Tội phạm lừa đảo trên không gian mạng đã giảm

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long phát biểu tại phiên họp.

Cơ quan của Quốc hội đánh giá, hiệu quả hoạt động phòng ngừa trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực viễn thông, mạng Internet chưa cao, còn sơ hở, bất cập. Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, tội phạm lừa đảo trên không gian mạng đã giảm.

Trong phiên họp thứ 49, sáng 5/9 Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2025.

Thẩm tra nội dung này, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội đánh giá, dù về cơ bản các loại tội phạm và vi phạm pháp luật đều giảm so với cùng kỳ (giảm 21,00%). Tuy nhiên một số loại tội phạm vẫn tăng như lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, gây rối trật tự công cộng.

Vi phạm pháp luật và tội phạm về lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông, quản lý thông tin cá nhân vẫn diễn ra rất phức tạp, diễn ra ở nhiều lĩnh vực, nhiều địa phương với một số phương thức, thủ đoạn mới.

Nổi lên một số hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hoạt động thương mại điện tử, các sàn giao dịch tiền ảo, kinh doanh đa cấp; gửi tin nhắn mạo danh các ngân hàng thông báo tài khoản bị khóa do hai kỳ liên tiếp không đóng phí, đề nghị truy cập đường link để mở khóa rồi lừa đảo chiếm đoạt tiền trong tài khoản; tình trạng quảng cáo trực tuyến tràn lên trên các trang tin điện tử, mạng xã hội và các ứng dụng của mạng xã hội để vi phạm pháp luật như cờ bạc, mại dâm, mua bán giấy tờ giả, vũ khí, hàng cấm…, báo cáo thẩm tra dẫn chứng.

Hiệu quả hoạt động phòng ngừa trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực viễn thông, mạng Internet chưa cao, còn sơ hở, bất cập..., Chủ nhiệm Ủy ban thẩm tra Hoàng Thanh Tùng báo cáo.

Tham gia thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh - Đối ngoại Lê Tấn Tới cho rằng, một trong những nguyên nhân của tồn tại, hạn chế là công tác tuyên truyền chưa đến được tất cả người dân, nhất là liên quan đến tội phạm trên không gian mạng.

Bên cạnh đó, vai trò và sự cảnh giác của các tổ chức xã hội cũng như người dân cũng chưa cao. "Tại sao trên thế giới nước người ta cũng sử dụng mạng mà người ta bị lừa đảo ít hơn mình? Bởi vì mình mới tiếp cận, chưa hiểu được thủ đoạn lừa đảo nên dễ bị các đối tượng này lừa. Đối tượng bị lừa chủ yếu là người già, trẻ em, là những người không hiểu", ông Tới phân tích thêm.

Chủ nhiệm Tới đề nghị cần phải tăng cường tuyên truyền trên không gian mạng và có hình thức tuyên truyền đến tận người dân bằng nhiều hình thức.

"Đặc biệt, tôi rất mong các bộ ngành chuyên môn phải quản lý tiếp tục quản lý chặt chẽ tài khoản trên không gian mạng, nhất là hiện nay là TikTok, Facebook", ông Tới nhấn mạnh và cho rằng có thể kết hợp với dữ liệu của Bộ Công an để đăng ký quản lý. Nếu quản lý được vấn đề này, quản lý số điện thoại nữa thì công tác phòng, chống tội phạm sẽ hiệu quả hơn", theo ông Tới.

Phó chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nêu, gần đây có câu chuyện lừa đảo "việc nhẹ lương cao" rồi đưa qua Campuchia. Mặc dù cơ quan chức năng ra rả tuyên truyền không có chỗ nào trên thế giới việc nhẹ lương cao, nhưng tình trạng này vẫn xảy ra, đưa được tốp này về thì tốp khác lại bị đưa qua.

Vẫn theo ông Hoan, nhiều người cao tuổi tại các địa phương bị lừa với những tour du lịch không đồng. "Không có du lịch nào không đồng cả, thế nhưng vẫn có nhiều người tin, dù đi du lịch không có tốn tiền thiệt nhưng vô đó đi theo chương trình thì bị ép mua cái này cái nọ, cuối cùng tiền mất tật mang", ông Hoan nói và đề nghị tội phạm trên không gian mạng cũng cần phải tuyên truyền cho người dân trên không gian mạng, tránh để người dân bị lừa.

Giải trình thêm sau đó, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long khẳng định, năm 2025, hầu hết các tội phạm về trật tự xã hội đều giảm. Trong đó một số loại tội phạm nguy hiểm như giết người nghiêm trọng và rất nghiêm trọng và gây bức xúc trong nhân dân như giết người cướp của, các vụ án do các băng nhóm tội phạm kiểu xã hội đen gây ra đều giảm.

Riêng với tội phạm lừa đảo trên không gian mạng, ông Long khẳng định, loại tội phạm này năm qua cũng giảm.

“Vừa rồi chúng tôi đã phải cử các tổ công tác sang khu vực Tam giác vàng phối hợp đấu tranh giải quyết một loạt các vụ các trung tâm lừa đảo ở khu vực này, bắt hàng trăm đối tượng để xử lý. Kết quả có khá hơn, công tác tuyên truyền đẩy mạnh hơn", ông Long cho hay.

Thứ trưởng Bộ Công an cũng nêu rõ, tình trạng lừa đảo trên không gian mạng rất nhiều quốc gia gặp phải, kể cả châu Âu và Mỹ. Đây là thực trạng chung, khó khăn chung của tất cả các quốc gia chứ không riêng gì Việt Nam.

"Chúng tôi cũng sẽ cố gắng và cũng đã tích cực làm tốt công tác tuyên truyền trên tất cả các nền tảng từ không gian mạng cho tới báo chí chính thức. Vừa rồi người dân cũng ý thức rất cao, nhưng vẫn còn rất nhiều người nhẹ dạ cả tin để bị lừa đảo", ông Long nói.

Thứ trưởng Long cũng mong rằng qua các kênh khác nhau, người dân cố gắng tự bảo vệ bản thân, tài sản của mình và phối hợp lực lượng công an trong công tác đấu tranh với loại tội phạm này.

Nguyễn Lê