Dựa trên những hình ảnh ghi tại khu trưng bày, tổ hợp phòng không SPYDER tối tân sẽ xuất hiện tại Triển lãm Quốc phòng Việt Nam 2022. Đây là lần thứ hai vũ khí này xuất hiện công khai sau màn ra mắt tại Triển lãm - Hội chợ Việt Bắc 2019.
SPYDER (Surface-to-air PYthon and DERby) là một hệ thống tên lửa phòng không tầm ngắn và tầm trung tiên tiến do Công ty Thiết bị quốc phòng Rafael của Israel nghiên cứu và phát triển.
Hệ thống được thiết kế để tiêu diệt các mục tiêu đường không như máy bay, tên lửa hành trình, UAV... trong mọi thời gian và điều kiện thời tiết, SPYDER có khả năng phản ứng rất nhanh trước các mối đe dọa.
Toàn bộ thành phần của hệ thống (từ radar cho tới bệ phóng) đều đặt trên khung gầm xe tải việt dã bánh lốp (với nhiều cấu hình lựa chọn khác nhau), cho độ cơ động rất cao.
SPYDER nằm trong xu thế trang bị tên lửa không đối không cho hệ thống phòng không mặt đất và hạm tàu đang rất thịnh hành trên thế giới, có thể kể ra đây vài ví dụ như RIM-7 Sea Sparrow, VL MICA hay SL-AMRAAM...
Hệ thống SPYDER hiện có 2 biến thể là tầm ngắn SPYDER-SR và tầm trung SPYDER-MR, sử dụng 2 loại tên lửa đánh chặn Python-5 và Derby cũng do Công ty Rafale chế tạo.
Python-5 là loại tên lửa không đối không tầm ngắn có chế độ đặc biệt "Lock on after launch - Khóa mục tiêu sau khi phóng" thông qua 1 camera hồng ngoại kết hợp với 1 cảm biến quang điện tích hợp vào đầu dò.
Đây là cấu hình chưa từng có ở các loại tên lửa không đối không khác. Khi phóng từ trên không, Python-5 có tầm bắn 20 km, tốc độ Mach 4 và mang theo đầu đạn nặng 11 kg.
Trong khi đó Derby (Alto) là loại tên lửa không chiến ngoài tầm nhìn, về cơ bản thì Derby chính là đạn Python-4 mở rộng với đầu dò radar chủ động. Khi phóng từ trên không Derby có tầm bắn 50 km, tốc độ Mach 4 và mang theo đầu đạn nặng 23 kg.
Đối với phiên bản SPYDER-SR, tên lửa được phóng đi từ bệ phóng nghiêng với tầm bắn tối đa 15 km, tối thiểu 1 km, độ cao tấn công mục tiêu từ 20 m đến 9 km. Radar dẫn đường cho hệ thống SPYDER-SR là Elta EL/M 2106 ATAR 3D.
Còn với phiên bản SPYDER-MR, tên lửa được gắn thêm bộ phận khởi tốc ở đuôi và phóng đi từ bệ phóng thẳng đứng với tầm bắn tối đa 35 km và trần bay diệt mục tiêu là 16 km. Ngoài ra hệ thống SPYDER-MR còn được trang bị radar EL/M-2084 có tính năng cao hơn EL/M 2106.
Thành phần của một tổ hợp SPYDER tiêu chuẩn gồm có 1 xe chỉ huy và điều khiển, 6 xe mang phóng tự hành với tổng số 24 đạn tên lửa, 1 xe tiếp đạn trang bị cần cẩu và 1 xe đảm bảo kỹ thuật.
Hệ thống SPYDER đã được Israel xuất khẩu cho Gruzia (1 hệ thống), Ấn Độ (18 hệ thống với 108 bệ phóng cùng 750 tên lửa Python-5 và 750 tên lửa Derby), Peru (1 hệ thống với 6 xe phóng) và Singapore (2 hệ thống với 12 bệ phóng, đi kèm 75 tên lửa Python-5 và 75 tên lửa Derby).
Trong khu vực Đông Nam Á, ngoài Việt Nam và Singapore thì sắp tới Philippines cũng rất có thể trở thành khách hàng thứ ba của tổ hợp tên lửa phòng không tối tân này.
Dựa trên những hình ảnh đã được công bố, lực lượng phòng không Việt Nam được trang bị cả hai phiên bản tầm ngắn SPYDER-SR và tầm trung SPYDER-MR.
Đi kèm với đó, các bệ phóng SPYDER-SR/MR của Việt Nam cũng được tích hợp đầy đủ hai loại đạn tên lửa đánh chặn Python-5 và Derby.
Bạch Dương