'Tôi khác ông Park'

Ông Gong Oh-Kyun thị phạm cho các học trò trong một buổi tập. Ảnh: VFF

Nhưng vấn đề thời gian, cơ hội và sự kiên nhẫn nào đó, kể cả từ truyền thông và người hâm mộ có dành cho ông thầy người Hàn vừa mới làm quen bóng đá Việt Nam?

Thay đổi chiến thuật

Trước khi U23 Việt Nam bay sang UAE tập huấn, trong buổi gặp mặt lãnh đạo Liên đoàn Bóng đá Việt Nam, huấn luyện viên Gong Oh-kyun đã phát đi thông điệp đầy ý nghĩa, về sự thay đổi chiến thuật mang tính bước ngoặt. Ông Gong cũng nhấn mạnh mong muốn 14 cầu thủ vừa vô địch SEA Games 31 dưới thời huấn luyện viên Park Hang Seo nhanh chóng thích nghi với chiến thuật mới để giành kết quả tốt tại Vòng chung kết U23 châu Á.

“Chiến thuật của tôi khác ông Park. Hy vọng các bạn sẽ làm quen với chiến thuật mới của tôi. Tất nhiên, 11 cầu thủ còn lại đã tập luyện với tôi một thời gian ở Hà Nội nên nắm rõ hơn. Chung cuộc, tôi mong các cầu thủ thi đấu hết mình. Kết quả thế nào tôi chịu trách nhiệm và các bạn hãy cố gắng hết sức vì màu cờ sắc áo bóng đá Việt Nam” – ông Gong phát biểu và tự tin chia sẻ: “Năm 2018, tôi là thành phần Ban huấn luyện của Hàn Quốc ở vòng chung kết U23 châu Á. Còn lần này, tôi là huấn luyện viên trưởng U23 Việt Nam. Tôi hy vọng có thể mang vinh quang về cho Việt Nam trên cương vị này”.

Dưới triều đại của ông Park, đội tuyển U23 lẫn đội tuyển Việt Nam đã thể hiện được bản sắc với lối chơi phòng ngự phản công. Những chiến tích của đội tuyển Việt Nam như vô địch AFF Cup 2018, vòng tứ kết ASIAN Cup 2019 hay vòng loại cuối tranh vé đi World Cup 2022 đều xuất phát từ bệ phóng là hàng phòng ngự. Thậm chí, sau 5 lượt trận đầu tiên của vòng loại thứ 2 World Cup 2022 khu vực châu Á, ông Park và các học trò lập kỷ lục không để thua bàn nào.

Vậy chiến thuật mới của huấn luyện viên Gong Oh-kyun là gì? Đó là lối chơi tấn công, sự khác biệt về bản chất trong cách tiếp cận trận đấu của ông Gong so với đồng nghiệp Park Hang Seo, người đã trở thành tượng đài của bóng đá Việt Nam.

Sự thay đổi mạnh mẽ về chiến thuật đã được huấn luyện viên Gong Oh-kyun nhanh chóng thể hiện trong chuyến tập huấn tại UAE. Hệ thống phòng ngự của U23 Việt Nam đang được thử nghiệm đá 4 hậu vệ, thay vì 3 trung vệ có thòng và dập như người tiền nhiệm Park Hang Seo. Các cầu thủ được xây dựng lối chơi tăng cường khả năng chủ động tấn công chứ không chỉ chờ đợi cơ hội phản công.

Mạnh Dũng (giữa) và đồng đội sẽ tái ngộ U23 Thái Lan. Ảnh: VFF.

Trong những ngày tập huấn tại UAE, huấn luyện viên Gong Oh-kyun chủ yếu tập trung hoàn thiện tuyến giữa và hàng tấn công để đảm bảo hệ thống tấn công được vận hành thông suốt. Ông Gong rất chú trọng rèn giũa cho các cầu thủ về cách chơi pressing tầm cao, di chuyển, phối hợp và dứt điểm trong phạm vi hẹp, điều mà U23 Việt Nam tại SEA Games 31 vẫn còn lúng túng bởi đụng độ với những đối thủ có lối chơi biến hóa, khó nắm bắt hơn.

Chiến lược gia người Hàn đòi hỏi các học trò phải triển khai bóng rất nhanh, liên tục di chuyển với tốc độ cao và kết thúc ngay khi có cơ hội.

Nhóm 11 cầu thủ đã tập với ông Gong tại Hà Nội trong thời gian diễn ra SEA Games 31, những yêu cầu của ông trong cách chơi bóng cũng phần nào được họ thấu hiểu. Nhưng nhóm 14 cầu thủ cũng là những nhà vô địch SEA Games 31 trong đội hình U23 Việt Nam đến Uzbekistan không dễ quen với cái mới. Vậy nên, việc U23 Việt Nam thất bại với tỷ số đậm 0-3 trước U23 UAE, trong khuôn khổ một trận giao hữu không phải là kết quả bất ngờ.

Tuy nhiên, huấn luyện viên Gong Oh-kyun vẫn hài lòng, thậm chí cho rằng các cầu thủ đã thể hiện ngoài mong đợi và đây là cơ sở để ông hy vọng Việt Nam sẽ chơi tốt ở giải sắp tới. “Tôi không muốn nói nhiều về đội hình của U23 Việt Nam. Nhưng tôi thấy U23 Việt Nam có những thế mạnh để triển khai lối chơi tấn công. Tôi tin chiến thuật mình xây dựng sẽ phù hợp. Các cầu thủ đã hoàn thành tốt những thử nghiệm của tôi” – ông Gong cho biết.

Lương Duy Cương cùng với 13 cầu thủ khác đã thi đấu ở SEA Games 31 nên không có nhiều thời gian để bắt nhịp với lối chơi mới mà huấn luyện viên Gong Oh Kyun đang áp dụng cho U23 Việt Nam. Tuy nhiên, Lương Duy Cương cho biết chiến thuật của ông Gong có nhiều điểm thú vị.

“Trước đây, chúng tôi đá gần nhau hơn, còn bây giờ thì tất cả phải mở rộng ra. Mới đầu, đội chưa quen lắm với sơ đồ 4-4-2, nhưng dần dần đã thích nghi. Chúng tôi rất tin tưởng vào hệ thống mới này”, Duy Cương chia sẻ.

Huấn luyện viên Gong Oh-Kyun (bên trái) chỉ đạo các cầu thủ trên sân tập.

Di sản quá lớn

Tiếp quản vị trí của huấn luyện viên Park Hang Seo ở U23 Việt Nam cũng đồng nghĩa ông Gong đứng trước cái bóng quá lớn của đồng nghiệp xứ Kim chi. Triều đại của ông Park với U23 Việt Nam đã khép lại với một chiến tích huy hoàng, ngay trên sân nhà đó là bảo vệ thành công chức vô địch SEA Games.

Trong 5 năm qua, ông Park Hang Seo đã làm được những điều mà các đồng nghiệp đi trước không thể. Đó là 2 chức vô địch SEA Games liên tiếp (2019 và 2022), ngôi Á quân châu Á (2018) và hạng Tư ASIAD (2018).

Những thành công mang tính lịch sử của U23 Việt Nam đã đặt nền móng cho những chiến tích của đội tuyển quốc gia, đưa bóng đá Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển đỉnh cao. Huấn luyện viên Park Hang Seo đã trở thành huyền thoại của bóng đá Việt Nam. Thế nhưng, di sản đồ sộ ấy không chỉ mang đến nền tảng phát triển mà còn tạo ra áp lực với người kế nhiệm. Bởi để tiếp nối và thúc đẩy sự phát triển của lứa U23 Việt Nam là điều không hề dễ dàng cho bất cứ ai, sau khi ông Park quyết định toàn tâm, toàn ý cho đội tuyển Việt Nam.

Huấn luyện viên Gong Oh-Kyun không chỉ thay thế vị trí của huyền thoại Park Hang Seo, mà ông đối diện với sự chuyển giao về lực lượng của lứa cầu thủ trẻ. Trong khi đó, đòi hỏi từ rất nhiều phía với U23 Việt Nam không thể hạ nhiệt mà chỉ có tăng lên. Hơn ai hết, ông Gong Oh-Kyun đang ở vào cái thế “cưỡi lưng hổ”, cần phải viết tiếp câu chuyện thần kì vốn đã được người đồng hương Park Hang Seo tạo ra nhiều chiến công hiển hách. Khó khăn chồng chất và áp lực vô cùng nặng nề đang bủa vây ông Gong.

Trong tình cảnh vô cùng khó khăn, huấn luyện viên Gong Oh-Kyun có thể lựa chọn an toàn, kế thừa triệt để di sản của ông Park. U23 Việt Nam hiện nay có thể được xây dựng toàn bộ trên con người, 14 cầu thủ vô địch SEA Games, và lối chơi dựa trên hệ thống phòng ngự chặt chẽ vốn được xuyên suốt từ đội trẻ đến đội tuyển quốc gia như dưới thời ông Park. Hoặc ông Gong cần đặt mình vào thử thách hiểm nghèo, đó là sự cách tân cho U23 Việt Nam. Và tân huấn luyện viên U23 Việt Nam đã lựa chọn sự mạo hiểm.

Sự mạo hiểm đến từ vấn đề nhân sự. Rõ ràng, nhóm 14 cầu thủ trong đội hình vô địch SEA Games đã quá quen, thậm chí được và tự nguyện đóng khung với chiến thuật mang tính “liên thông” giữa các đội tuyển của ông Park Hang Seo. Thế nên, những thay đổi từ huấn luyện viên Gong Oh-Kyun ở đội hình U23 có thể mang đến những bất lợi nào đó cho họ trong cuộc đua lên đội tuyển quốc gia. Điều đó báo hiệu những trở ngại không dễ vượt qua cho ông Gong, nếu như cách tiếp cận và giải quyết vấn đề mang tính mới đi sai hướng.

Hơn 4 năm trước, ông Park đến Việt Nam và cũng cầm quân tham dự giải châu lục. Nhưng lúc đó bóng đá Việt Nam đang rơi xuống đáy cả về niềm tin lẫn thành tích. Không ai tin U23 Việt Nam sẽ làm nên chuyện ở Vòng chung kết U23 châu Á 2018. Thất bại nếu đến cũng là điều dễ hiểu. Nhắc lại để thấy rằng, ông Park trong lần đầu chính thức ra mắt bóng đá Việt Nam ở tâm thế hoàn toàn khác ông Gong Oh-Kyun lúc này, dễ dàng và thoải mái hơn. Còn ông Gong, áp lực và đòi hỏi thành công là rất lớn, và ông không có nhiều thời gian cho màn “chào hỏi” ở sân chơi tầm châu lục.

Lá thăm may rủi đã đưa U23 Việt Nam nằm ở bảng D cùng với U23 Hàn Quốc cùng 2 đội bóng của Đông Nam Á là U23 Thái Lan và U23 Malaysia. Bảng đấu này có thể coi là “giải trẻ Đông Nam Á mở rộng” khi ba đội bóng hàng đầu của khu vực Đông Nam Á phải cạnh tranh nhau một suất đi tiếp bởi suất còn lại được coi là đã thuộc về đội bóng đồng hương ông Gong, đương kim vô địch Hàn Quốc. Đội bóng đến từ xứ sở Kim chi được đánh giá ở một đẳng cấp khác.

U23 Việt Nam có lợi thế trong cuộc chiến tay 3 của Đông Nam Á tại bảng D. U23 Malaysia và Thái Lan đều là “bại tướng” của U23 Việt Nam tại SEA Games 31. Nhưng bất lợi cũng ở chính là đây. U23 Malaysia đến Việt Nam dự SEA Games đúng đội hình sẽ đá Vòng chung kết U23 châu Á, không có cầu thủ quá tuổi. U23 Thái Lan so với SEA Games 31 được bổ sung đầy đủ những cầu thủ tốt nhất. U23 Việt Nam hiện nay là sự lắp ghép “vội vàng” giữa nhóm cầu thủ đá SEA Games và không đá SEA Games.

Ông Gong và các học trò có thể thua U23 Hàn Quốc. Tuy nhiên, những kết quả bất lợi khác trước người Mã, hay người Thái rất dễ đưa tân huấn luyện viên U23 Việt Nam vào vòng xoáy của sự chỉ trích. U23 Việt Nam, đặc biệt sau SEA Games 31, đã ở vào cái thế cửa trên, trong tâm thế chỉ có thắng khi đụng độ với các đội bóng cùng khu vực. Người hâm mộ, kể cả tầm quản lý của bóng đá Việt Nam đã quen với chiến thắng. Những thất bại ở thời điểm này có lẽ khó được nhìn nhận thấu đáo.

Muốn thay thế một huyền thoại vào tạo dựng năng lực và chỗ đứng, ông Gong cần phải đổi mới. Nếu có sự kế thừa nào đó cũng cần phải khoa học, hợp lý chứ không thể dập khuôn máy móc. U23 Việt Nam đá như thế nào, kết quả ra sao tại Vòng chung kết U23 châu Á, chúng ta cần tôn trọng và có sự kiên nhẫn với huấn luyện viên Gong Oh-Kyun, ông ấy không phải là Park Hang Seo.

Hy vọng rằng, bằng khát vọng và cái tôi của mình, huấn luyện viên Gong Oh-Kyun sẽ thổi làn gió mới cho U23 Việt Nam. Nhưng ông Gong cần thời gian!

Ông Gong Oh-Kyun sinh năm 1974, bắt đầu chơi bóng từ năm 1997 và sở trường là vị trí tiền đạo và giải nghệ vào năm 2010. Khởi nghiệp huấn luyện năm 2015, khi 41 tuổi, ông Gong là trợ lý cho đàn anh Lee Lim-saeng tại câu lạc bộ Trung Quốc Shenzhen. Một năm sau, ông trở về quê nhà và nắm U18 Hàn Quốc. Tại đây, Gong làm việc cùng huấn luyện viên Chung Jung-yong. Cả hai sau đó trở thành những trợ thủ đắc lực của huấn luyện viên Shin Tae-yong ở đội U20 Hàn Quốc giai đoạn 2016 - 2017.

Tháng 7/2017, ông Shin Tae-yong được bổ nhiệm làm huấn luyện viên trưởng đội tuyển Hàn Quốc nên chuyển giao đội U23 cho Gong và Chung, đồng thời mang theo hai trợ lý này vào ban huấn luyện dự vòng chung kết World Cup 2018. Năm 2019, sau khi nhận lời đến Indonesia, Shin mời Gong dẫn dắt đội U20 nước này. Quá trình làm việc lâu năm với Shin ảnh hưởng rõ rệt đến phong cách huấn luyện của Gong, từ quan điểm chơi tấn công đến việc quản lý các cầu thủ trong ăn, uống, ngủ, nghỉ và cách dùng mạng xã hội.

Quang Nam