Tin thế giới 7/5: Chính phủ Nga từ chức; Tổng thống Mỹ làm phật lòng đồng minh châu Á; Israel 'khai hỏa' chiến dịch tấn công Rafah

Ông Vladimir Putin tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Nga nhiệm kỳ 2024-2030 vào ngày 7/5 tại Điện Kremlin, Moscow. (Nguồn TASS)

Nga-Ukraine

* Ukraine gia hạn tình trạng thiết quân luật và tổng động viên thêm 90 ngày, tức là đến ngày 11/8/2024, sau khi Ủy ban Verkhovnaia Rada (Quốc hội) Ukraine về các vấn đề an ninh quốc gia, quốc phòng và tình báo họp phê chuẩn dự luật này.

Đây sẽ là lần gia hạn thứ 11 của Ukraine kể từ khi nước này xảy ra xung đột với Nga. (The Kyiv Independent)

* Nga coi F-16 tại Ukraine là phương tiện mang vũ khí hạt nhân còn động thái cung cấp loại máy bay này của Mỹ và ổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là sự khiêu khích có chủ đích, theo tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga ngày 7/5.

Tuyên bố nêu rõ, Nga sẽ không bỏ qua thực tế rằng những chiếc F-16 của Mỹ sớm được cung cấp cho Ukraine có chức năng kép - phi hạt nhân và hạt nhân - và đã từng là nòng cốt của đội máy bay tham gia “các phái bộ hạt nhân chung” của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). (Sputnik)

* Ukraine và Liên minh châu Âu (EU) thúc đẩy hợp tác ngành công nghiệp quốc phòng nhằm hỗ trợ quân sự lâu dài cho Kiev và đáp ứng tốt hơn các nhu cầu về lĩnh vực này của quốc gia Đông Âu, thông qua Diễn đàn công nghiệp quốc phòng EU-Ukraine lần thứ nhất, tổ chức ở Brussels (Bỉ) ngày 6/5.

Sự kiện này - quy tụ hơn 400 đại diện từ các Chính phủ cũng như ngành công nghiệp quốc phòng EU và Ukraine, là bước đi cụ thể đầu tiên trong việc triển khai Chiến lược công nghiệp quốc phòng châu Âu (EDIS) được khởi xướng vào tháng 3/2024. (Euronews)

* Ukraine sẽ thực hiện một cuộc phản công mới vào năm 2025, sau khi nhận được khoản viện trợ quân sự trị giá 61 tỷ USD của Mỹ, theo lời Cố vấn An ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan.

Ông Sullivan dự đoán, Moscow sẽ tiếp tục có bước tiến trên thực địa trong thời gian tới, vì sẽ mất một thời gian để viện trợ của Washington đến được Kiev, song, kịch bản chiến sự trong năm 2025 là quân đội Ukraine có ý định "giành lại các khu vực mà lực lượng Nga kiểm soát". (Financial Times)

Châu Âu

* Chính phủ từ chức sau khi ông Putin nhậm chức Tổng thống Nga: Chiều 7/5 theo giờ Việt Nam, lễ nhậm chức của Tổng thống Nga Vladimir Putin đã diễn ra tại Điện Kremlin. Đây là lễ nhậm chức lần thứ 5 trong sự nghiệp chính trị của ông Putin.

Trong bài phát biểu nhậm chức, bình luận về mối quan hệ giữa Moscow với các quốc gia khác, ông Putin nhấn mạnh: "Chúng ta không từ chối đối thoại với các nước phương Tây. Sự lựa chọn là của họ", song lưu ý, bất kỳ cuộc đàm phán nào cũng phải được thực hiện với sự tôn trọng lẫn nhau trên cơ sở bình đẳng.

Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo cam kết sẽ cùng với các đối tác trong hội nhập Á-Âu và các trung tâm phát triển có chủ quyền khác, "tiếp tục nỗ lực hình thành một trật tự thế giới đa cực và một hệ thống an ninh bình đẳng và không thể chia cắt”.

Ngay sau lễ tuyên thệ nhậm chức của ông Putin, Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin đã ký lệnh giải tán chính phủ để chờ bổ nhiệm mới. Từ nay cho đến khi được thành lập mới, Nội các Nga sẽ hoạt động dưới quy chế “quyền”.

Người phát ngôn của Tổng thống Nga Dmitry Peskov cho biết, ông Putin có thể đệ trình ứng cử viên thủ tướng ngay trong cùng ngày 7/5. (TASS)

* Nga không muốn leo thang nhưng sẽ chống trả phương Tây bằng mọi cách để bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và an ninh của mình, theo lời Thứ trưởng Ngoại giao nước này Sergei Ryabkov ngày 7/5.

Nhấn mạnh đây là giai đoạn chưa từng có trong quan hệ của Nga với phương Tây, ông Ryabkov lưu ý: "Chúng ta sẽ đẩy lùi tất cả các cuộc tấn công thù địch và việc kiểm tra những gì đang xảy ra trên thực tế chỉ có thể bằng hành động, bằng thực tiễn. Chúng ta không còn chút niềm tin nào đối với phương Tây". (Sputnik)

* Ba Lan phát hiện thiết bị nghe lén trong căn phòng dự kiến sẽ được chính phủ của Thủ tướng Donald Tusk tiến hành cuộc họp vào ngày 7/5.

Đây cũng là nơi Đại hội Kinh tế châu Âu thường niên sẽ khai mạc cùng ngày với sự tham dự của Thủ tướng Tusk và Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen.

Cơ quan an ninh Ba Lan đang điều tra vụ phát hiện thiết bị nghe lén. (AP)

* Máy chủ của Bộ Quốc phòng Anh bị tấn công: Hãng truyền thông Sky News đưa tin, máy chủ của Bộ quốc phòng Anh đã hứng chịu một cuộc tấn công mạng và đã gây ra một vụ rò rỉ dữ liệu lớn.

Theo đó, một số thông tin cá nhân trong hệ thống bảng lương của Bộ Quốc phòng Anh đã bị xâm phạm. Hệ thống này do một nhà thầu bên ngoài quản lý và Bộ Quốc phòng Anh đã đóng cửa hệ thống này ngay lập tức.

Bộ trưởng Lao động và Lương hưu Anh Mel Stride xác nhận về cuộc tấn công mạng quy mô lớn trên, trong khi Sky News nói rằng, các tin tặc Trung Quốc là thủ phạm.

Phản ứng về cáo buộc này, ngày 7/5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm tuyên bố điều này là "hoàn toàn vô nghĩa", khẳng định rằng Bắc Kinh "luôn kiên quyết phản đối và trấn áp mọi hình thức tấn công mạng".

* Đức triển khai hai tàu chiến tới Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương trong ngày 7/5, nhằm nỗ lực tăng cường sự hiện diện quân sự trong khu vực.

Phát biểu với báo giới trước khi hai tàu chiến rời đi, Bộ trưởng Quốc phòng Boris Pistorius nêu rõ: “Nhìn sang hướng khác, không thấy có sự hiện diện nào tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nhằm ủng hộ trật tự quốc tế dựa trên quy tắc, đó không phải là một lựa chọn đối với Đức. Sự hiện diện rất quan trọng".

Các tàu chiến sẽ đi qua Biển Đông nhưng không rõ liệu có qua eo biển Đài Loan như phía Mỹ đã thực hiện hay không. (Reuters)

Châu Á-Thái Bình Dương

* Nhật Bản phản đối bình luận "bài ngoại" của Tổng thống Mỹ: Ngày 7/5, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Hayashi Yoshimasa đánh giá, bình luận của Tổng thống Joe Biden rằng, "chứng bài ngoại" đang kìm hãm tăng trưởng kinh tế của Tokyo, là bình luận "đáng tiếc".

Ông nói rõ: "Chúng tôi gửi công hàm phản đối tới Mỹ rằng, bình luận của Tổng thống Biden không dựa trên sự hiểu biết đúng đắn về chính sách của Nhật Bản".

Tuy nhiên, theo ông Hayashi, mối quan hệ giữa Nhật Bản với đồng minh an ninh Mỹ vững chắc hơn bao giờ hết, và Tokyo sẽ cố gắng khiến quan hệ song phương mạnh mẽ hơn. (Kyodo)

* Chủ tịch Trung Quốc thăm Pháp: Ngày 6/5, Chủ tịch trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron có cuộc gặp tại Điện Elysee ở thủ đô Paris.

Tại đây, nhà lãnh đạo Trung Quốc khẳng định, hai bên cần duy trì định hướng trong quan hệ song phương, đồng thời làm phong phú thêm với những đặc điểm mới trong thời đại mới. Trên tinh thần đó, hai bên cần cùng nhau thúc đẩy chung sống hòa bình, hợp tác cùng có lợi, hướng tới một thế giới đa cực bình đẳng và trật tự.

Về phần mình, Tổng thống Macron hoan nghênh sự ủng hộ của Tập Cận Bình đối với ý tưởng tạm dừng các cuộc xung đột trong thời gian diễn ra Olympic Paris, tin tưởng rằng các thỏa thuận như vậy có thể giúp đạt được hòa bình lâu dài. (AFP, THX)

* Trung Quốc gia hạn miễn thị thực cho 12 nước, đối với những chuyến đi ngắn hạn tới quốc gia châu Á này, nhằm thúc đẩy giao lưu, theo lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm ngày 7/5.

Quyết định này có hiệu lực đến ngày 31/12/2025, dành cho các công dân Pháp, Đức, Italy, Hà Lan, Tây Ban Nha, Malaysia, Thụy Sĩ, Ireland, Hungary, Áo, Bỉ và Luxembourg. (THX)

* Ấn Độ rút hầu hết quân khỏi Maldives trước thời hạn: Ngày 7/5, một người phát ngôn của Tổng thống Maldives cho hay, hiện 51 quân nhân Ấn Độ đã rút khỏi đảo quốc này vào ngày 6/5 và những người còn lại sẽ về nước trước thời hạn 10/5. (AFP)

* Malaysia công bố chiến lược cốt lõi chống tham nhũng: Sáng 7/5, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim đã công bố Chiến lược chống tham nhũng quốc gia (NACS) giai đoạn 2024-2028, tập trung vào hiệu quả của các nỗ lực trong công tác này, cải thiện quản trị và tính liêm chính trong quản lý các dịch vụ công và các công ty liên quan chính phủ.

NACS bao gồm 5 chiến lược liên quan giáo dục, trách nhiệm công dân, tiếng nói của người dân, thực thi và khuyến khích. Ủy ban Chống tham nhũng (MACC) vẫn là trụ cột chính trong NACS giai đoạn 2024-2028. (Bernama)

Trung Đông-châu Phi

* Hamas chấp thuận đề xuất ngừng bắn ở Gaza sau gần 7 tháng xung đột với Israel. Thủ lĩnh chính trị Ismail Haniyeh đã điện đàm với Thủ tướng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani và Bộ trưởng Tình báo Ai Cập Abbas Kamel để thông báo quyết định trên.

Đề xuất ngừng bắn mà Hamas đồng ý là một thỏa thuận gồm 3 giai đoạn, mỗi giai đoạn kéo dài 42 ngày, trong đó, ở giai đoạn 2, Israel phải rút toàn bộ quân khỏi Gaza.

Thỏa thuận trên còn bao gồm việc tái thiết Gaza, cho phép những người di cư quay trở lại khu vực này và trao đổi tù nhân. (AFP)

* Israel bắt đầu triển khai chiến dịch quân sự ở Rafah và bước đầu giành quyền kiểm soát cửa khẩu Rafah ở phía Palestine, giáp biên giới với Ai Cập ở phía Nam Gaza.

Quân đội Israel nêu rõ lực lượng này đã tiến hành rà soát khu vực trên vào sáng cùng ngày sau khi triển khai chiến dịch trên không và trên bộ vào tối 6/5 tại một phần phía Đông thành phố Rafah.

Israel cũng đã đóng cửa khẩu Kerem Shalom vì lý do an ninh và sẽ hoạt động trở lại khi "điều kiện an ninh cho phép". (Reuters)

* Quốc tế hối thúc chấm dứt tấn công Rafah: Ngày 7/5, phong trào Hồi giáo Hamas đã kêu gọi chính quyền Mỹ và cộng đồng quốc tế gây sức ép lên Israel để ngăn chặn chiến dịch tấn công của Israel vào cửa khẩu Rafah với Ai Cập.

Palestine cũng kêu gọi Mỹ "lập tức can thiệp" vào chiến dịch của Israel, trong khi người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm hối thúc Israel "ngừng tấn công Rafah" sau động thái triển khai quân sự đầu tiên của quốc gia Trung Đông ở thành phố biên giới của Dải Gaza này.

Trước đó, ngày 6/5, nhiều nước Arab Hồi giáo bao gồm Saudi Arabia, Ai Cập và Jordan cũng đã ra tuyên bố phản đối hoạt động quân sự của Israel tại thành phố Rafah ở phía Nam Dải Gaza của Palestine, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế can thiệp ngay lập tức để ngăn chặn.

Về phần mình, Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres hối thúc Israel và Hamas nỗ lực hơn nữa để đạt được thỏa thuận ngừng bắn, chấm dứt nỗi thống khổ của người dân ở Dải Gaza. (Reuters, AFP)

Châu Mỹ

* Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel thăm Nga từ ngày 7-9/5 và sẽ có cuộc hội đàm với Tổng thống Vladimir Putin và các quan chức cấp cao của nước chủ nhà.

Theo kế hoạch, Chủ tịch Cuba Díaz-Canel sẽ lần đầu trực tiếp tham dự một cuộc họp của Hội đồng Kinh tế Á - Âu tối cao, khối hội nhập mà Havana tham gia với tư cách quan sát viên.

Theo lời mời của Tổng thống Nga, Chủ tịch Cuba cũng sẽ dự lễ duyệt binh và các hoạt động khác nhân kỷ niệm 79 năm Ngày Chiến thắng trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại (9/5/1945). (Prensa Latina)

* Ông Jose Raul Mulino đắc cử Tổng thống Panama với 34,4% phiếu ủng hộ trên tổng số 90% số phiếu được kiểm trong cuộc bầu cử hôm 5/5.

Ông Jose Raul Mulino (64 tuổi) - thuộc liên minh tranh cử “Hiện thực hóa các mục tiêu" (RM)” và “Liên minh”, sẽ trở thành Tổng thống Panama nhiệm kỳ 2024-2029.

Lãnh đạo các nước Mỹ, Mexico, Argentina, Tây Ban Nha, Peru, Guatemala, Colombia, Honduras, Ecuador, Venezuela, Nicaragua và nhiều quốc gia khác đã gửi lời chúc mừng ông Jose Raul Mulino, đồng thời bày tỏ mong muốn thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương với chính phủ quốc gia Trung Mỹ này. (The Guardian)

Hoàng Hà