Tin thế giới 29/10: Belarus chuẩn bị 'tung' vũ khí khủng của Nga, Mỹ sẽ rút bớt quân ở sườn Đông NATO, không có thượng đỉnh Mỹ-Triều

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) đến Hàn Quốc và có cuộc gặp người đồng cấp nước chủ nhà Lee Jae Myung ngày 29/10.

Châu Âu

* Belarus sẽ triển khai hệ thống tên lửa tầm trung siêu vượt âm Oreshnik của Nga vào tháng 12 tới, theo lời bà Natalya Eismont, người phát ngôn của Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko ngày 28/10.

Bà Eismont cho biết thêm, các công tác chuẩn bị cho đợt triển khai này đã gần hoàn tất. Trước đó, Tổng thống Lukashenko khẳng định việc triển khai này là phản ứng trước cái mà ông gọi là “sự leo thang từ phương Tây”.

Tên lửa Oreshnik có tốc độ gấp 10 lần tốc độ âm thanh (tức đạt tới Mach 10), tuy nhiên, giới chức quân sự Ukraine cho rằng quả tên lửa Oreshnik có tốc độ lên tới Mach 11.

Tổng thống Nga Vladimir Putin từng tuyên bố, không có hệ thống phòng thủ tên lửa hiện hành nào có thể đánh chặn được Oreshnik. (TASS)

* Nga hy vọng Lithuania sẽ không thực hiện bước đi khiêu khích và chặn tuyến trung chuyển tới vùng Kaliningrad của Nga, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói ngày 29/10.

Bà Zakharova nêu rõ: “Chúng tôi sẽ theo dõi chặt chẽ tình hình liên quan quyết định vô căn cứ của Vilnius về việc đóng vô thời hạn 2 cửa khẩu đường bộ còn lại ở biên giới với Belarus”.

Trước đó, hôm 26/10, Tổng thống Lithuania Gitanas Nauseda đề xuất đóng vĩnh viễn biên giới với Belarus hoặc hạn chế tuyến trung chuyển tới vùng lãnh thổ tách rời Kaliningrad của Nga, trong bối cảnh xuất hiện lo ngại về việc các khinh khí cầu thời tiết xâm nhập không phận quốc gia Baltic này. (TASS)

* Lithuania hối thúc Liên minh châu Âu (EU) tăng cường trừng phạt Belarus sau một loạt vụ xâm nhập không phận mà Vilnius cáo buộc Minsk gây ra bằng các khinh khí cầu buôn lậu thuốc lá. Các vụ xâm nhập đã buộc các sân bay Lithuania phải đóng cửa liên tục vào tuần trước, ảnh hưởng ít nhất 175 chuyến bay và 27.000 hành khách.

Lithuania xem các khinh khí cầu buôn lậu là chiến thuật mới trong cuộc chiến hỗn hợp của Điện Kremlin chống lại phương Tây, trong đó Belarus đã cung cấp một bãi tập kết quan trọng.

Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã bày tỏ sự ủng hộ vững chắc đối với Lithuania liên quan vụ việc. (France 24)

* Mỹ thông báo cho Bộ Quốc phòng Romania và các đồng minh về kế hoạch cắt giảm số lượng quân đồn trú ở sườn phía Đông của NATO, trong đó có cả các binh sĩ được triển khai tại căn cứ không quân Mihail Kogalniceanu ở Romania.

Cụ thể, Mỹ sẽ đình chỉ hoạt động luân chuyển một lữ đoàn ở châu Âu và lữ đoàn này có các đơn vị đóng tại một số quốc gia thành viên NATO. Bộ Quốc phòng Romania không nêu số quân nhân cụ thể mà Mỹ sẽ rút. Hiện NATO chưa đưa ra bình luận gì trước thông tin này. (US News)

* Italy có vị thế tốt để đại diện cho châu Phi tại châu Âu nhờ chính sách chú trọng ổn định châu lục và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua các quan hệ đối tác “phi thuộc địa”, theo lời Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani ngày 29/10.

Theo ông, nhờ Kế hoạch Mattei, Italy đang làm được rất nhiều việc: hợp tác phát triển, biến đất hoang trở thành đất nông nghiệp, hoạt động khai thác mỏ.

Kế hoạch Mattei, trị giá 5,5 tỷ Euro nhằm thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế của châu Phi thông qua các quan hệ đối tác công bằng trong một loạt lĩnh vực, đặc biệt là năng lượng, nông nghiệp, cơ sở hạ tầng, giáo dục và y tế. (Il Messaggero)

Châu Á-Thái Bình Dương

* Sẽ không diễn ra thượng đỉnh Mỹ-Triều trong chuyến thăm Hàn Quốc của Tổng thống Mỹ Donald Trump, theo lời ông chủ Nhà Trắng.

"Tôi biết Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un rất rõ. Chúng tôi rất hợp nhau, nhưng chúng tôi thực sự không thể sắp xếp được thời gian".

Nhà lãnh đạo cho biết, ông có thể sớm trở lại châu Á để gặp nhà lãnh đạo Triều Tiên. (Yonhap)

* Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung và người đồng cấp Mỹ Donald Trump ngày 29/10 hội đàm song phương tại thành phố Gyeongju, bên lề các hoạt động của Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) 2025. Đây là cuộc gặp thứ hai giữa hai nhà lãnh đạo này trong vòng hai tháng qua.

Tại cuộc hội đàm, ông Trump cho biết hai nước đã đạt được thỏa thuận thương mại. Theo thỏa thuận, Seoul sẽ đầu tư 350 tỷ USD để đổi lấy việc Washington giảm mức “thuế đối ứng” từ 25% xuống còn 15%. (Yonhap)

* Myanmar sẽ tổ chức giai đoạn hai của cuộc bầu cử nhiều giai đoạn vào ngày 11/1/2026. Giai đoạn hai dự kiến diễn ra 2 tuần sau giai đoạn đầu tiên vào ngày 28/12, bao gồm 100 thị trấn trên toàn quốc, trong đó có một số khu vực thuộc thành phố Yangon - trung tâm thương mại và đô thị lớn nhất Myanmar. (The Irrawaddy)

* Triều Tiên phóng thử tên lửa hành trình chiến lược từ biển vào đất liền trên vùng biển Hoàng Hải vào sáng 29/10.

Các tên lửa hành trình, được cải tiến để phóng từ tàu chiến, đã được phóng theo phương thẳng đứng và bay hơn 7.800 giây dọc quỹ đạo định sẵn trên Hoàng Hải, đánh trúng mục tiêu. (KCNA)

* Trung Quốc và Ấn Độ nối lại đàm phán biên giới cấp Tư lệnh Quân đoàn lần thứ 23 tại điểm gặp Moldo-Chushul nhằm thúc đẩy giải pháp cho các vấn đề còn tồn tại dọc Đường kiểm soát thực tế (LAC). Đây là cuộc tiếp xúc cấp tướng đầu tiên tại Khu vực phía Tây kể từ vòng đối thoại của các Đại diện đặc biệt vào tháng 8 năm nay.

Hai bên ghi nhận tiến triển đạt được kể từ vòng đàm phán lần thứ 22 (tháng 10/2024), đồng thời nhất trí rằng hòa bình và ổn định cơ bản đã được duy trì tại các khu vực biên giới. Cả Ấn Độ và Trung Quốc cam kết tiếp tục trao đổi qua các kênh quân sự và ngoại giao để xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh, tránh leo thang tình hình. (The Hindu)

Trung Đông-châu Phi

* Israel tổ chức Đại hội Phong trào Phục quốc Do Thái thế giới lần thứ 39 vào ngày 28/10 ở Jerusalem. Đại hội năm nay được ghi nhận có quy mô lớn nhất trong lịch sử, quy tụ hàng trăm đại biểu từ Israel, Mỹ và nhiều quốc gia khác.

Các đại biểu sẽ thảo luận và bỏ phiếu về hàng loạt vấn đề quan trọng đối với cộng đồng Do Thái toàn cầu, trong đó có một số đề xuất gây tranh cãi. (Jerusalem Post)

* Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tiến hành các cuộc không kích mạnh mẽ vào các cơ sở hạ tầng mà Hamas sử dụng ở phía Nam Dải Gaza vào chiều 28/10, sau khi cáo buộc các tay súng của nhóm này nổ súng vào binh sĩ Israel. Phía Hamas phủ nhận cáo buộc.

Văn phòng Thủ tướng Benjamin Netanyahu ra tuyên bố cho biết, các tay súng của lực lượng Hamas đã bắn một tên lửa chống tăng và nhiều loạt đạn vào lực lượng IDF tại Rafah, đánh dấu vi phạm mới đối với lệnh ngừng bắn đang có hiệu lực giữa hai bên. Thủ tướng Netanyahu đã ra lệnh “tấn công mạnh mẽ và ngay lập tức” vào Dải Gaza.

Sau đợt tấn công trên, ngày 29/10, quân đội Israel thông báo đã nối lại lệnh ngừng bắn tại Dải Gaza. (Times of Israel)

Châu Mỹ

* Tổng thống Colombia Gustavo Petro chỉ trích các vụ tấn công bằng tên lửa của Mỹ ở vùng biển Caribbean là “phi pháp và vô ích”, không nhằm mục đích ngăn chặn buôn bán cocaine mà để mở rộng ảnh hưởng chính trị và kinh tế trong khu vực.

Tuyên bố của ông Petro được đưa ra trong bối cảnh quan hệ giữa Bogotá và Washington căng thẳng sau khi Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt nhằm vào Tổng thống Colombia và tiến hành hàng loạt chiến dịch quân sự ở Caribbean và Thái Bình Dương, hàng chục người đã thiệt mạng. (Reuters)

* Đại sứ quán Mỹ tại Mali ngày 28/10 kêu gọi các công dân Mỹ “rời khỏi đất nước Tây Phi này ngay lập tức”, khi cuộc phong tỏa nhiên liệu do các nhóm thánh chiến thực hiện khiến cuộc sống thường nhật tại đây trở nên ngày càng tồi tệ.

Đại sứ quán Mỹ khuyến cáo công dân nước này sử dụng các chuyến bay thương mại hiện có để rời khỏi Mali trong thời gian sớm nhất có thể. (Anadolu)

* Thượng viện Mỹ ngày 28/10 một lần nữa không thể thông qua được dự luật ngân sách tạm thời do đảng Cộng hòa hậu thuẫn nhằm chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ, trong khi 25 tiểu bang và Đặc khu Columbia đã đệ đơn kiện chính quyền của Tổng thống Donald Trump về kế hoạch cắt giảm hỗ trợ lương thực theo Chương trình Hỗ trợ dinh dưỡng bổ sung (SNAP).

Trong lần bỏ phiếu thứ 13 về dự luật ngân sách tạm thời, Thượng viện Mỹ vẫn không hội đủ 60 phiếu thuận cần thiết khi không có nghị sĩ mới nào từ đảng Dân chủ bỏ phiếu ủng hộ việc thông qua dự luật và chỉ dừng lại ở tỷ lệ 54/45. (Reuters)

Hoàng Hà