Tổng thống Robert Mugabe đồng ý từ chức: Lối thoát cho cuộc khủng hoảng tại Zimbabwe?

Tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe (bên phải) trong bài phát biểu được truyền hình trực tiếp ngày 19-11

Theo những điều khoản trong đơn, ông Robert Mugabe và vợ là bà Grace Mugabe sẽ được hưởng quyền miễn trừ. Mặc dù không thông báo chi tiết về sự ra đi của ông Mugabe, các nguồn tin Chính phủ cũng xác nhận với Hãng tin Reuters rằng Tổng thống Robert Mugabe đã đồng ý từ chức.

Mục tiêu cuối cùng: Tổng thống phải ra đi

Trước đó, trong bài phát biểu dài 30 phút được truyền hình trực tiếp ngày 19-11, Tổng thống Robert Mugabe khẳng định ông vẫn là người nắm giữ quyền lực, bất chấp sức ép từ mọi phía. “Đại hội đảng cầm quyền sẽ diễn ra trong vài tuần tới và tôi sẽ chủ trì hội nghị này”, vị Tổng thống 93 tuổi nói và gián tiếp ám chỉ sẽ tiếp tục nắm quyền ít nhất cho đến giữa tháng 12 tới. Mặc dù không nhắc đến khả năng từ chức trong bài phát biểu trên, song ông Mugabe thừa nhận những chỉ trích nhằm vào bản thân từ Đảng Zanu-PF cầm quyền, quân đội cũng như nhân dân.

Cũng trong ngày 19-11, tại phiên họp đặc biệt của Ủy ban Trung ương Đảng Zanu-PF, Tổng thống Robert Mugabe đã bị cách chức Chủ tịch đảng này và thay thế vào vị trí của ông là cựu Phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa. Ngoài ra, Phu nhân của Tổng thống Robert Mugabe là bà Grace Mugabe cũng bị loại khỏi Ban lãnh đạo Liên đoàn Phụ nữ của Zanu-PF.

Ngay sau bài phát biểu gây “sốc” của Tổng thống Robert Mugabe, đại diện Đảng Zanu-PF, ông Lovemore Matuke cho biết: “Bài phát biểu khiến chúng tôi bất ngờ và không đúng như kỳ vọng. Chúng tôi đã nghĩ rằng việc ông ấy từ chức nhằm tránh bị luận tội một cách đáng hổ thẹn. Quân đội và các chính trị gia cũng có hướng đi riêng, nhưng mục tiêu cuối cùng là đảm bảo ông ấy phải ra đi”. Theo ông Lovemore Matuke, Ủy ban Trung ương Đảng Zanu-PF sẽ tiếp tục thúc đẩy việc luận tội ông Mugabe vào ngày 21-11 khi Quốc hội nhóm họp trở lại.

Thủ thuật: Tuyệt thực, đe dọa và từ chối nói chuyện

Báo Dailymail của Anh trước đó cho hay, Tổng thống Mugabe đã tuyệt thực để phản đối việc bị quản thúc. “Tổng thống Mugabe dùng nhiều thủ thuật khác nhau, bắt đầu từ tối 18-11: tuyệt thực, đe dọa và từ chối nói chuyện. Bằng cách như vậy, Tổng thống muốn gây sức ép với quân đội”, một nguồn tin giấu tên trong gia đình ông Mugabe nói.

Trước cuộc binh biến ngày 15-11, ông Robert Mugabe đã lãnh đạo Zimbabwe 37 năm kể từ khi quốc gia này độc lập năm 1980. Như vậy, với thông tin mới nhất về việc ông Robert Mugabe đồng ý từ chức, đây sẽ là cách nhanh nhất, đơn giản nhất và ít rủi ro nhất để nhà lãnh đạo 93 tuổi này rời bỏ quyền lực. Theo Hiến pháp Zimbabwe, trong trường hợp Tổng thống từ chức, Phó Tổng thống sẽ lên thay thế.

Bộ trưởng An ninh mạng Patrick Chinamasa cho biết, Đảng ZANU-PF sẽ thúc đẩy cải tổ Hiến pháp để loại bỏ “quan điểm một trung tâm quyền lực”. Cũng theo quan chức này, cựu Phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa, đồng thời là tân Chủ tịch đảng này sẽ là ứng cử viên cho chức Tổng thống mới của Zimbabwe.

Hoàng Cường ((Theo Guardian/Reuters))