Tổng thống Mỹ: Israel không diệt chủng ở Gaza và không giống Hamas

Nhận xét của ông Biden được đưa ra sau khi Karim Khan, công tố viên trưởng của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), cho biết ông đang xin lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Yoav Gallant vì bị cáo buộc tội ác chiến tranh trong cuộc chiến ở Gaza.

“Hãy để tôi nói rõ, chúng tôi bác bỏ đơn xin lệnh bắt giữ của ICC đối với các nhà lãnh đạo Israel,” ông Biden nói tại sự kiện Tháng Di sản Người Mỹ gốc Do Thái tại Nhà Trắng hôm thứ Hai 20/5, cùng ngày Khan thông báo rằng ông đang nộp đơn xin lệnh bắt giữ Netanyahu và Gallant, cũng như các nhà lãnh đạo Hamas về tội ác chiến tranh bị cáo buộc.

Ông Biden nói thêm: “Không có sự tương đương giữa Israel và Hamas".

Vài giờ trước đó, ông đã đưa ra một tuyên bố có lời lẽ mạnh mẽ nói rằng lệnh của ICC là "thái quá".

Israel cũng đang phải đối mặt với một vụ kiện riêng về cáo buộc diệt chủng tại Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ), do Nam Phi khởi kiện.

Ông Biden nói rằng Israel không phạm tội diệt chủng ở Gaza.

“Trái ngược với những cáo buộc chống lại Israel do Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) đưa ra, những gì đang xảy ra ở Gaza không phải là nạn diệt chủng. Chúng tôi bác bỏ điều đó,” Biden nói trong bài phát biểu của mình.

Vào tháng 1, ICJ đã ra phán quyết rằng có nguy cơ xảy ra nạn diệt chủng ở Gaza, yêu cầu Israel thực hiện một loạt biện pháp tạm thời, bao gồm ngăn chặn bất kỳ hành động diệt chủng nào diễn ra.

Trong khi việc bảo vệ Israel của ông Biden nhận được những tràng pháo tay nồng nhiệt tại sự kiện ở Nhà Trắng, chiến dịch bầu cử của ông đã bị hủy hoại bởi các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine trên khắp nước Mỹ, với một số người ủng hộ phản chiến gán cho tổng thống là “Joe diệt chủng”.

Hội đồng chuyên gia

Công tố viên ICC đã nêu ra các cáo buộc cụ thể chống lại Netanyahu và Gallant, bao gồm “bỏ đói dân thường như một phương pháp chiến tranh” và “tiêu diệt”, mặc dù ông cho biết cuộc điều tra đầy đủ của ông vẫn đang diễn ra.

Khan cũng nộp đơn xin lệnh bắt giữ ba thủ lĩnh Hamas – Yahya Sinwar, Mohammed Diab Ibrahim al-Masri (còn gọi là Deif) và Ismail Haniyeh – vì tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người, bao gồm tiêu diệt và giết người, bắt giữ tù binh, tra tấn, hiếp dâm và các hành vi bạo lực tình dục khác.

Các cáo buộc được hỗ trợ bởi bằng chứng do một nhóm chuyên gia chuẩn bị, trong đó có luật sư nhân quyền quốc tế Amal Clooney.

Trong một tuyên bố được đưa ra dựa trên báo cáo do các chuyên gia chuẩn bị, Clooney viết: “Tôi không chấp nhận rằng bất kỳ xung đột nào cũng nằm ngoài tầm pháp luật, cũng như không bất kỳ thủ phạm nào cũng phải đứng trên pháp luật”.

Luật sư nhân quyền Amal Clooney đã giúp chuẩn bị một báo cáo chuyên môn về bằng chứng nghi ngờ về tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người ở Israel và Gaza cho trưởng công tố viên ICC [Tập tin: Heinz-Peter Bader/Getty Images]

Một số nhà lập pháp Đảng Cộng hòa Hoa Kỳ thậm chí còn mạnh mẽ hơn khi chỉ trích ICC truy tố Israel hôm thứ Hai.

ICC là tòa án tội phạm chiến tranh quốc tế thường trực đầu tiên trên thế giới và 124 quốc gia thành viên có nghĩa vụ bắt giữ ngay người bị truy nã nếu họ ở trên lãnh thổ của quốc gia thành viên.

Heidi Chu-Castro của Al Jazeera, đưa tin từ Washington, cho biết Mỹ không phải là thành viên của ICC và “đòn bẩy lớn nhất” của nước này có thể là gây áp lực cho các đồng minh của mình - chủ yếu là các quốc gia châu Âu là bên ký kết ICC - không hành động theo lệnh này.

Israel không phải là thành viên của ICC. Trung Quốc và Nga cũng vậy.

Phản ứng quốc tế đối với kế hoạch ban hành lệnh bắt giữ của công tố viên ICC là trái chiều.

Trong các bình luận gửi tới Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, đặc phái viên Liên hợp quốc của Thụy Sĩ Pascale Baeriswyl cho biết đất nước của ông “hoàn toàn ủng hộ tòa án và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng sự độc lập của mình”.

ICC đã ban hành lệnh bắt giữ Tổng thống Nga Vladimir Putin vào tháng 3 năm 2023 vì cáo buộc tội ác chiến tranh ở Ukraine, nhưng động thái hôm thứ Hai đánh dấu lần đầu tiên tòa án tìm cách can thiệp vào cuộc xung đột ở Trung Đông.

Ánh Vân