Tổng thống Timor-Leste sắp thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam
Nhận lời mời của Chủ tịch nước Tô Lâm, Tổng thống nước Cộng hòa Dân chủ Timor-Leste José Ramos-Horta sẽ thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 31/7 đến ngày 3/8.
Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao, nhận lời mời của Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Tô Lâm, Tổng thống nước Cộng hòa Dân chủ Timor-Leste José Ramos-Horta sẽ thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 31/7 đến ngày 3/8.
Tổng thống Timor Leste José Ramos-Horta. (Ảnh: TTXVN phát)
Việt Nam và Timor-Leste có quan hệ hữu nghị lâu đời. Việt Nam là một trong những nước đầu tiên công nhận Mặt trận Cách mạng vì một Timor-Leste độc lập (FRETILIN) (9/1975). Gần đây quan hệ hai nước có những bước phát triển. Nổi bật là các chuyến thăm của Tổng thống Jose Ramos-Horta (4/2010); Thủ tướng Xanana Gusmao (9/2013); Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Hernani Coelho (4/2016); Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác ông Dionisio Babo Soares dự APEC (9/2018) và thăm chính thức (6/2019).
Về phía Việt Nam, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm dự Lễ tuyên bố độc lập (5/2002); Bộ trưởng Giáo dục Phạm Vũ Luận thăm chính thức Timor-Leste (01/2015); Đặc phái viên Thủ tướng, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng tham dự kỷ niệm 20 năm trưng cầu dân ý về độc lập của Timor-Leste (8/2019).
Trong những năm gần đây, do tác động của Covid, kim ngạch xuất nhập khẩu hai nước có xu hướng giảm: năm 2020 đạt 53,9 triệu USD, năm 2021 đạt 33,5 triệu USD, năm 2022 đạt 17,6 triệu USD; năm 2023 đạt 15,9 triệu USD (xuất khẩu: 15,5 triệu USD, nhập khẩu: 371,7 nghìn USD). Trao đổi thương mại trong những năm qua mang tính một chiều, chủ yếu Việt Nam xuất khẩu sang Timor Leste. Mặt hàng gạo chiếm hơn 90%, còn lại là hàng tiêu dùng, thực phẩm chế biến.
Timor-Leste và Việt Nam đã ký Bản ghi nhớ về Thương mại gạo. Năm 2023, Việt Nam xuất khẩu 15.320 tấn gạo sang Timor-Leste, trị giá gần 8,8 triệu USD. Tính đến tháng 4/2024, ta xuất khẩu 3.866 tấn gạo sang Timor-Leste, trị giá gần 2,6 triệu USD.
Hai nước có tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực nông nghiệp, dầu khí, thủy sản, xây dựng cơ sở hạ tầng; trao đổi hàng nông sản, dệt may, hàng tiêu dùng, máy công nghiệp, thiết bị điện, giáo dục, văn hóa, du lịch. Tuy nhiên, hợp tác giữa hai nước còn hạn chế.
Về hợp tác đa phương, hai bên nhất trí tiếp tục tăng cường hợp tác và phối hợp lập trường tại các diễn đàn khu vực và quốc tế. Timor-Leste khẳng định ủng hộ Việt Nam trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Việt Nam sẽ tiếp tục cùng các nước ASEAN và Ban Thư ký ASEAN hỗ trợ Timor-Leste trong quá trình chuẩn bị và tăng cường năng lực, tạo điều kiện thuận lợi để Timor-Leste chính thức gia nhập ASEAN./.
