Tính Đảng trong báo chí cách mạng: Nền tảng và sứ mệnh

Số 66 Báo Thanh Niên. Ảnh: T.L

Bản chất của báo chí cách mạng

Ngày 21/6/1925, Báo Thanh Niên do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập và trực tiếp chỉ đạo ra số đầu, đặt nền móng cho sự ra đời của nền báo chí cách mạng Việt Nam. Một thế kỷ trôi qua, theo yêu cầu của mỗi thời kỳ cách mạng, đã có hàng loạt tờ báo cách mạng ra đời nhằm tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với nhân dân.

Báo chí cách mạng luôn đồng hành cùng dân tộc, phục vụ Đảng và phụng sự nhân dân, thực hiện đúng lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Báo chí của ta phải phục vụ nhân dân lao động, phục vụ cho đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất nước nhà, xây dựng chủ nghĩa xã hội, cho hòa bình thế giới. Muốn hoàn thành vai trò của mình, một trong những nguyên tắc cốt lõi làm nên bản chất của báo chí cách mạng đó là tính Đảng - yếu tố định hướng, dẫn dắt hoạt động thông tin, tuyên truyền.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng”, “cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”.

Tính Đảng trong báo chí cách mạng thể hiện ở việc kiên định và bảo vệ chủ nghĩa Mác -Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, luôn đặt lợi ích của Đảng, của dân tộc lên trên hết, trước hết. Có như vậy, báo chí cách mạng mới thông tin, tuyên truyền chính xác mọi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với nhân dân.

Vừa một mặt góp phần cùng các tổ chức Đảng, chính quyền các cấp tổ chức cho nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong thực tiễn. Mặt khác, phản ánh kịp thời tâm tư, tình cảm, nguyện vọng chính đáng của nhân dân giúp Đảng có những bổ sung, điều chỉnh kịp thời những chủ trương, chính sách chưa phù hợp.

Báo chí cách mạng không chỉ làm nhiệm vụ tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, mà còn đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch về nền tảng tư tưởng của Đảng, về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Báo chí cách mạng phải thực hiện tốt vai trò dẫn dắt dư luận xã hội, giúp nhân dân hiểu và ủng hộ cách mạng, làm cho những yếu tố nhân văn, tích cực nảy nở, lan tỏa, đồng thời cũng đấu tranh với cái tiêu cực, lạc hậu…

Cơ hội và thách thức trong thời đại số

Trong thời đại xã hội thông tin phát triển mạnh mẽ, báo chí cách mạng Việt Nam đứng trước nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức. Trước bối cảnh bùng nổ thông tin với sự phát triển của các nền tảng mạng xã hội và công nghệ chuyển tải, xuất hiện các luồng thông tin đa chiều đòi hỏi các cơ quan báo chí và những người làm báo phải đổi mới để thích ứng.

Bên cạnh những thông tin chính xác, tích cực thì cũng có không ít thông tin sai sự thật, phiến diện của cộng đồng mạng khiến công chúng hiểu sai, hiểu không đầy đủ… có hại cho cách mạng.

Mặt khác, tận dụng độ phủ sóng rộng rãi, tốc độ lan truyền nhanh chóng của nền tảng mạng xã hội, các thế lực thù địch, bất mãn với chế độ thông tin xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nhằm chống phá Đảng, Nhà nước và sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta.

Ngoài ra, trong quá trình đổi mới hoạt động của một số cơ quan báo chí đã xuất hiện xu hướng thương mại hóa báo chí, dẫn đến nguy cơ xa rời tôn chỉ, mục đích của báo chí cách mạng…

Rõ ràng sự phát triển của công nghệ và sự ra đời của nhiều nền tảng mạng xã hội giúp người đọc có nhiều lựa chọn, cách tiếp cận thông tin thì cũng đem đến cơ hội để báo chí cách mạng đổi mới, mở rộng phương thức truyền thông, đa nền tảng để tiếp cận công chúng.

Tuy nhiên, chúng ta cần nhận thức sâu sắc rằng, dù công nghệ có phát triển đến bao nhiêu cũng không thể thay thế hoàn toàn con người trong hoạt động báo chí.

Trí tuệ nhân tạo sẽ giúp tòa soạn và nhà báo tiếp cận thông tin nhanh hơn, có cơ sở dữ liệu đầy đủ và toàn diện hơn, phân tích và nắm bắt xu hướng của công chúng chính xác hơn… nhưng vẫn không thể thay thế con người trong việc luận giải các vấn đề có chiều sâu, mang tính định hướng cao và có giá trị nhân văn sâu sắc.

Báo chí sẽ không thể thắng mạng xã hội về tốc độ đưa tin, nhưng công chúng sẽ chọn báo chí bởi tính chất thông tin, độ chính xác và giá trị nhân văn.

Bài toán đặt ra là cần đổi mới, phát triển báo chí theo hướng “chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại” để vừa đảm bảo tính Đảng vừa thu hút được công chúng, phát huy tốt vai trò tạo sự đồng thuận trong xã hội, xây đắp niềm tin xã hội, hướng con người phát triển toàn diện…

Di tích lịch sử Quốc gia Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng (xã Tân Thái, Đại Từ, Thái Nguyên).

Giữ vững thế “chân kiềng”

Để xây dựng một nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại như Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đặt ra, đòi hỏi mỗi cơ quan báo chí và những người làm báo cần giữ vững lập trường tư tưởng chính trị - yếu tố cốt lõi đảm bảo định hướng tư tưởng, chính trị và sự phát triển bền vững của nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Tính Đảng trong báo chí không chỉ thể hiện qua nội dung thông tin mà còn ở bản lĩnh chính trị, trách nhiệm xã hội và sứ mệnh phụng sự nhân dân của tờ báo và mỗi nhà báo cách mạng.

Trước yêu cầu của xã hội thông tin, phát triển báo chí hiện đại, đa phương tiện, đa nền tảng là tất yếu. Các học giả trong giới báo chí đã chỉ ra rằng nếu nội dung là “vua” thì công nghệ là “nữ hoàng” trong thời đại số. Bởi vậy, các tòa soạn và mỗi nhà báo buộc phải đổi mới, số hóa và ứng dụng công nghệ trong quy trình làm báo. Để đưa thông tin nhanh, chính xác, hấp dẫn, đáp ứng xu hướng tiếp cận thông tin đa nền tảng của công chúng buộc các cơ quan báo chí, nhà báo phải tận dụng công nghệ số.

Do vậy, đối với các cơ quan báo chí không chỉ đổi mới quản lý, quản trị, vận hành tòa soạn mà còn phải đầu tư hạ tầng công nghệ mới đáp ứng yêu cầu. Mặt khác, cần nâng cao chất lượng đội ngũ nhà báo giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, có kỹ năng công nghệ, đồng thời cần phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiến thức chính trị sâu rộng, đạo đức nghề nghiệp trong sáng để đáp ứng yêu cầu phát triển tòa soạn hội tụ, đa phương tiện, đa nền tảng.

Cùng đất nước, báo chí cũng đang chuyển mình mạnh mẽ, tính Đảng sẽ là yếu tố quyết định để báo chí thực hiện sứ mệnh trên mặt trận tư tưởng, văn hóa của Đảng, đáp ứng yêu cầu thông tin thiết yếu cho công chúng.

Phát huy truyền thống vẻ vang trong một thế kỷ qua, báo chí cách mạng Việt Nam sẽ ngày càng khẳng định vai trò “đi trước mở đường, đi cùng thực hiện và đi sau tổng kết”, góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đồng hành cùng dân tộc bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

Minh Hoàng