Tổng Bí thư yêu cầu làm rõ 3 câu hỏi then chốt về khoa học, công nghệ trong năm 2026

Nội dung trên được nêu trong kết luận của Tổng Bí thư tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Theo Tổng Bí thư, năm 2025 là giai đoạn khởi động, tạo nền móng; sang năm 2026 phải chuyển mạnh sang giai đoạn tăng tốc, với yêu cầu cao hơn về hiệu quả thực chất. Trọng tâm không còn là “làm hay chưa” mà là “làm đến đâu và mang lại kết quả gì”.

Các bộ, ngành, địa phương cần thay đổi cách tiếp cận, chuyển từ quản lý theo kế hoạch sang quản lý theo mục tiêu và sản phẩm đầu ra; từ báo cáo tiến độ sang đánh giá hiệu quả; gắn trách nhiệm cá nhân, đặc biệt là người đứng đầu, với kết quả thực hiện nhiệm vụ.

Tổng Bí thư nhấn mạnh vai trò của Ban Chỉ đạo Trung ương trong điều phối, giám sát, kiểm tra tiến độ và kết quả triển khai, bảo đảm các nhiệm vụ được thực hiện đồng bộ, không hình thức.

Tổng Bí Thư Tô Lâm: Các bộ, ngành, địa phương cần thay đổi cách tiếp cận, chuyển từ quản lý theo kế hoạch sang quản lý theo mục tiêu và sản phẩm đầu ra. Ảnh: TTXVN

Theo Tổng Bí thư, năm 2026 phải trả lời dứt khoát ba câu hỏi lớn:

Thứ nhất, các bộ, ngành, địa phương sẽ xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu của mình như thế nào? Trong quý I/2026, phải hoàn thành đầy đủ danh mục cơ sở dữ liệu, bảo đảm dữ liệu “đúng - đủ - sạch - sống” và được cập nhật thường xuyên.

Thứ hai, đối với các công nghệ chiến lược, cần xác định rõ bộ, ngành chủ trì và phối hợp; mục tiêu cụ thể trong năm 2026 và giai đoạn 2026 -2031; cũng như lộ trình triển khai rõ ràng, khả thi.

Thứ ba, việc nâng cao trình độ chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo của toàn xã hội phải được lượng hóa cụ thể: đào tạo bao nhiêu cử nhân, kỹ sư chất lượng cao; trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ, các viện hàn lâm, các tổ chức khoa học - công nghệ ra sao. Tất cả phải có kế hoạch, mốc thời gian và sản phẩm đầu ra rõ ràng.

Tổng Bí thư khẳng định, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc để đất nước phát triển nhanh và bền vững. Năm 2026 - năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội XIV cần tạo bước đột phá thực chất, góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cao trong giai đoạn tới.

Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2026 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Ảnh: TTXVN

Theo đó, cần tập trung phát triển các ứng dụng, sản phẩm cụ thể phục vụ đời sống người dân và hoạt động của doanh nghiệp; lấy mức độ hài lòng của người dân và doanh nghiệp làm thước đo đánh giá hiệu quả chính sách.

Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, tháo gỡ rào cản và trở thành “khách hàng đầu tiên” của các sản phẩm, giải pháp khoa học - công nghệ, qua đó tạo thị trường ban đầu cho đổi mới sáng tạo. Đồng thời, thúc đẩy liên kết giữa Nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp để hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo bền vững.

Tổng Bí thư cũng lưu ý cần kiên quyết phòng, chống lãng phí trong đầu tư khoa học - công nghệ; bảo đảm an ninh, an toàn dữ liệu và chủ quyền số quốc gia. Việc đầu tư phải gắn với hiệu quả thực tế, tránh dàn trải, hình thức.

Doanh nghiệp lớn được kỳ vọng đóng vai trò dẫn dắt, mở đường, tạo chuỗi giá trị; trong khi doanh nghiệp vừa và nhỏ tập trung phát huy thế mạnh riêng, từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tổng Bí thư khẳng định, việc triển khai thành công các nhiệm vụ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ tạo nền tảng quan trọng để đất nước phát triển nhanh, bền vững trong giai đoạn mới.

Văn Hùng