Tín dụng chính sách với công cuộc giảm nghèo bền vững Đánh thức khát vọng vươn lên

Thay đổi thói quen trông chờ

Đa phần người dân sinh sống tại Mường Lát (Thanh Hóa) là cộng đồng dân tộc Thái, Mông, Mường, Dao, Khơ mú và Kinh. Do sống ở khu vực biên giới, vùng núi cao, sông suối hiểm trở, dưới các tán rừng nên người dân được hỗ trợ 15kg gạo/khẩu/tháng. Hộ cận nghèo, hộ nghèo (trên 65%) còn nhận được nhiều chính sách hỗ trợ khác của Nhà nước. Học sinh từ cấp 2 trở lên đi học tại các trường dân tộc nội trú được hỗ trợ gạo, hỗ trợ tiền khoảng 700 nghìn đồng/tháng)...

Những chính sách này cơ bản đã giúp người dân ổn định đời sống. Tuy nhiên, một bộ phận người dân lại trông chờ vào nguồn chính sách hỗ trợ mà không chịu lao động, không tự vươn lên, đeo bám vào chính sách để sống qua ngày. Lâu dần thành căn bệnh khó chữa. Để chữa căn bệnh này, cấp ủy chính quyền Mường Lát đã ban hành riêng một nghị quyết nhằm vận động Nhân dân nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm, tinh thần tự lực, tự cường, chủ động vươn lên mạnh mẽ, nhất là trong cán bộ, đảng viên.

Quyết tâm thoát nghèo của bà con ở Mèo Vạc, Tuyên Quang trong một phiên họp tổ Tiết kiệm và vay vốn. Ảnh: Đức Kiên

Việc tuyên truyền được thực hiện bằng hình thức phương tiện: qua mạng xã hội Zalo, phát trực tiếp qua loa kéo ở trung tâm các bản, khu phố; lắp đặt pano ở các điểm trung tâm, nơi bà con thường xuyên qua lại để lan tỏa tinh thần tự lực, tự cường; xây dựng các tin, bài tuyên truyền bằng hai thứ tiếng (tiếng Kinh và tiếng Mông) để phát trên hệ thống loa phát thanh và qua mạng xã hội đến tận thôn, bản...

Song song với việc tuyên truyền, Mường Lát phối hợp với các cơ quan chức năng lên kế hoạch phát triển cụ thể cho từng địa bàn. Đến nay, địa phương đã lựa chọn được cây, con chủ lực như trồng quế, trồng trẩu, chăn nuôi trâu, bò, gà đen, lợn mán, các con đặc sản, trồng cỏ, trồng dưa, sắn... gắn với địa chỉ bao tiêu sản phẩm.

Cấp ủy, chính quyền Mù Cang Chải, tỉnh Lào Cai cũng xác định, chỉ có tự giác thay đổi tư duy, chủ động vươn lên thoát nghèo trong mỗi đồng bào là sẽ giải quyết tận gốc nguyên nhân đói nghèo, giảm tỷ lệ hộ nghèo một cách bền vững. Khi nhận thức được mình cần phải làm gì, làm thế nào để thoát nghèo thì sự hỗ trợ của chính quyền mới như: cơ chế, chính sách, vay vốn, cung cấp giống, kỹ thuật canh tác, giao đất sản xuất, tìm kiếm thị trường... mới phát huy hiệu quả.

Tại Đồng Tháp, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2022 - 2025 đã được cả hệ thống chính trị nơi đây thực hiện hiệu quả bằng nhiều biện pháp. Hiện nay, đa số những hộ nghèo trên địa bàn tỉnh là gia đình chính sách hoặc thiếu tư liệu sản xuất nên không thể tự thoát nghèo. Với đối tượng này, tỉnh cũng đã có những biện pháp cụ thể để hỗ trợ.

"Nhưng mừng nhất là phần lớn bà con đã thay đổi tư duy để cùng vươn lên, không còn tự hài lòng hay trông chờ, đổ thừa cho số phận" - ĐBQH Phạm Văn Hòa chia sẻ.

Mạnh dạn đổi mới

Khi khối "thành trì" khó công phá nhất là nhận thức đã thay đổi, thói quen trông chờ ỷ lại của nhiều đồng bào cũng sẽ thay đổi. Giờ đây, không chỉ lớp trẻ, mà ngay cả những người lớn tuổi ở các vùng miền, nhất là khu vực đồng bào dân tộc thiểu số đã quen với việc phải tiến về phía trước, phải tranh thủ sự hỗ trợ từ mọi chủ trương, chính sách để tự lực vươn lên. Đây là thành công lớn nhất trong công cuộc xóa đói giảm nghèo của chúng ta.

Với đặc thù là một tỉnh miền núi, có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, đời sống Nhân dân còn nhiều khó khăn, việc triển khai các chính sách giảm nghèo ở Hà Giang không chỉ nhằm giải quyết những nhu cầu trước mắt về an sinh xã hội mà còn hướng tới tạo sinh kế lâu dài.

Đơn cử như ở tỉnh Hà Giang (cũ), một tỉnh miền núi ở cực Bắc của Tổ quốc, đời sống của hầu hết bà con DTTS còn gặp nhiều khó khăn, trong đó, số hộ nghèo có trên 42%. Nhằm giúp cho bà con DTTS trên địa bàn tỉnh từng bước xóa đói, giảm nghèo bền vững, thời gian qua, các cấp chính quyền của tỉnh Hà Giang đã có nhiều giải pháp, trong đó, tập trung hỗ trợ bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng, cải tạo vườn tạp nhằm phát triển kinh tế gắn với du lịch. Một trong những điểm sáng về mô hình phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo bền vững phải kể đến là huyện biên giới Đồng Văn. Rõ nét nhất đó là 12 sản phẩm của địa phương đã được gắn tem cấp chứng chỉ OCOP, chương trình liên kết trong sản xuất, chế biến tiêu thụ nông sản đã giúp cho người dân phát triển kinh tế bền vững, từng bước xóa đói giảm nghèo.

Còn tại huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông (cũ) lại có cách làm hay trong công tác giảm nghèo. Với sự linh hoạt trong sản xuất, kinh doanh, các HTX trên địa bàn huyện Đắk Glong đã tập hợp được nhiều nông dân tham gia vào phát triển sản xuất nông nghiệp, được xem như “chìa khóa” giúp thoát nghèo bền vững với các mô hình như: mô hình HTX trồng cà phê sạch, HTX trồng dâu nuôi tằm, HTX trồng cây dược liệu, nuôi dê, bò, thỏ... với các giải pháp thế mạnh như "2 kèm 1", "5 kèm 1"; các tổ vay vốn phát triển kinh tế; thành lập các tổ, nhóm đồng sở thích, các phong trào giúp nhau phát triển kinh tế ở các tổ chức chính trị, xã hội, đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ hay Đoàn Thanh niên...

Giai đoạn 2021 - 2025, nguồn vốn của NHCSXH Lào Cai (cũ) đã giúp các hộ dân trên địa bàn đầu tư trồng 164.000ha rừng, 9.000ha cây ăn quả; mua hàng chục nghìn con gia súc; xây dựng hơn 59.000 công trình nước sạch, vệ sinh; hỗ trợ học sinh, sinh viên và cải thiện nhà ở cho hàng nghìn hộ nghèo, tạo hơn 42.500 việc làm mới... Điều này đã giúp cho địa phương thực hiện được mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh xuống còn trên 4%; tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm tối thiểu 5% mỗi năm. Thu nhập GRDP bình quân đầu người toàn tỉnh dự kiến đạt 126 triệu đồng/năm, trong đó các huyện nghèo đạt trên 57,6 triệu đồng/năm.

Đức Kiên