Tổn thất khó bù đắp khi 2 trong số 3 chiếc A-50U đang hoạt động của Nga bị bắn hạ

Máy bay chỉ huy cảnh báo sớm là một khí tài cực kỳ quan trọng trong tác chiến hiện đại, các cường quốc quân sự trên thế giới rất chú trọng loại khí tài này.

Nga cũng trong xu thế đó, theo Forbes trong biên chế của không quân Nga trước xung đột Đông Âu có tới 9 chiếc A-50 và biến thể nâng cấp A-50U.

Tuy nhiên trong đó 6 chiếc đang cần được nâng cấp, như vậy Nga chỉ còn 3 chiếc đang đủ điều kiện hoạt động.

Quân đội Ukraine hôm 14/1 thông báo đã phá hủy một chiếc A-50 và làm hư hại nặng một máy bay chỉ huy Il-22 của Nga tại khu vực gần Biển Azov.

Mới đây, Tổng cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (GUR) thông báo ngày 23/2: "Một chiếc máy bay chỉ huy cảnh báo A-50U giá trị cao nữa của Nga đã bị bắn hạ trên vùng biển Azov. Đây là một đòn giáng nghiêm trọng nữa vào tiềm năng và năng lực của Moscow",

Phía Ukraine cho biết, chiến dịch bắn rơi A-50U do Tổng cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (GUR) và Không quân Ukraine hợp tác tiến hành.

Nếu thực sự mất đi 2 chiếc A-50U như Ukraine tuyên bố, Nga có thể sẽ chỉ còn lại 1 chiếc. Đây sẽ là tổn thất rất lớn khó có thể bù đắp trong thời gian ngắn.

Beriev A-50U hiện đại hóa từ A-50, đây là máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm trên không (AWACS) do Tổ hợp khoa học hàng không Beriev tại Taganrog chế tạo trên cơ sở máy bay vận tải Il-76 của Liên Xô.

Loại máy bay này được phát triển để thay thế cho chiếc Tupolev Tu-126 Moss.

Chiếc A-50 bay thử chuyến đầu tiên năm 1978 và được biên chế trong lực lượng không quân Liên Xô từ năm 1984.

Hiện phiên bản đang được Nga sử dụng là A-50U. Đây là phiên bản nâng cấp sâu rộng của dòng máy bay này.

Những chiếc A-50U đời sau này có thể dễ dàng nhận biết bởi "hình nấm" đặc trưng ngay trên lưng máy ba

Đó là hệ thống radar có khả năng phát hiện mọi sự việc diễn ra trên không cũng như dưới mặt đất.

A-50U của Nga có thể phát hiện các phi cơ chiến đấu từ khoảng cách 650 km.

Mục tiêu dưới mặt đất hoặc trên biển cách 300 km và tên lửa hành trình ở cự ly 215 km.

Chiếc máy bay này có khả năng thực hiện các hoạt động chỉ huy và kiểm soát trên không liên tục trong hơn 9 tiếng đồng hồ.

Loại máy bay chỉ huy cảnh báo này có thể kiểm soát cùng lúc tới 300 mục tiêu khác nhau.

A-50U có chiều dài 46,5 m, sải cánh 50,5 m, chiều cao 14,7 m, khối lượng rỗng 75 tấn, khối lượng cất cánh tối đa 170 tấn.

Máy bay được trang bị 4 động cơ Aviadvigatel PS-90A giúp đạt tốc độ lên đến 800 km/h và tầm hoạt động 7.500 km.

Hiện nay không quân Nga đang sử dụng tới 26 chiếc A-50 và A-50U, chúng tiếp tục đóng vai trò trụ cột trong lực lượng chỉ huy không quân chiến lược Nga.

Trong chiến dịch quân sự đặc biệt, Nga đã sử dụng máy bay A-50/A-50U để phối hợp với các lực lượng khác trong quân đội nước này để phát hiện và chỉ thị mục tiêu.