Toàn cảnh thảm họa đường sắt Ấn Độ: Cú bẻ lái tạo bi kịch tồi tệ nhất 20 năm

Thảm họa ngành đường sắt Ấn Độ

Bi kịch xảy ra vào khoảng hơn 19h tối 2/6 tại khu vực gần quận Balasore, bang Odisha, miền Đông Ấn Độ. Hãng tin Reuters dẫn lời giới chức nước này cho biết đã có ít nhất 288 người thiệt mạng và hơn 900 người khác bị thương trong vụ tai nạn tàu hỏa được đánh giá là tồi tệ nhất ở Ấn Độ trong hơn 2 thập kỷ.

Theo người phát ngôn của Công ty Đường sắt Ấn Độ Amitabh Sharma, một đoàn tàu chở khách mang tên Coromandel Express đã đâm vào một đoàn tàu chở hàng khiến 10 đến 12 toa tàu bị trật bánh và đổ ngã xuống đường ray bên cạnh. Một lát sau, đoàn tàu chở khách thứ hai đi vào đường ray này theo hướng ngược lại đã va chạm với các toa lật đổ và cũng bị trật bánh.

Lực lượng cứu hộ làm việc tại hiện trường vụ tai nạn liên quan đến 2 đoàn tàu chở khách và 1 đoàn tàu chở hàng, ở quận Balasore, bang Odisha, miền Đông Ấn Độ, vào thứ Bảy, ngày 3 tháng 6 năm 2023.

Theo các quan chức đường sắt, hơn 2.200 hành khách đã ở trên các chuyến tàu chở khách và ít nhất 23 toa đã bị trật bánh trong thảm họa. Lực va chạm khiến những toa tàu bị biến dạng nghiêm trọng đến mức lực lượng cứu hộ phải dùng thiết bị cắt xẻ để tiếp cận nạn nhân.

Hiện trường thảm khốc

Một nhân chứng nói với hãng tin Reuters rằng các thi thể vẫn bị mắc kẹt trong các toa tàu bị lật và chiến dịch giải cứu vẫn đang tiếp tục, trong khi số người chết dự kiến sẽ tăng lên. Các quan chức cho biết 1.200 nhân viên cứu hộ đã làm việc cùng với 115 xe cứu thương, 50 xe buýt và 45 đơn vị y tế lưu động suốt đêm tại hiện trường vụ tai nạn.

Hành khách sống sót Anubha Das cho biết anh sẽ không bao giờ quên cảnh tượng đó. "Các gia đình tan nát, những thi thể bị biến dạng", anh nói.

Người dân, nhân viên cứu hộ cùng các trang thiết bị máy móc dùng trong công tác tìm kiếm cứu nạn tập trung xung quanh hiện trường vụ tai nạn tàu hỏa.

Bộ tư lệnh miền Đông của Ấn Độ đã huy động các đơn vị công binh và quân y từ nhiều căn cứ khác nhau nhanh chóng đến hiện trường để tham gia vào công tác tìm kiếm

Các nhân viên cứu hộ kiểm tra mảnh vỡ của con tàu nhằm tìm kiếm những hành khách vẫn còn đang mất tích sau vụ tại nạn.

Các đoạn video được truyền thông đăng tải cho thấy các toa tàu bị trật bánh và đường ray bị hư hại, trong khi các đội cứu hộ đang nỗ lực tiếp cận các toa tàu bị lật để kéo những người sống sót ra ngoài và đưa đến bệnh viện. Một video cho thấy lực lượng cứu hộ trèo lên một trong những đoàn tàu bị lật để tìm những người sống sót, trong khi các hành khách kêu cứu và khóc nức nở bên cạnh đống đổ nát.

"Tôi đang ngủ", một người đàn ông sống sót (giấu tên) nói với NDTV news. "Tôi bị đánh thức bởi tiếng ồn. Thế rồi, hiện ra trước mắt tôi là cảnh tượng 10-15 người chết. Tôi cố gắng tìm cách thoát ra khỏi toa tàu và sau đó tôi thấy rất nhiều thi thể người không còn nguyên vẹn".

Sanjeev Rout, một thợ điện cho biết: “Chúng tôi đã giải cứu được ít nhất 30 người và một số người trong số họ đã sống sót nhưng 3 hoặc 4 người trong số họ đã chết”. Cách đó vài mét, các nhân viên cứu hộ cố gắng chen vào một toa tàu màu đỏ bị hư hỏng nặng.

Một ngôi trường gần nơi xảy ra tai nạn được sử dụng làm nhà xác tạm thời. Cảnh sát đã giúp người thân nhận dạng các thi thể, phủ vải trắng và đặt bên trong những chiếc túi đựng thi thể.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cũng đã trực tiếp tới hiện trường, nói chuyện với các nhân viên cứu hộ. Ông cũng đến động viên tinh thần cho những người sống sót tại các bệnh viện.

"Tôi đã đánh giá tình hình tại nơi xảy ra thảm kịch ở Odisha. Không lời nào có thể diễn tả hết nỗi buồn sâu sắc này. Chính phủ cam kết sẽ hỗ trợ hết mức có thể cho những người bị ảnh hưởng", ông Modi nói.

Một nhân chứng tham gia hoạt động cứu hộ cho biết bao trùm không gian là tiếng la hét, khóc lóc của những người bị thương và người thân của những người thiệt mạng. "Thật kinh khủng và đau lòng", anh nói.

Những người bị thương sau vụ tai nạn được điều trị tại một bệnh viện địa phương của quận Balasore.

Thi thể các nạn nhân vụ tai nạn.

Bộ trưởng Đường sắt Ashwini Vaishnaw cho biết, gia đình của những người thiệt mạng sẽ nhận được 1 triệu rupee (281 triệu đồng), trong khi những người bị thương nặng sẽ nhận được 200.000 rupee (tương đương 56 triệu đồng) và 50.000 rupee (hơn 14 triệu đồng) cho những người bị thương nhẹ. Chính quyền một số bang cũng đã công bố mức bồi thường cho các nạn nhân.

Ông Vaishnaw nói với các phóng viên sau khi thị sát hiện trường vụ tai nạn: “Đó là một bi kịch. Chúng tôi đang hoàn toàn tập trung vào hoạt động cứu hộ, cứu trợ và cố gắng đảm bảo rằng những người bị thương được điều trị tốt nhất có thể".

Hé lộ nguyên nhân

Tổng cộng 23 toa tàu bị trật bánh và hư hỏng nặng, khiến hàng trăm hành khách thiệt mạng và hàng ngàn người khác bị mắc kẹt. Điều đáng nói là cả 2 đoàn tàu chở khách đều chạy với tốc độ cao. Các chuyên gia cho rằng nó một trong những nguyên nhân chính dẫn đến số lượng người thương vong cao như vậy.

Ông KS Anand, Giám đốc quan hệ công chúng của Công ty Đường sắt vùng Đông Nam Ấn Độ, cho biết một báo cáo sơ bộ cho thấy vụ tai nạn là kết quả của sự cố tín hiệu.

"Tàu tốc hành Coromandel Express đáng lẽ phải đi trên tuyến chính, nhưng tín hiệu đã bị tắt bất ngờ. Thay vào đó, một tín hiệu được đưa ra cho tuyến vòng và đoàn tàu đã đâm vào một đoàn tàu chở hàng đang đậu ở đó. Các toa tàu của nó sau đó đổ xuống đường ray ở hai bên, khiến đoàn tàu Howrah Superfast Express đi ở phía ngược lại đâm vào và cũng trật bánh", ông nói.

Ảnh đồ họa cho thấy 4 tuyến đường ray tại nhà ga Bahanaga Bazar, trong đó tàu Coromandel Express lẽ ra phải đi trên tuyến trên (UP LINE), thay vì bẻ lái sang đường vòng và đâm vào tàu chở hàng.

Các cuộc điều tra sơ bộ cho thấy hệ thống đã phát tín hiệu đi vào tuyến đường chính cho Coromandel Express nhưng không rõ vì lý do gì tín hiệu này sau đó bị TẮT đột ngột, đoàn tàu bất ngờ lái sang tuyến vòng và đâm vào một đoàn tàu chở hàng đang đậu ở đó.

Ngay sau khi thảm họa xảy ra, một cuộc kiểm tra đa ngành kết luận rằng tín hiệu màu xanh lá cây (được phép đi thẳng) đã được cấp cho tàu Coromandel Express ở tuyến Chính Trên (UP LINE). Nếu di chuyển theo tín hiệu này, đoàn tàu sẽ hướng tới điểm dừng tiếp theo Bhadrak một cách thuận lợi mà không có vấn đề gì xảy ra.

Nhưng, tín hiệu này ngay sau đó đã bị tắt đi một cách bí ẩn, đoàn tàu bẻ lái đột ngột và lao vào tuyến đường vòng phía trên, nơi nó đụng độ với đoàn tàu chở hàng.

Các tuyến đường vòng của Đường sắt Ấn Độ được xây dựng trong một khu vực nhà ga. Cụ thể, trong trường hợp này là ga Bahanagar Bazar. Các đường vòng thường có chiều dài 750m để phù hợp với đoàn tàu chở hàng có chiều dài đầy đủ với nhiều động cơ.

Theo Times Of India, có nhiều giả thuyết khác nhau về nguyên nhân của thảm họa đường sắt này, có thể gộp vào 2 nhóm chính:

- Thứ nhất, do sự phá hoại cố ý nào đó,

- Thứ hai, do lỗi vô tình của con người

Nếu do lỗi của con người, thì lỗi của ai - người lái tàu, bộ phận điều phối các tín hiệu?

Một quan chức đường sắt Ấn Độ nói với tờ Times Of India: "Điều này có thể do sự can thiệp của con người nhưng rất khó để kết luận chính xác vào thời điểm hiện tại. Chúng tôi sẽ có thể đánh giá những gì đã xảy ra sau khi điều tra kỹ".

Một điều quan trọng là người lái tàu của Coromandel Express vẫn sống sót dù phần đầu của đoàn tàu gần như đè lên tàu chở hàng. Như vậy, lời khai của ông này có thể sẽ giúp giải đáp khúc mắc và sáng tỏ nhiều vấn đề.

Còn với đoàn tàu chở khách thứ hai, có giả thuyết chính cho việc trật bánh là do bị vài toa của Coromandel Express lật va phải, hoặc do sóng xung kích quá mạnh từ vụ tai nạn làm toàn bộ mặt đất các đường ray rung chuyển.

Hầu hết các vụ tai nạn tàu hỏa ở Ấn Độ do lỗi của con người hoặc thiết bị tín hiệu lỗi thời.

Vụ tai nạn đường sắt nghiêm trọng nhất ở Ấn Độ xảy ra vào năm 1981, khi một đoàn tàu lao khỏi cầu xuống một con sông ở bang Bihar, khiến khoảng 800 người thiệt mạng. Năm 1999, hai đoàn tàu va chạm ở bang Tây Bengal khiến ít nhất 285 người thiệt mạng.

Nguồn: Reuters, Aljazeera, Times of India

Minh Nhật