Tin thế giới 5/11: Đức sẽ 'bơm' mạnh viện trợ cho Ukraine đối phó Nga, chính quyền Mỹ sẽ làm gì nếu thua kiện thuế quan? Triều Tiên sớm thử hạt nhân?

Đức sẽ tăng mạnh viện trợ tài chính cho Ukraine trong năm 2026 để ứng phó Nga. (Nguồn: Financial Times)

Châu Âu

* Đức tăng mạnh viện trợ tài chính cho Ukraine thêm khoảng 3 tỷ Euro vào năm 2026, nâng tổng số viện trợ lên khoảng 11,5 tỷ Euro. Điều này thể hiện cam kết mạnh mẽ của Berlin trong việc hỗ trợ Ukraine, mặc dù vẫn từ chối chuyển giao tên lửa hành trình Taurus cho Kiev.

Một quan chức chính phủ Đức nói: “Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine chừng nào còn cần thiết, để giúp họ tự bảo vệ trước cuộc chiến của Nga”.

Các hạng mục viện trợ gồm pháo binh, thiết bị bay không người lái, xe thiết giáp và thay thế hai hệ thống phòng không Patriot đã được Đức chuyển giao cho Ukraine trong năm 2024-2025.

Một nguồn tin của chính phủ xác nhận Thủ tướng Đức Friedrich Merz ủng hộ hoàn toàn kế hoạch này và các điều chỉnh ngân sách nêu trên dự kiến sẽ được nội các thông qua trong các cuộc họp sắp tới. (Handelsblatt)

* Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi Hungary không cản trở Ukraine gia nhập khối, tại Hội nghị thượng đỉnh Mở rộng của khối này diễn ra ở Bỉ ngày 4/11.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng EU và cảnh báo: "EU phải quyết định liệu có thể chấp nhận lãng phí thêm thời gian hay không và liệu có sẵn sàng tiến hóa và thích ứng với các thực tế địa chính trị hiện tại hay không".

Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chỉ trích quyền phủ quyết của Hungary là sự hỗ trợ cho Nga. (Euronews)

* Bỉ đóng cửa nhiều sân bay sau khi phát hiện thiết bị bay không người lái (UAV) vào ngày 4/11. Cụ thể, sân bay Brussels đã đóng cửa sau khi phát hiện nhiều UAV khả nghi. Các sân bay Charleroi và Liege cũng đã tạm dừng hoạt động như một biện pháp phòng ngừa. (AFP)

* Lithuania là nơi đặt nhà máy sản xuất đạn pháo do Tập đoàn quốc phòng Đức Rheinmetall khởi công xây dựng nhằm tăng cường năng lực sản xuất đạn dược của châu Âu. Nhà dự kiến sẽ sản xuất hàng chục nghìn quả đạn pháo 155 mm mỗi năm và hoàn thành vào cuối năm 2026.

Theo thông tin từ Rheinmetall, nhà máy trị giá 260-300 triệu Euro, được xây dựng trên khu đất rộng 340 ha tại Kėmerai. Lễ khởi công có sự tham dự của Giám đốc điều hành Rheinmetall Armin Papperger và Tổng thống Lithuania Gitanas Nausėda. (Elta)

Châu Á-Thái Bình Dương

* Trung Quốc sẽ dỡ bỏ mức thuế lên tới 15% đối với một số mặt hàng nông sản của Mỹ, trong đó có đậu tương. Trung Quốc cũng thông báo sẽ gia hạn thêm một năm việc đình chỉ mức thuế bổ sung 24% đối với hàng hóa Mỹ, đồng thời vẫn duy trì mức thuế chung 10%. (THX)

* Triều Tiên có thể sớm tiến hành thử hạt nhân tại bãi thử Punggye-ri, theo Cơ quan Tình báo Quốc phòng Hàn Quốc ngày 5/11. Đồng thời, Triều Tiên cũng đang chuẩn bị cho các vụ phóng vệ tinh do thám bổ sung với sự hỗ trợ kỹ thuật từ Nga. (Yonhap)

* Ấn Độ và Israel ký kết hiệp ước quốc phòng quan trọng về hợp tác quốc phòng sau cuộc họp của Nhóm công tác chung Ấn Độ-Israel (JWG), nhằm thúc đẩy chia sẻ công nghệ quốc phòng tiên tiến, phát triển và sản xuất chung các hệ thống vũ khí, cũng như thiết bị quân sự chủ chốt.

Theo Bộ Quốc phòng Ấn Độ, bản ghi nhớ thể hiện tầm nhìn thống nhất và định hướng chính sách để củng cố hợp tác quốc phòng vốn đã bền chặt giữa hai nước. Các lĩnh vực trọng tâm gồm đối thoại chiến lược, đào tạo, nghiên cứu & phát triển, đổi mới công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) và an ninh mạng.

Hai bên cũng tái khẳng định cam kết chung trong cuộc chiến chống khủng bố và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường năng lực quốc phòng nhằm ứng phó với các thách thức an ninh khu vực. (Times of India)

Trung Đông-châu Phi

* Mỹ đề xuất thành lập lực lượng quốc tế tại Gaza trong ít nhất 2 năm và đãphát hành dự thảo nghị quyết tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Dự thảo kêu gọi lực lượng này đảm bảo phi quân sự hóa Dải Gaza và ngừng hoạt động vũ khí từ các nhóm vũ trang phi nhà nước.

Dự thảo sẽ trao cho các quốc gia tham gia lực lượng một nhiệm vụ rộng rãi để bảo đảm an ninh tại Gaza cho đến cuối năm 2027, làm việc với một "Hội đồng Hòa bình" trong tương lai sẽ tạm thời quản lý lãnh thổ này. Dự thảo kêu gọi lực lượng này phối hợp chặt chẽ và hợp tác với Ai Cập và Israel.

Văn bản cũng nêu rõ rằng các lực lượng ổn định sẽ giúp bảo vệ các khu vực biên giới, cùng với lực lượng cảnh sát Palestine mà họ đã huấn luyện và thẩm tra, cũng như phối hợp với các quốc gia khác để đảm bảo dòng chảy viện trợ nhân đạo.

Văn bản cũng nhấn mạnh việc "khôi phục đầy đủ" viện trợ cho Gaza bởi Liên hợp quốc, Hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ, đồng thời đảm bảo rằng các nguồn cung cấp cần thiết đó không bị chuyển hướng. (AP)

* Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) kêu gọi Iran nghiêm túc hợp tác với các thanh sát viên Liên hợp quốc để tránh làm leo thang căng thẳng với phương Tây.

Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi cho biết, dù IAEA đã tiến hành khoảng một chục cuộc thanh sát tại Iran kể từ khi bùng phát xung đột với Israel hồi tháng 6, nhưng nước này vẫn chưa cho phép tiếp cận các cơ sở hạt nhân như Fordow, Natanz và Isfahan, những nơi đã bị Mỹ không kích.

Ông nhấn mạnh: “Không thể nói rằng tôi vẫn tuân thủ Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân" nhưng lại không thực hiện các nghĩa vụ kèm theo”. (Reuters)

* Hamas và chính quyền Palestine đạt thỏa thuận về việc thành lập một ủy ban tạm thời để quản lý Dải Gaza. Ủy ban này sẽ chịu trách nhiệm giám sát các cửa khẩu biên giới và lực lượng an ninh trong Dải Gaza, đồng thời do một bộ trưởng thuộc chính quyền Palestine đứng đầu.

Hiện chưa rõ liệu quyết định này đã được Mỹ và chính quyền Palestine phê chuẩn hay chưa, khiến tính ràng buộc của thỏa thuận vẫn chưa được xác định.

Trong khi đó, Israel phản đối một trong những ứng viên được đề cử làm người đứng đầu ủy ban cũng như từ chối cho phép lực lượng Liên hợp quốc hoạt động tại các khu vực hiện do nước này kiểm soát ở Dải Gaza. (Al Jazeera)

* Quân đội Sudan quyết định tiếp tục chiến đấu với Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (RSF) sau khi Hội đồng An ninh và Quốc phòng nước này nhóm họp để thảo luận về đề xuất ngừng bắn của Mỹ.

Ngày 4/11, phát biểu trên truyền hình nhà nước Bộ trưởng Quốc phòng Sudan Hassan Kabroun cho biết: “Chúng tôi cảm ơn chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vì những nỗ lực và đề xuất nhằm đạt được hòa bình. Công tác chuẩn bị cho trận chiến của nhân dân Sudan vẫn đang được tiến hành. Phòng bị trước chiến tranh là quyền hợp pháp của quốc gia”. (AFP)

Châu Mỹ

* Chính quyền Mỹ có nhiều lựa chọn nếu thua kiện tại Tòa án Tối cao liên quan thuế quan của Tổng thống Trump, dự kiến diễn ra ngày 5/11 (giờ địa phương), theo lời Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent.

Cụ thể, ông Bessent nhắc đến Điều khoản 232 của Đạo luật mở rộng thương mại năm 1962, cho phép viện dẫn lý do an ninh quốc gia, cũng như Điều khoản 301 của Đạo luật thương mại năm 1974, quy định về các hành vi thương mại không công bằng.

Những điều khoản này sẽ giới hạn khả năng của Tổng thống trong việc áp thuế dựa trên cơ sở “tình trạng khẩn cấp”, như cách ông Trump đã làm.

Tuy nhiên, ông Bessent bày tỏ tin tưởng rằng chính quyền Tổng thống Trump sẽ giành chiến thắng. (CNBC)

* Mỹ chính thức giảm mức thuế liên quan các sản phẩm fentanyl của Trung Quốc, chính thức hóa một phần quan trọng trong thỏa thuận thương mại với Bắc Kinh. Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh này, trong đó cũng nêu rõ các quan chức Mỹ sẽ giám sát việc Trung Quốc tuân thủ cam kết. (Reuters)

* Mỹ nới lỏng một số biện pháp trừng phạt đối với Belarus, bao gồm dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với hãng hàng không quốc gia Belavia và cho phép các giao dịch liên quan chuyên cơ của Tổng thống Alexander Lukashenko.

Động thái này đánh dấu bước tiến mới trong việc "hạ nhiệt" quan hệ giữa Mỹ và Belarus sau nhiều năm Washington tìm cách cô lập Minsk, bao gồm cả việc áp đặt trừng phạt trực tiếp lên Tổng thống Lukashenko. (TASS)

* Mỹ tấn công tàu buôn ma túy trên vùng biển quốc tế ở Đông Thái Bình Dương, theo lời Bộ trưởng Chiến tranh Mỹ Pete Hegseth.

Ông Hegseth cho biết, hai “phần tử khủng bố buôn ma túy” là nam giới trên tàu bị tiêu diệt và không có binh sĩ Mỹ nào bị thương. (TASS)

Hoàng Hà