Tôn vinh những tác phẩm tiêu biểu về thành phố

Vở rối nước"Anh hùng Nguyễn Trung Trực" của Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam là một trong những tác phẩm được đưa vào danh sách bình chọn. (Ảnh Mạnh Hảo)

Nhà hát Hòa Bình là một công trình khá đặc biệt. Công trình chính là điểm nhấn cho thành phố trong giai đoạn đầu thời kỳ đổi mới của thành phố. Không gian khán phòng rộng, thoáng đãng cùng hệ thống sân khấu hiện đại, hậu trường tạo sự thoải mái khi thi công các hạng mục cho những chương trình nghệ thuật, cùng với sàn sân khấu có thể quay 180 độ, thiết kế thể hiện những ý tưởng sáng tạo, táo bạo đã thu hút những đơn vị sản xuất chương trình mạnh dạn đầu tư.

Là một trong những công trình trọng điểm đầu tiên, Nhà hát Hòa Bình cũng là cái nôi của rất nhiều tên tuổi trong giới nghệ thuật Việt Nam. Chính vì thế, Nhà hát Hòa Bình được hội đồng chuyên ngành đưa vào danh sách một trong những công trình tiêu biểu trong lĩnh vực kiến trúc để được bình chọn vào 50 tác phẩm văn học nghệ thuật tiêu biểu của thành phố.

Trên lĩnh vực mỹ thuật, nhiều tác phẩm nổi tiếng tại Thành phố Hồ Chí Minh cũng có mặt trong danh sách bình chọn, trong đó có tác phẩm tượng "Bác Hồ với thiếu nhi" của nhà điêu khắc Diệp Minh Châu. Diệp Minh Châu là nhà điêu khắc lớn của nền nghệ thuật tạo hình Việt Nam.

Ông đã dành cả cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của mình cho những tác phẩm về Bác. Tượng "Bác Hồ với thiếu nhi" thể hiện bằng chất liệu đồng đỏ, lấy hình tượng Bác thời kỳ ở chiến khu Việt Bắc ngồi dung dị xem báo cùng cháu thiếu nhi, tạo nên một hình ảnh rất đời thường của vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, làm cho người xem thấy Bác thật gần gũi, nhân hậu.

Tác giả trung thành với lối diễn tả hiện thực, giống nhưng không sa vào hình thức chi tiết, mà thể hiện hình khối đơn giản, giàu ngữ điệu. Hình tượng "Bác Hồ với thiếu nhi" được thể hiện ăn nhập khung cảnh, môi trường, không có ngăn cách giữa tượng với công viên và sinh hoạt con người, đáp ứng được đòi hỏi của thể loại tượng ngoài trời.

Tượng đã dẫn dắt khung cảnh vào toàn bộ tinh thần nhân văn mà tâm điểm là Bác Hồ với thiếu nhi. Năm 1993 tượng đặt tại vườn hoa trước Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.

Ðể phù hợp nội dung tượng "Bác Hồ với thiếu nhi", năm 2014 lãnh đạo thành phố đã cho chuyển tượng về Nhà Thiếu nhi Thành phố đúng với ý nghĩa sâu xa của tác phẩm và tác giả: Bác luôn trao gửi yêu thương, tin tưởng thế hệ mai sau và các cháu thiếu nhi cũng luôn gần gũi, yêu thương, kính trọng Bác và cũng đúng với tên gọi mà tác giả dành cho tác phẩm.

Ở lĩnh vực văn học, cuốn sách "Ở R-Chuyện kể sau 50 năm" của nhà văn Lê Văn Thảo là một trong những tác phẩm tiêu biểu trong vòng 20 năm qua. Cuốn sách là những kỷ niệm về những anh chị em văn nghệ sĩ, đồng thời là những người đồng đội công tác tại Ban Tuyên huấn R.

Theo nhà văn Lê Quang Trang, cuốn sách tuy mỏng nhưng chứa đựng nhiều tư liệu quý. Những câu chuyện về cuộc sống ở R trong cuốn sách không chỉ là kỷ niệm riêng của nhà văn Lê Văn Thảo mà còn là kỷ niệm của cả một thế hệ. Họa sĩ Trang Phượng cho biết, cuốn sách làm ông nhớ lại nhiều kỷ niệm với nhà văn Lê Văn Thảo khi còn ở R như đào giếng, đào hầm, tải gạo..., khi họ đều là những thanh niên còn rất trẻ. Nhưng có lẽ những năm tháng ở chiến trường, tham gia các chiến dịch Ðồng Xoài, Phước Long, Bù Ðốp,... là những kỷ niệm đáng nhớ nhất của họa sĩ Trang Phượng với nhà văn Lê Văn Thảo đã được nhà văn ghi lại khá chân thật và sinh động trong tác phẩm.

Bên cạnh đó, trong danh sách các tác phẩm được giới thiệu để bình chọn, công chúng còn thấy tên những vở diễn từng làm say đắm biết bao người mộ điệu và đến nay vẫn còn được yêu thích.

Ðó là vở diễn Cải lương "Người ven đô", năm 1976 (Tác giả: Minh Khoa, chuyển thể: Nguyễn Gia Nghiệm; Ðạo diễn: Minh Trị); vở kịch nói "Lá sầu riêng" (Tác giả: Hoàng Dũng; Ðạo diễn: Nghệ sĩ Nhân dân Ngô Y Linh, Nghệ sĩ Nhân dân Kim Cương) của Ðoàn kịch nói Kim Cương hay vở diễn Cải lương "Tiếng trống Mê Linh" (Tác giả: Việt Dung- Vĩnh Ðiền; Ðạo diễn: Nghệ sĩ Nhân dân Ngô Y Linh) của Ðoàn Cải lương Thanh Nga… Theo thời gian, các vở diễn trên đã trở thành những tác phẩm nghệ thuật kinh điển không chỉ riêng thành phố, luôn ghi dấu ấn không thể nào phai trong lòng người hâm mộ.

Theo Ban Tổ chức, các tác phẩm được bình chọn có thời gian sáng tác và công bố từ ngày 30/4/1975 đến ngày 31/12/2023. Ðây là những tác phẩm tiêu biểu trên 9 lĩnh vực (Văn học, Âm nhạc, Sân khấu, Ðiện ảnh, Nhiếp ảnh, Kiến trúc, Mỹ thuật, Múa, Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số) về giá trị tư tưởng và nghệ thuật.

Các tác phẩm có nội dung về đề tài ca ngợi truyền thống đấu tranh vẻ vang, anh dũng; về công cuộc xây dựng và phát triển Thành phố Hồ Chí Minh; ca ngợi cuộc sống và con người thành phố văn minh, hiện đại, nghĩa tình. Các tác phẩm phải có sức lan tỏa sâu rộng, được nhân dân yêu thích.

Thông qua cuộc bình chọn, Ban Tổ chức mong muốn ghi nhận những nỗ lực và thành quả sáng tạo, động viên, khích lệ các văn nghệ sĩ tiếp tục phát huy tính năng động, năng lực sáng tạo của văn nghệ sĩ, tiếp tục sáng tác, lao động, cống hiến bằng nhiều hình thức, tạo nên nhiều tác phẩm nghệ thuật có giá trị cao, đáp ứng yêu cầu phát triển thành phố trong thời gian tới.

Thông qua hoạt động bình chọn lần này, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tổ chức quảng bá, giới thiệu một cách sâu rộng các tác phẩm văn học nghệ thuật có giá trị cao về nội dung nghệ thuật trong 50 năm qua. Từ các đợt quảng bá, những giá trị tốt đẹp của các tác phẩm sẽ được lan tỏa, nhân rộng trong đời sống xã hội, trở thành những hoạt động thiết thực chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước.

BẢO LINH