Tờ báo tiên phong trên mặt trận văn hóa, tư tưởng

Những sản phẩm đặc biệt của Công an mà chỉ Công an mới có

Sau Cách mạng Tháng Tám, giữa bối cảnh thù trong, giặc ngoài hết sức phức tạp, một tờ báo của lực lượng vũ trang được ra đời: Báo Công an mới, tiền thân của Báo CAND ngày nay. Tờ báo đặt dưới sự chỉ đạo, phụ trách của Nha Công an Việt Nam, trụ sở tòa soạn đóng tại nhà số 11, phố Trần Bình Trọng, Hà Nội.

Trên số đầu của tờ Công an mới ghi rõ tôn chỉ, mục đích của tờ báo là: “Để phổ cập trong quần chúng tinh thần mới của Công an, để thắt chặt tình liên lạc giữa anh em cùng một ngành hoạt động trong toàn quốc, Việt Nam Công an vụ cho xuất bản tờ Công an mới. Đứng về phương diện báo, Công an mới sẽ có những mục điều tra, phóng sự, tường thuật viết theo tài liệu xác thực và đầy đủ, những sản phẩm đặc biệt của Công an mà chỉ Công an mới có…”.

Bút tích của Bác Hồ trên Báo CAND số ra ngày 27/5/1969.

Khi đổi tên thành Nội san Rèn luyện, Nội san CAND…, các ấn phẩm không ngừng cải tiến nội dung, hình thức, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ chính trị, thông tin tuyên truyền của lực lượng CAND. “Đấu tranh chống phản cách mạng để bảo vệ thành quả cách mạng là một vấn đề thuộc về nguyên tắc của chính quyền chuyên chính dân chủ nhân dân, thực chất là chuyên chính vô sản” – trang bìa của Nội san CAND ra ngày 25/2/1962 trích đăng Nghị quyết của Bộ Chính trị số 39 NQ/TƯ, ngày 20/1/1962 về việc tăng cường đấu tranh chống các thế lực phản cách mạng. Trong kháng chiến kiến quốc, các bài viết đăng trên ấn phẩm vừa tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, biểu dương cán bộ, chiến sĩ CAND và nhân dân trong công tác, chiến đấu, vừa hướng dẫn nhân dân cảnh giác, đấu tranh với âm mưu, hoạt động của kẻ địch, các thế lực phản cách mạng.

Từ ngày trở lại phát hành công khai (tháng 10/1988 đến nay), báo không ngừng đổi mới nội dung, hình thức, đảm bảo yêu cầu tuyên truyền trong từng giai đoạn và nhu cầu, xu hướng nắm bắt thông tin của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân. Bên cạnh việc đưa tin phản ánh, báo tăng cường các bài viết chính luận, phóng sự, phóng sự điều tra, bài viết chuyên đề, giao lưu trực tuyến… Các bài viết chính luận, bình luận đăng tải trên Báo CAND với lập luận chặt chẽ, khoa học góp phần bảo vệ nền tảng chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước và của lực lượng CAND; đồng thời vạch rõ âm mưu, thủ đoạn chống phá Đảng, Nhà nước và nhân dân của các thế lực phản cách mạng, phản bác luận điệu sai trái, thù địch, từ đó khuyến cáo người dân đề cao cảnh giác, chủ động phòng ngừa, ngăn chặn.

Đặc biệt, kể từ khi Báo CAND điện tử ra mắt bạn đọc (năm 2004), báo không ngừng đổi mới nội dung, hình thức, giao diện, tạo điều kiện để độc giả trong và ngoài nước nhanh chóng tiếp cận, kịp thời tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, phản ánh sinh động các mặt công tác của lực lượng CAND đến với độc giả trong và ngoài nước; đấu tranh phản bác các luận điệu đả phá, bôi nhọ chế độ XHCN, các thủ đoạn xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần quan trọng định hướng dư luận.

Bộ trưởng Tô Lâm (nay là Tổng Bí thư) chụp ảnh lưu niệm với lãnh đạo Cục Truyền thông CAND và cán bộ, chiến sĩ Báo CAND nhân dịp đồng chí tới thăm, chúc mừng Báo CAND nhân Kỷ niệm 95 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (ngày 17/6/2020). (Ảnh: Nguyễn Thắng)

Giá trị thiêng liêng những bút tích của Bác Hồ trên Báo CAND

Là người đặt nền móng cho báo chí cách mạng Việt Nam và cũng là nhà báo lỗi lạc đã để lại hàng ngàn bài báo đủ thể loại, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với báo chí nước nhà, trong đó có Báo CAND. Kể từ thời điểm ra đời của tờ Công an mới, sau đó là Nội san Rèn luyện, báo đã đưa tin, phản ánh kịp thời, thường xuyên những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng như các huấn thị công tác của Người.

Ngày 11/3/1948, tại căn cứ địa Việt Bắc, sau khi nhận được tờ Nội san Bạn Dân do đồng chí Hoàng Mai, Giám đốc Công an khu 12 gửi lên biếu Bác, Bác đã xem và viết thư trả lời, trong đó nêu rõ: “...Trên báo cần làm cho anh chị em Công an nhận rõ, Công an của ta là Công an nhân dân, vì nhân dân mà phục vụ và dựa vào dân mà làm việc. Nhân dân ta có hàng chục triệu người, có hàng mấy chục triệu tai, mắt, tay, chân. Nếu biết dựa vào dân thì làm việc gì cũng xong. Trên tờ báo phải luôn luôn nhắc nhở anh em rèn luyện tư cách đạo đức. Tư cách người Công an cách mệnh là: Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính/ Đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ/ Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành/ Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép/ Đối với công việc, phải tận tụy/ Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo. Nói tóm lại, là những đạo đức và tư cách mà người Công an cách mệnh phải có, phải giữ cho đúng…”.

Ngay sau khi nhận được thư Người gửi tới đồng chí Hoàng Mai, nội san đã dành nhiều số để đăng lại thư của Bác, đặc biệt là sáu điều Bác dạy về tư cách người Công an cách mệnh đối với lực lượng CAND.

Một điều hết sức đặc biệt là Báo CAND từng vinh dự được Bác đọc và cho ý kiến. Tại số 103 (11/1962), Nội san CAND đăng bài biểu dương đồng chí Nguyễn Văn Ân, Cảnh sát nhân dân TP Hải Phòng đã dũng cảm cứu 2 em bé khỏi chết đuối. Sau khi đọc nội san, Bác đã quyết định thưởng Huy hiệu của Người cho đồng chí Ân. Ngày 4/6/1968, Báo CAND đăng bài “Công an khu phố Hai Bà (Hà Nội) vận động lực lượng quần chúng đấu tranh, chống bọn tội phạm hình sự và các loại tệ nạn khác”.

Bộ trưởng Lương Tam Quang: Báo chí đồng hành cùng lực lượng Công an trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự

Đọc bài báo, Bác đã gửi thư cho đồng chí Nguyễn Văn Trân, Bí thư Thành ủy Hà Nội để biểu dương và nhắc nhở Công an thành phố Hà Nội học tập gương điển hình này. Trong thư, Bác viết: “Kính gửi đồng chí Trân! Khu phố Hai Bà làm việc này tốt. Nếu đôn đốc các khu phố khác học tập và thi đua với khu phố Hai Bà thì chắc họ cũng làm được như thế và toàn Thủ đô Hà Nội có thể triệt được tệ nạn lưu manh, trộm cắp”...

Trong số báo 462 ra ngày 27/5/1969 có bút tích của Người ở trang 1 và trang 2 về việc đề nghị tặng huy hiệu đối với những tập thể và cá nhân được nêu gương người tốt việc tốt trên báo. Trên trang 1 có bài “Lực lượng Cảnh sát nhân dân phục vụ tốt cuộc vận động chống đầu cơ, buôn lậu, lấy cắp vật tư, hàng hóa của Nhà nước”. Sau khi đọc báo, Người đã viết lên phía trên bài báo bằng mực đỏ dòng chữ “Nên khen” và mở ngoặc đơn “đã nói với anh Hoàn rồi” (đồng chí Trần Quốc Hoàn, Bộ trưởng Bộ Công an).

Còn ở trang 2, báo đăng bài “Vì tương lai con em chúng ta” của tác giả Danh Liêm nêu gương chiến sĩ quyết thắng Hồ Bá Thọ - Ty Công an Quảng Bình. Đồng chí Hồ Bá Thọ đã rất tận tụy phục vụ và bảo vệ công tác sơ tán trẻ em. Nhiều lần, bằng sự dũng cảm và nhanh trí của mình anh đã cứu được rất nhiều cháu nhỏ qua sông an toàn dưới làn bom đạn Mỹ; có lần, anh đã nhường hầm, lấy thân mình che chắn cho các em khi máy bay địch ném bom bắn phá. Sau khi đọc bài báo đó, Người đã khoanh tròn bằng mực đỏ lên tiêu đề bài báo và ghi chữ “Tặng huy hiệu” và gạch chân dưới dòng chữ “Hồ Bá Thọ, Ty Công an Quảng Bình”…

Ngày nay, khách đến tham quan Bảo tàng CAND vẫn được nhìn thấy hình ảnh những trang Báo CAND có bút tích của Chủ tịch Hồ Chí Minh được trưng bày trang trọng tại đây. Những trang báo đã ngả màu theo thời gian, nhưng nét mực đỏ tươi với tình cảm, sự quan tâm sâu sắc của Người đối với lực lượng CAND có giá trị muôn đời. Trên cương vị là người đứng đầu Nhà nước, dù bận trăm công nghìn việc nhưng Bác vẫn luôn dành thời gian đọc báo để nắm bắt thông tin. Mỗi khi biết được những tấm gương người tốt việc tốt, Người đã có hình thức khen thưởng, động viên, khích lệ kịp thời.

Sự quan tâm sâu sắc của các đồng chí lãnh đạo qua các thời kỳ

Trong suốt chặng đường gần 80 năm qua, Báo CAND đã có những bước trưởng thành, phát triển vượt bậc, được Đảng, Nhà nước ghi nhận bằng nhiều phần thưởng cao quý, tiêu biểu là danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới. Báo CAND đã thường xuyên nhận được sự quan tâm sâu sắc của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ Công an qua các thời kỳ. Trong đó, đồng chí Lê Giản - Giám đốc Việt Nam Công an Vụ (sau là Giám đốc Nha Công an Trung ương) là người chủ trương ra báo; Anh hùng LLVTND, Thứ trưởng Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) Nguyễn Tài là người lo xin giấy phép ra báo; đồng chí Trần Quốc Hoàn - Bộ trưởng Bộ Công an là người trực tiếp phụ trách báo (thời kỳ 1953-1956).

Báo vinh dự nhiều lần được đón tiếp các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước, các đồng chí lãnh đạo Bộ Công an, Ban Tuyên giáo Trung ương (nay là Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương), Bộ Thông tin và Truyền thông tới thăm, chúc mừng, động viên. Đây thực sự là nguồn cổ vũ, động viên to lớn để tập thể cán bộ, chiến sĩ, phóng viên, công nhân viên Báo CAND tiếp tục nỗ lực phát huy những thành quả đã đạt được, xứng đáng với sự yêu mến, tin cậy của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, cán bộ, chiến sĩ CAND và của nhân dân.

Tới thăm và làm việc với Báo CAND chiều ngày 26/10/2013, Đại tướng Trần Đại Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an (sau này là Chủ tịch nước) kể rằng, từ đầu những năm 2000, khi đi công tác nước ngoài, Bộ trưởng đã thấy các ấn phẩm của Báo CAND được phát hành rộng rãi nhiều nước và được độc giả đón nhận. Điều đó cho thấy tờ báo có thương hiệu lớn và tạo dựng được uy tín không chỉ trong nước mà ở phạm vi quốc tế. “Báo CAND là cơ quan báo chí có bề dày truyền thống, đã có sự trưởng thành lớn mạnh rất đáng tự hào, là một trong những tờ báo lớn được dư luận quan tâm. Nghe các đồng chí phát biểu, tôi rất phấn khởi, tự hào về sự trưởng thành đó. Tờ báo đã thực sự thể hiện được tiếng nói của lực lượng CAND, diễn đàn của lực lượng CAND” - Bộ trưởng Trần Đại Quang ghi nhận.

Bộ trưởng khẳng định, Báo CAND luôn bám sát định hướng tuyên truyền, sự chỉ đạo và các chủ trương, kế hoạch công tác của Bộ Công an cũng như thực tiễn công tác, chiến đấu của lực lượng CAND. Báo đã làm tốt công tác thông tin tuyên truyền và triển khai, cụ thể hóa những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về an ninh, trật tự, phản ánh sinh động cuộc đấu tranh đầy cam go, quyết liệt của lực lượng CAND, nâng cao cảnh giác cho quần chúng nhân dân. Trong cuộc đấu tranh chống âm mưu diễn biến hòa bình trên lĩnh vực tư tưởng, Báo CAND đã có những bài phân tích, làm rõ tính cách mạng, khoa học của Chủ nghĩa Mác - Lê nin, Tư tưởng Hồ Chí Minh đối với cách mạng Việt Nam, tổ chức các bài viết đấu tranh, phê phán quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, phản động.

Phóng viên Hoàng Phong, Ban Thời sự - Chính trị Báo CAND phỏng vấn công tác cứu nạn, cứu hộ tại hiện trường vụ lũ quét lảng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, Lào Cai), tháng 9/2024.

Sáng 17/6/2020, tới thăm và chúc mừng Báo CAND nhân kỷ niệm 95 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2020), Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an (nay là Tổng Bí thư) đã biểu dương những thành tích của Báo CAND trong hơn 7 thập kỷ qua và nhấn mạnh “Báo CAND luôn đồng hành với mỗi bước trưởng thành của lực lượng CAND”. Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định, Báo CAND là cơ quan báo chí hàng đầu của lực lượng CAND, có lịch sử và truyền thống lâu đời, vẻ vang. Theo Bộ trưởng, lịch sử xây dựng và trưởng thành đã giúp Báo CAND ươm mầm và phát triển những nhà báo chuyên nghiệp, những chiến sĩ xuất sắc trên mặt trận tư tưởng, tạo cho người làm báo bản lĩnh vững vàng, chuyên môn nghề nghiệp được nâng cao.

Bộ trưởng Tô Lâm đã dành thời gian lắng nghe ý kiến, tâm tư nguyện vọng của cán bộ, phóng viên, biên tập viên Báo CAND, đồng thời trực tiếp giải đáp những đề xuất của cán bộ, chiến sĩ... Trong câu chuyện vui, Bộ trưởng Tô Lâm tiết lộ, thời còn công tác ở Tổng cục An ninh, ông cũng từng viết bài cộng tác với Báo Nhân Dân và các cơ quan báo chí trong, ngoài lực lượng Công an, từng được cấp thẻ Nhà báo. Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, ông từng nhắc anh em làm trinh sát: Không học đâu xa, hãy học anh chị em phóng viên báo chí. Tại sao có vụ việc mình không phát hiện được, trong khi phóng viên người ta điều tra, phát hiện ra. “Tất nhiên, việc điều tra của cơ quan Công an và của phóng viên báo chí, về nghiệp vụ có những cái khác nhau. Nhưng có những điều mình nên tham khảo, học tập” – Bộ trưởng Tô Lâm chia sẻ.

Cũng theo Bộ trưởng Tô Lâm, mặc dù công việc rất bận, nhưng mỗi khi rảnh, ông đều tranh thủ đọc báo, xem truyền hình. Báo chí có lúc đã cung cấp cho ông những thông tin tức thời, cập nhật hơn cả báo cáo gửi về trong ngày của Công an các đơn vị, địa phương. Ông lấy ví dụ, việc ông quyết định gửi Thư khen mấy nữ CBCS thuộc Công an tỉnh Đắk Lắk và Công an một số tỉnh, thành khác xung phong về xã công tác dịp 19/8 năm 2019 là từ nguồn tin, bài ông đọc trên Báo CAND.

Bộ trưởng cho biết, ông đang tính phương án để Báo có một “trụ sở riêng, gần dân, thuận tiện cho hoạt động báo chí”. “Tất nhiên, mình là cơ quan báo chí của lực lượng Công an thì phải mang dấu ấn của lực lượng Công an, song nghiêm cẩn quá, vào ra lúc nào cũng có người mặc sắc phục công an kiểm soát thì không khéo làm cho các cộng tác viên e ngại, chưa chắc đã thuận lợi cho công việc”- Bộ trưởng Tô Lâm nhắn nhủ (và điều mà Bộ trưởng Tô Lâm “hé mở” hôm ấy, chỉ một năm sau đã thành hiện thực: Báo CAND chuyển về trụ sở mới – số 2A Đinh Lễ, phường Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, Báo có một trụ sở hội tụ đủ các yếu tố: khang trang, bề thế, riêng biệt và tọa lạc ở một vị trí đắc địa – ngay sát tòa nhà Bưu điện Bờ Hồ, nơi mọi người vẫn gọi vui là “km số 0”).

Buổi tới thăm, làm việc của Bộ trưởng Tô Lâm hôm ấy kéo dài một tiếng rưỡi, thực sự đã để lại trong lòng CBCS, phóng viên Báo CAND nhiều ấn tượng.

Đăng Minh (biên soạn)