Tổng thống bị luận tội Hàn Quốc Yoon Suk Yeol phải trả lời 200 trang câu hỏi

Vào lúc 11 giờ sáng 15/1, Văn phòng Điều tra Tham nhũng dành cho Cán bộ cấp cao (CIO) bắt đầu tiến hành thẩm vấn ông Yoon, chỉ vài giờ sau khi cơ quan này thành công trong việc thực hiện lệnh bắt giữ của tòa án.

Lần thẩm vấn này sẽ kéo dài tối đa 48 giờ theo yêu cầu của lệnh tạm giam, trước khi tòa án quyết định có nên ra lệnh bắt giữ chính thức ông Yoon hay không. Đây là bước đầu tiên trong quy trình pháp lý quan trọng, và nhiều người tin rằng việc bắt giữ ông có thể sẽ diễn ra sau khi thẩm vấn kết thúc.

Cuộc thẩm vấn sẽ tập trung vào những cáo buộc chính liên quan đến việc ông Yoon tuyên bố thiết quân luật, từ giai đoạn lập kế hoạch cho đến khi thực hiện lệnh vào ngày 3/12.

Ông Yoon Suk Yeol. Ảnh: Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc

Với hơn 200 trang câu hỏi được chuẩn bị, các điều tra viên của CIO dự kiến sẽ làm rõ từng chi tiết, đặc biệt là những hành động của ông Yoon có thể cấu thành tội danh nổi loạn, lạm dụng quyền lực và các cáo buộc nghiêm trọng khác.

Các câu hỏi sẽ làm rõ liệu ông có trực tiếp ra lệnh cho quân đội và cảnh sát bắt giữ các nhà lập pháp, tắt điện Quốc hội để ngăn cản cuộc bỏ phiếu hủy bỏ thiết quân luật hay không.

Một trong những trọng tâm trong cuộc thẩm vấn là việc ông Yoon có ra lệnh khóa Tòa nhà Quốc hội vào đêm ông ban hành thiết quân luật, nhằm ngăn cản các nhà lập pháp đối lập vào trong tham gia cuộc bỏ phiếu quan trọng hay không.

Các công tố viên tin rằng ông đã yêu cầu chỉ huy quân đội thực hiện các biện pháp mạnh như "bắn nếu cần thiết, phá cửa sổ và kéo họ ra ngoài".

Các bằng chứng thu thập từ những người thân cận với ông Yoon, bao gồm lời khai của Hong Jang Won, một trong những phó giám đốc tình báo vào thời điểm đó, cho thấy ông đã yêu cầu qua điện thoại rằng "bắt tất cả mọi người lại".

Cơ quan điều tra cũng tập trung vào nghi ngờ rằng ông Yoon đã chỉ đạo quân đội chiếm giữ các máy chủ của Ủy ban Bầu cử Quốc gia nhằm tìm ra các dấu hiệu "gian lận bầu cử", một trong những lý do mà ông đưa ra để giải thích việc thiết quân luật.

CIO cho rằng ông Yoon có thể đã lên kế hoạch thành lập một cơ quan lập pháp đặc biệt để thay thế Quốc hội, vốn do phe đối lập kiểm soát, nhằm đạt được mục tiêu chính trị của mình.

Các công tố viên cũng sẽ thẩm vấn ông Yoon về việc liệu ông có phối hợp với các quan chức cấp cao khác, như cựu Bộ trưởng Quốc phòng Kim Yong Hyun và chỉ huy phản gián Yeo In Hyung, từ tháng 8 năm ngoái để lập kế hoạch thiết quân luật hay không.

Theo những cáo buộc từ các đảng đối lập, ông Yoon đã bàn bạc về kế hoạch này từ rất sớm, một hành động được cho là vi phạm hiến pháp.

Vấn đề về tính hợp pháp của quyết định thiết quân luật sẽ là một trong những điểm mấu chốt trong cuộc thẩm vấn. Theo Hiến pháp Hàn Quốc, Tổng thống chỉ có quyền tuyên bố tình trạng khẩn cấp trong thời chiến hoặc trong những tình huống đặc biệt nghiêm trọng. Những người chỉ trích cho rằng ông Yoon không có cơ sở pháp lý vững chắc để thực hiện lệnh này.

Ông Yoon đã giải thích quyết định của mình là nhằm bảo vệ đất nước khỏi "các thế lực chống phá nhà nước" và để bảo vệ trật tự hiến pháp. Tuy nhiên CIO nghi ngờ rằng mục tiêu thực sự của ông là làm tê liệt chức năng của Quốc hội để giảm bớt áp lực chính trị từ các đảng đối lập.

Một khía cạnh quan trọng khác là việc xem xét quá trình ra quyết định của ông Yoon trong Nội các. CIO đã xác định rằng ông không thông báo trước cho các bộ trưởng về mục đích của cuộc họp vào ngày 3/12 mà chỉ thông báo tại chỗ rằng ông sẽ ban bố thiết quân luật ngay lập tức, điều này đã gây ra sự bất bình trong chính quyền.

Hoài Phương (theo Yonhap, Korea Hearld)