồng/tháng so với mức cũ đã áp dụng từ 1/12/2019 (2,5 triệu đồng/tháng/HSSV). Theo đánh giá của Bộ Giáo dục và Đào tạo, với việc áp dụng học phí theo Nghị định số 86/2015/NĐCP, mức cho vay theo quy định cũ (2,5 triệu đồng/tháng/HSSV) mới chỉ đáp ứng 49% học phí của nhóm ngành có học phí cao nhất và 38,5% nhu cầu chi phí học tập cho HSSV (bao gồm học phí và chi phí sinh hoạt). Do đó, việc nâng mức vốn vay được kỳ vọng sẽ hỗ trợ tốt hơn cho HSSV trang trải chi phí học tập, qua đó góp phần ổn định đời sống, tư tưởng cho các hộ gia đình có con em đang theo học đại học, cao đẳng.

Ngân hàng CSXH phối hợp với các hội đoàn thể khảo sát tìm hiểu nhu cầu vay vốn HSSV của các hộ dân - Ảnh: H.T

Bà Lê Thị Vân, ở Khu phố 1, Phường 1, thị xã Quảng Trị có ba người con, trong đó hai con trai lớn đã tốt nghiệp ra trường đi làm, còn con gái út chuẩn bị bước vào năm thứ 3 đại học Giao thông - Vận tải TP. Hồ Chí Minh. Bà Vân cho biết, những năm trước, bà cũng được tạo điều kiện vay vốn tín dụng HSSV để nuôi hai con trai theo học 4 năm đại học. Thu nhập của hai vợ chồng chủ yếu trông chờ vào nghề làm lẵng hoa và làm hương, mỗi tháng khoảng 6-7 triệu đồng. Khi con gái út vào đại học, con trai thứ hai vẫn chưa tốt nghiệp ra trường, gia đình gặp nhiều khó khăn. “Ngoài số tiền được vay từ ngân hàng CSXH, có nhiều thời điểm vợ chồng tôi phải vay nóng để gửi thêm cho các con nộp học phí, chi phí sinh hoạt mới đủ. Nay nghe Chính phủ có quyết định điều chỉnh mức cho vay đối với HSSV lên 4 triệu đồng/tháng, chúng tôi rất mừng”.

Quyết định số 05 cũng sửa đổi Khoản 2 Điều 2 về đối tượng được vay vốn: HSSV là thành viên của hộ gia đình thuộc một trong các đối tượng hộ nghèo theo chuẩn quy định của pháp luật, hộ cận nghèo theo chuẩn quy định của pháp luật và hộ có mức sống trung bình theo chuẩn quy định của pháp luật. Đồng thời, quyết định cũng sửa đổi Khoản 2 Điều 9 về trả nợ gốc và lãi tiền vay. Cụ thể, kể từ ngày HSSV kết thúc khóa học 12 tháng theo quy định, đối tượng được vay vốn phải trả nợ gốc và lãi tiền vay lần đầu tiên. Đối tượng được vay vốn có thể trả nợ trước hạn mà không chịu lãi phạt trả nợ trước hạn.

Hiện tại, các phòng giao dịch ngân hàng CSXH các địa phương đã triển khai đối tượng vay vốn HSSV là thành viên của hộ gia đình thuộc một trong các đối tượng hộ nghèo theo chuẩn quy định của pháp luật, hộ cận nghèo theo chuẩn quy định của pháp luật... Riêng HSSV thuộc hộ có mức sống trung bình theo chuẩn quy định của pháp luật vẫn chưa được vay vốn. Nguyên nhân phụ thuộc vào kết quả khảo sát của các địa phương, đến nay chưa có địa phương nào triển khai thực hiện thống kê, khảo sát đối với đối tượng này.

Giám đốc Phòng Giao dịch Ngân hàng CSXH huyện Hải Lăng Lê Quang Lực chia sẻ, đơn vị đã nhiều lần kiến nghị với Ban đại diện Hội đồng Quản trị Ngân hàng CSXH huyện về việc các địa phương cần tiến hành rà soát để thống kê đối tượng HSSV thuộc hộ có mức sống trung bình theo chuẩn quy định của pháp luật để có cơ sở hỗ trợ vay vốn HSSV nếu có nhu cầu. Tuy nhiên, hiện nay các địa phương chưa triển khai thực hiện được. “Phương châm của ngân hàng CSXH là không để HSSV có hoàn cảnh khó khăn nào có nhu cầu vay vốn học tập bị bỏ sót.

Ngoài đối tượng vay vốn thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, HSSV có bố/mẹ bị mất do COVID-19, hộ có thu nhập bình quân thấp hơn hoặc bằng 150% so với thu nhập của chuẩn hộ nghèo, trên địa bàn huyện có các đối tượng HSSV thuộc gia đình có hoàn cảnh khó khăn do ảnh hưởng bởi thiên tai cũng đã được tạo điều kiện vay vốn học tập đúng theo quy định”.

Sẵn sàng giải ngân nguồn vốn hỗ trợ học sinh, sinh viên

Dự kiến từ năm học 2022 - 2023, mức học phí của nhiều trường đại học tăng khi áp dụng Nghị định số 81/2021/NĐ-CP quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập, giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo. Nhằm triển khai kịp thời cho HSSV vay vốn học tập trước thềm năm học mới, Ngân hàng CSXH chi nhánh tỉnh Quảng Trị đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo đến các cơ quan, phòng, ban liên quan và UBND các xã, thị trấn phối hợp chặt chẽ với các phòng giao dịch ngân hàng CSXH huyện trong việc tổ chức tuyên truyền các chính sách tín dụng ưu đãi của Chính phủ, những điểm mới của chương trình tín dụng ưu đãi theo Quyết định 05.

Tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương, các hội, đoàn thể, các tổ tiết kiệm và vay vốn tạo điều kiện tốt nhất để các gia đình thuộc đối tượng, có nhu cầu và đủ điều kiện vay vốn đều được tiếp cận nguồn vốn tín dụng HSSV kịp thời. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giúp người dân hiểu về hoạt động tín dụng CSXH, nắm rõ chính sách cho HSSV nghèo, gia đình có hoàn cảnh khó khăn vay ưu đãi, về việc sử dụng vốn đúng mục đích và nghiêm túc thực hiện trả lãi, nợ gốc theo quy định.

Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn thôn Trà Trì Phú, xã Hải Hưng, huyện Hải Lăng Nguyễn Thị Hoa cho biết, hiện các hộ có nhu cầu vay vốn từ chương trình cho vay HSSV trên địa bàn thôn đã được thông tin về số tiền vay và quá trình thực hiện hỗ trợ hồ sơ. Căn cứ nhu cầu vay vốn của từng hộ, việc họp bình xét cho vay được triển khai trên nguyên tắc công khai, dân chủ, khách quan dưới sự giám sát, chứng kiến của trưởng thôn và người đại diện tổ chức chính trị - xã hội cấp xã nhận vốn ủy thác từ hệ thống ngân hàng CSXH.

Cán bộ Phòng Giao dịch Ngân hàng CSXH huyện Vĩnh Linh thực hiện các thủ tục giải ngân nguồn vốn vay ưu đãi cho người dân - Ảnh: H.T

Đến thời điểm này, hầu hết HSSV trong tỉnh đã có kết quả xét tuyển các trường đại học, cao đẳng. Các gia đình có con em trúng tuyển đã và đang chuẩn bị các điều kiện để lên đường nhập học, trong đó quan trọng nhất là kinh phí để nộp học phí ban đầu. Chị Trương Thị Hải, thôn Mai Xá, xã Gio Mai phấn khởi nói: “Con trai tôi chuẩn bị nhập học Trường Cao đẳng FPT Đà Nẵng. Gia đình tôi thuộc diện hộ cận nghèo, được tạo điều kiện vay vốn của ngân hàng CSXH để các con học đại học. Năm nay được biết chính sách vay vốn có điều chỉnh mức vay nhiều hơn trước, tôi yên tâm về khoản chi phí cho con mình nhập học”.

Giám đốc Ngân hàng CSXH Chi nhánh tỉnh Quảng Trị Trần Đức Xuân Hương cho biết, căn cứ vào số lượng khảo sát, đơn vị xây dựng nguồn vốn cho chương trình nhằm đáp ứng đủ nhu cầu vay của HSSV có hoàn cảnh khó khăn thuộc đối tượng vay vốn trên địa bàn khi bước vào năm học mới. Đồng thời Ngân hàng CSXH tỉnh tiếp tục kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương tiến hành rà soát, xác định đối tượng HSSV thuộc hộ có mức sống trung bình theo chuẩn quy định của pháp luật để tạo điều kiện cho gia đình các em được vay vốn theo nhu cầu.

Để chương trình tiếp tục đạt hiệu quả cao, chính quyền các cấp cần thường xuyên rà soát bổ sung kịp thời đối tượng HSSV là thành viên của hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có mức sống trung bình..., từ đó có cơ sở thực hiện nghiêm túc về việc xác nhận các gia đình thuộc diện vay vốn tín dụng HSSV đúng đối tượng, phát huy giá trị tích cực của chương trình.

Hiện nay, hệ thống công nghệ thông tin quản lý dữ liệu của ngân hàng CSXH đã được hiện đại hóa và liên thông trên toàn quốc, giúp việc chuyển trả nợ thuận tiện, qua đó có thể cung cấp các thông tin liên quan đến sinh viên vay vốn cho các nhà trường để cùng phối hợp thực hiện cũng như quản lý đối tượng vay vốn và sử dụng vốn tốt hơn trong thời gian tới. Ngoài ra, thời gian qua, ngân hàng CSXH cũng đã phối hợp với một số ngân hàng thương mại khác như Vietinbank, Agribank… tiến hành mở tài khoản qua thẻ cho HSSV. Nhờ vậy, hộ gia đình có thể hoàn thiện hồ sơ nhận tiền vay vốn với ngân hàng CSXH nhưng tiền có thể chuyển trực tiếp qua thẻ cho HSSV thuận tiện.

Thanh Trúc - Hà Trang