Toan tính của Saudi Arabia

Trong 18 tháng qua, Saudi Arabia đã chi gần 8 tỷ USD để thu mua hoặc góp cổ phần vào các công ty game khắp thế giới. Đây là một phần trong nỗ lực thúc đẩy đầu tư ra toàn cầu để trở thành người thống lĩnh ngành công nghiệp giải trí đang tăng trưởng nhanh, theo Financial Times.

Những thương vụ bom tấn

Savvy Games là công ty đi đầu của Saudi tiến hành một loạt thỏa thuận mua bán, bao gồm thu mua lượng lớn cổ phần tại các công ty game hàng đầu như VSPO của Trung Quốc, Embracer Group của Thụy Điển, hay thâu tóm Scopely của Mỹ.

Savvy Games được thành lập năm 2022, thuộc sở hữu của Quỹ Đầu tư Công Saudi Arabia (PIF) do Thái tử Mohammed bin Salman làm chủ tịch. Thái tử Mohammed từng tuyên bố sẽ biến vương quốc dầu mỏ thành "trung tâm game và thể thao điện tử toàn cầu".

Để hiện thực hóa kế hoạch đầy tham vọng này, 38 tỷ USD đã được Riyadh rót vào Savvy.

Savvy mua lại Scopely của Mỹ với giá 5 tỷ USD. Ảnh: Scopely.

"Riyadh có cách tiếp cận rất quyết liệt. Ngành game ở Saudi Arabia còn rất non trẻ, họ phải xây dựng mọi thứ từ con số 0 theo đúng nghĩa đen", Piers Harding-Rolls, chuyên gia công ty nghiên cứu kinh doanh Ampere Analysis, nhận xét.

Saudi đặt mục tiêu đến 2030 sẽ thu hút 250 công ty và tổ chức game tới đặt trụ sở, tạo ra 39.000 việc làm, tăng đóng góp của ngành game cho GDP lên 1%. Kế hoạch này bao gồm bước đột phá vào ngành thể thao điện tử, thông qua quan hệ đối tác với VSPO.

Một số quan chức Saudi cho biết Savvy có kế hoạch ký thêm các hợp đồng khác. Ngành game là một bộ phận trong kế hoạch tổng thể đa dạng hóa nền kinh tế của Saudi Arabia.

Kế hoạch này song hành cùng nỗ lực khuếch trương quyền lực mềm của Riyadh. Lúc này, Saudi cũng đang đầu tư mạnh tay vào các môn thể thao như bóng đá, golf.

Chiến lược phát triển ngành game tạo ra tác động lan tỏa tới thị trường toàn cầu. Riyadh đang cạnh tranh với những gã khổng lồ công nghệ như Tencent, Microsoft hay Sony trong cuộc chiến thu hút nhân tài và sở hữu trí tuệ.

Với 70% dân số Saudi Arabia ở độ tuổi dưới 35, game là hình thức giải trí phổ biến tại nước này. Bản thân Thái tử Mohammed cũng là một người thích chơi game.

"Saudi Arabia là một thị trường cũng như đối tác đặc biệt thú vị. Đây là quốc gia trẻ với bộ phận đông đảo người dân chơi game", Danny Tang, giám đốc tài chính của VSPO, cho biết.

Ngoài các khoản đầu tư qua Savvy, PIF đã mua 8% cổ phần tại Nintendo, trở thành cổ đông nước ngoài lớn nhất của công ty Nhật Bản. PIF cũng đã mua cổ phần tại Activision Blizzard và Ubisoft.

Tham vọng của Saudi

Các quan chức cho biết Saudi muốn tận dụng sức mạnh tài chính để xây dựng thế đứng vững chắc trong ngành game toàn cầu trị giá 200 tỷ USD. PwC dự đoán doanh thu ngành game sẽ sớm vợt mốc 300 tỷ USD, và bằng 10% tổng doanh thu ngành giải trí và truyền thông vào năm 2026.

Dịch chuyển thói quen tiêu dùng của các thế hệ người tiêu dùng mới khiến một số nhà phân tích dự báo ngành game sẽ thay thế truyền hình truyền thống, trở thành nguồn thu lớn nhất trong lĩnh vực giải trí.

Chính phủ nhiều quốc gia từ lâu sử dụng ưu đãi thuế, hỗ trợ tài chính và các chính sách tương tự để thu hút nhân tài trong ngành giải trí, qua đó giúp mang tới sự sáng tạo cũng như các bằng sáng chế công nghệ. Tuy nhiên, các nhà quản lý ngành game cho biết chỉ tiền thôi là chưa đủ để Saudi có thể giành được những mục tiêu đáng hướng tới.

Thái tử Mohammed bin Salman là người yêu game. Ảnh: Reuters.

Với một số người trong ngành game, thương vụ thâu tóm Scopely trị giá 5 tỷ USD của Savvy là một vụ mua hớ. Tuy nhiên, đây là cách để Riyadh khẳng định sẵn sàng trả cao hơn giá thị trường để giành lấy những gì mình muốn.

Từ sau bê bối liên quan cái chết của nhà báo Jamal Khashoggi, nhờ hàng chục tỷ USD đầu tư ở trong nước và nước ngoài, Riyadh đã dần rũ bỏ điều tiếng và kéo các doanh nghiệp trở lại Saudi.

PIF đã rót những khoản tiền khổng lồ vào lĩnh vực thể thao, trong đó có thương vụ mua lại câu lạc bộ bóng đá đang thi đấu ở giải Ngoại hạng Anh Newcastle United với giá 440 triệu USD. Tuần qua, PIF cũng cam kết chi 3 tỷ USD nhằm thu mua công ty golf của Mỹ PGA Tour.

Lúc này, tăng trưởng trong ngành game đang chững lại ở mức một con số do chi phí quảng cáo tăng cao, cũng như doanh thu từ game trên điện thoại có dấu hiệu bão hòa.

Các chuyên gia nhận định các công ty phát triển game quy mô nhỏ sẽ ưa chuộng phương án bán mình cho Savvy hơn là thực hiện thủ tục phát hành cổ phiếu lần đầu ra thị trường, vốn mất nhiều thời gian và công sức, ngay cả khi đứng trước những rủi ro hoạt động ở Saudi.

"Các thị trường đại chúng đang bão hòa, các nhà đầu tư bắt đầu mệt mỏi. Tôi chắc chắn sẽ có thêm những thương vụ khác như Scopely", một nhà đầu tư nhận định.

Duy Anh