Tổng thống Moon Jae-in xoa dịu căng thẳng với Tokyo trước thềm thượng đỉnh Mỹ-Nhật-Hàn

Đại diện cho các nguyên đơn trả lời phỏng vấn báo chí bên ngoài Tòa án Quận Trung tâm Seoul vào ngày 7/6. (Nguồn: Kyodo)

Tòa án Quận Trung tâm Seoul ngày 7/6 đã bác đơn kiện của những người bị ép buộc làm việc cho các công ty Nhật Bản trong Thế chiến II và gia đình của họ.

85 người lao động cùng gia đình những người Hàn Quốc này ban đầu đã đệ đơn kiện vào tháng 5/2015, mỗi người đòi khoảng 100 triệu Won (tương đương 90.000 USD) tiền bồi thường từ 16 công ty Nhật Bản, bao gồm Nippon Steel, Eneos và Nishimatsu Construction.

Nhưng những người dân Hàn Quốc nêu trên đang không thể thực hiện các quyền cá nhân thông qua các vụ kiện chống lại Nhật Bản. Ngày 7/6, tòa án đã đề cập thỏa thuận năm 1965, khi hai nước bình thường hóa quan hệ.

Đây là phán quyết đầu tiên của Hàn Quốc bác bỏ yêu cầu bồi thường thời chiến theo thỏa thuận năm 1965 kể từ năm 2018, khi Tòa án tối cao yêu cầu Nippon Steel bồi thường cho những người lao động thời chiến.

Quyết định này được đưa ra khi Hàn Quốc, Nhật Bản và Mỹ chuẩn bị cho cuộc họp ba bên bên lề hội nghị thượng đỉnh G7 ở Anh bắt đầu từ ngày 11/6 tới.

Tổng thống Mỹ Joe Biden rất mong chờ về sự giải tỏa căng thẳng này giữa hai đồng minh của nước này ở Đông Á, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh giữa Washington và Bắc Kinh ngày càng gia tăng.

Tuy nhiên, quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc đã xấu đi trong vài năm qua do phán quyết của tòa án ủng hộ việc Tokyo bồi thường cho những người lao động thời chiến và những "phụ nữ mua vui" trước đây.

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho biết sẵn sàng thảo luận về các giải pháp hợp lý và được tất cả các bên chấp nhận, ngay sau khi quyết định ngày 7/6 được công bố.

Chính quyền của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cho đến nay vẫn chưa đưa ra giải pháp mà phía Nhật Bản thấy có thể chấp nhận được, và một phán quyết mới ra lệnh cho các công ty bồi thường cho những người lao động thời chiến có thể sẽ làm trầm trọng thêm căng thẳng với Tokyo trước thềm G7.

Chính phủ Nhật Bản từ lâu cho rằng, vấn đề lao động thời chiến, bao gồm mọi quyền lợi cá nhân được bồi thường, đã được giải quyết như một phần của thỏa thuận năm 1965.

Nhưng Tòa án Tối cao Hàn Quốc vào năm 2018 đã tuyên bố rằng, Nippon Steel phải bồi thường cho những người lao động thời chiến, lập luận rằng hiệp định năm 1965 không áp dụng cho các hoạt động bất hợp pháp của các công ty Nhật Bản dưới sự cai trị bất hợp pháp của Nhật Bản. Tòa án quận trung tâm Seoul hồi tháng 1 cũng đã yêu cầu chính phủ Nhật Bản bồi thường cho những người phụ nữ Hàn bị ép "mua vui" cho lính Nhật.

Tổng thống Moon Jae-in ban đầu giải thích rằng ông không có lựa chọn nào khác ngoài việc tôn trọng quyết định của tòa án về những vấn đề thời chiến này.

Nhà lãnh đạo đảng Dân chủ đồng hành (DP) cũng bày tỏ hy vọng đạt được một giải pháp ngoại giao với Nhật Bản, một phần để đáp lại việc ông Biden đang thúc đẩy cải thiện quan hệ giữa các đồng minh của Mỹ.

Các vụ kiện liên quan đến chiến tranh vẫn tác động mạnh lên mối quan hệ của Hàn Quốc với Nhật Bản. Và bước đi của ông Moon Jae-in sẽ có kết quả như thế nào vẫn đang chờ được giải đáp.

(theo Nikkei Asia)