Tổn thương gan do thói quen ăn đồ tái sống

Mới đây, Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Tây Hồ tiếp nhận trường hợp anh L.T.N., 41 tuổi, trú tại Hà Nội, đến khám sức khỏe định kỳ mà không có bất kỳ triệu chứng bất thường nào.

Qua khai thác tiền sử, anh cho biết gia đình kinh doanh quán ăn nên thường xuyên tiếp xúc và sử dụng thực phẩm sống, đặc biệt là các loại rau sống và gỏi. Bên cạnh đó, anh không có thói quen tẩy giun định kỳ.

Ảnh minh họa.

Kết quả chụp CT ổ bụng ghi nhận hình ảnh đám tổn thương tại phân thùy trước sát bao gan, kích thước khoảng 35 x 54 mm với dạng hoại tử dịch hóa nhiều ổ, nghi ngờ tổn thương gan do sán lá gan. Xét nghiệm sàng lọc ký sinh trùng cho kết quả dương tính với sán lá gan lớn.

Dựa trên các bằng chứng lâm sàng và cận lâm sàng, bệnh nhân được chẩn đoán tổn thương gan do nhiễm sán lá gan lớn. Bác sỹ đã kê đơn thuốc điều trị ngoại trú và tư vấn anh thay đổi thói quen sinh hoạt, bao gồm ăn chín, uống sôi, sử dụng thực phẩm đã được nấu chín kỹ, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và tẩy giun định kỳ nhằm phòng bệnh tái phát.

ThS.BSNT.Đặng Thị Tâm, chuyên khoa Nội tại MEDLATEC cho biết, sán lá gan lớn là ký sinh trùng thuộc họ Fasciolidae (Fasciola hepatica và Fasciola gigantica) gây ra tổn thương và ổ áp xe tại gan hoặc một số cơ quan khác khi ký sinh lạc chỗ.

Tác nhân gây bệnh chủ yếu lây truyền qua đường tiêu hóa, bắt nguồn từ việc ăn các loại rau thủy sinh như rau nhút, rau cần, xà lách xoong hoặc uống nước chưa được đun sôi có chứa ấu trùng sán. Ngoài ra, thói quen ăn thực phẩm tươi sống hoặc chưa chế biến kỹ như gỏi cá, ốc sống, salad cũng tạo điều kiện cho ấu trùng sán xâm nhập vào cơ thể.

Giai đoạn đầu của bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng. Người nhiễm sán có thể chỉ gặp những biểu hiện mơ hồ như đau bụng âm ỉ vùng hạ sườn phải, sốt nhẹ, mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy... dễ bị nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa thông thường nên bệnh thường chỉ được phát hiện khi đã tiến triển đến giai đoạn sau.

Khi sán di chuyển đến gan và cư trú tại nhu mô gan hoặc ống mật, chúng có thể gây tổn thương lan tỏa, áp xe gan, hoại tử nhu mô gan, viêm và tắc nghẽn đường mật.

Nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm, sán lá gan lớn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến chức năng gan và sức khỏe tổng thể. Phát hiện sớm thông qua xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh và điều trị kịp thời bằng thuốc đặc hiệu sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng và phục hồi sức khỏe hiệu quả.

Để phòng tránh nhiễm sán lá gan, các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân cần thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày.

Cụ thể, tuyệt đối không ăn sống hoặc tái các thực phẩm có nguy cơ cao như rau thủy sinh (rau ngổ, rau cần, rau nhút, xà lách xoong), ốc, cá nước ngọt, gỏi chưa được chế biến kỹ. Chỉ nên sử dụng nước đã được đun sôi hoặc nguồn nước sạch hợp vệ sinh.

Rau sống, đặc biệt là các loại rau mọc dưới nước cần được ngâm kỹ trong dung dịch sát khuẩn an toàn thực phẩm hoặc nước muối loãng, sau đó rửa lại nhiều lần bằng nước sạch trước khi sử dụng hoặc tốt nhất là nấu chín hoàn toàn.

Đồng thời, cần giữ gìn vệ sinh cá nhân như rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, đảm bảo an toàn thực phẩm trong khâu chế biến, bảo quản, không phóng uế bừa bãi và xử lý chất thải đúng cách để bảo vệ môi trường nước sạch.

ThS.BSNT Đặng Thị Tâm nhấn mạnh rằng những người có thói quen ăn đồ tái, sống như gỏi cá, rau thủy sinh, hải sản chưa nấu chín; người thường xuyên đau bụng âm ỉ, mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa không rõ nguyên nhân hoặc những người làm việc, tiếp xúc trong môi trường dễ nhiễm ký sinh trùng nên chủ động đi khám sớm.

Việc thăm khám và chẩn đoán kịp thời không chỉ giúp phát hiện sớm bệnh sán lá gan mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm cho gan và đường mật.

D.Ngân