Tối hậu thư của Nga khiến Mỹ và NATO bối rối

Bộ Ngoại giao Nga mới đây đã công bố các dự thảo thỏa thuận giữa nước này với Mỹ và Liên minh Quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO) về đảm bảo an ninh. Một trong những điểm quan trọng của dự án được đề xuất là NATO phải đảm bảo không tiếp tục tiến sang phía đông, cụ thể là không được mở rộng liên minh tới lãnh thổ Ukraine hay triển khai các vũ khí tấn công ở sát nước Nga.

Trước đó, các tài liệu này đã được chuyển cho Washington và các đồng minh với lời nhắn gửi là “nếu NATO và Washington không đáp ứng yêu cầu của Moscow về đảm bảo an ninh, điều này có thể dẫn đến một vòng đối đầu mới”.

Hôm 21/12, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Andrei Rudenko nói với các phóng viên rằng, nếu Mỹ và NATO từ chối thảo luận với Nga các đề xuất về đảm bảo an ninh, Moscow sẽ xem xét tất cả các phương án có thể cho các hành động đáp trả.

Trước đó, trong cuộc điện đàm song phương vào ngày 7/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nói thẳng với người đồng cấp Mỹ Joe Biden rằng, “lằn ranh đỏ” của Nga là việc NATO tiến xa hơn về phía đông và triển khai vũ khí tấn công ở Ukraine. Nếu phương Tây xâm phạm vào “lằn ranh đỏ” này, Nga sẽ có biện pháp đáp trả thích ứng.

Tối hậu thư và cũng là lằn ranh đỏ của Nga chính là không cho phép Ukraine gia nhập NATO

Mặc dù ông Biden đe dọa Washington sẽ cung cấp thêm viện trợ quân sự cho Kiev và củng cố sườn phía đông của khối liên minh quân sự này, nhưng nhà lãnh đạo Mỹ cũng đề nghị một cuộc đối thoại Nga-NATO để thảo luận những lo ngại của Moscow về các hành động của liên minh.

Ý kiến này cũng đã được ông Biden thông báo với các đồng minh NATO vào hôm 10/12. Tuy thời gian cụ thể tiến hành đối thoại Nga-NATO vẫn chưa được ấn định và nhưng một số đồng minh của Mỹ đã bày tỏ sự lo ngại về điều này và những nội dung mà Nga muốn thảo luận.

Hãng tin Mỹ Bloomberg cho biết, lãnh đạo của một số nước thành viên Liên minh Bắc Đại Tây Dương đã nhận được thông báo của ông Biden, chính phủ của một trong các nước thành viên đã không hài lòng trước quan điểm của Washington muốn dàn hòa quan hệ với Moscow.

Hôm 21-12, tờ Financial Times của Anh trích dẫn các nguồn tin cho biết, mặc dù các đồng minh của Mỹ trong NATO chấp nhận đàm phán với Moscow, nhưng không đạt được sự đồng thuận về định dạng của cuộc đàm phán và để xuất của Điện Kremlin về vấn đề đảm bảo an ninh cho Nga.

Về nội dung, các quan chức phương Tây bác bỏ gần như tất cả các đề xuất của Nga, coi chúng là “bất khả thi, viển vông và trái với các hiệp ước được ký kết sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc”. Tuy nhiên, họ thừa nhận rằng, việc từ chối thẳng thừng như một lời đáp lại đề nghị ngoại giao của Moscow có thể làm xấu thêm tình hình vốn đã căng thẳng.

Theo tờ báo Anh, quân đội các nước phương Tây muốn tránh từ chối trực tiếp đề xuất của Moscow. “Vấn đề ở đây là nếu nói ‘không’ với các đề xuất của Moscow thì sẽ không có chỗ cho các cuộc đàm phán” - một nhà ngoại giao cấp cao NATO giấu tên nói với tờ báo.

Theo ông, các quốc gia thành viên của NATO và Liên minh châu Âu vẫn đang thảo luận về cách thức phản ứng với các dự thảo thỏa thuận. Họ đang cố gắng tìm kiếm các lĩnh vực có thể đạt được thỏa thuận chung và làm dịu tình hình.

Theo quan chức giấu tên nói với Financial Times, việc tìm kiếm các khu vực có thể “đàm phán một cách thực chất” sẽ rất khó khăn. Vấn đề là ở chỗ NATO bác bỏ bất kỳ nhượng bộ nào có thể ảnh hưởng tới an ninh của các thành viên trong khối, hay ảnh hưởng tới chủ quyền của Ukraine.

Nguồn tin cho biết, thậm chí là đến bây giờ các thành viên NATO còn chưa đạt được sự nhất trí về cách các cuộc đàm phán sẽ tiến hành hoặc những người sẽ tham gia đàm phán. Do đó, khó có thể nói trước được là cuộc hội đàm sẽ diễn ra vào khi nào và kết quả của nó ra sao.

Toàn Thắng