Tổng thống Trump bất ngờ sa thải Thống đốc Cục dự trữ Liên bang Mỹ

Theo Tổng thống Trump, quyết định được đưa ra trên cơ sở thẩm quyền theo Điều II Hiến pháp Mỹ và Đạo luật Fed 1913, với hiệu lực ngay lập tức. Ông viện dẫn cáo buộc từ Giám đốc Cơ quan Tài chính Nhà ở Liên bang (FHFA) William Pulte - người đã gửi kiến nghị khởi tố lên Bộ Tư pháp, tố bà Cook khai địa chỉ thường trú không chính xác để vay thế chấp căn nhà thứ hai.

Tổng thống nhấn mạnh rằng hành vi trên thể hiện sự gian dối, có khả năng phạm pháp và làm tổn hại niềm tin của công chúng vào Fed - cơ quan có vai trò trọng yếu trong điều hành chính sách tiền tệ Mỹ. “Người dân không thể tin tưởng một người như vậy, và tôi cũng không thể”, ông Trump viết.

Lisa Cook, nữ Thống đốc da màu đầu tiên trong lịch sử Fed, chưa có bình luận chính thức về thông tin bị sa thải. Trước đó, ngày 21/8, bà khẳng định sẽ nghiêm túc trả lời các chất vấn liên quan đến hồ sơ tài chính cá nhân và đang thu thập tài liệu để chứng minh sự minh bạch. Bà nhấn mạnh không từ chức chỉ vì "các câu hỏi lan truyền trên mạng xã hội".

Theo luật hiện hành, Tổng thống chỉ có thể bãi nhiệm Thống đốc Fed nếu có lý do chính đáng, thường là do sai phạm hoặc vi phạm đạo đức công vụ. Do đó, quyết định của ông Trump có thể vấp phải thách thức pháp lý, với khả năng bị đưa ra Tòa án Tối cao để xem xét.

Thượng Nghị sĩ Elizabeth Warren, đảng Dân chủ, gọi động thái của Tổng thống Trump là “tiếm quyền trắng trợn”, vi phạm Đạo luật Fed và cần bị bác bỏ tại tòa án.

Lisa Cook là một học giả danh tiếng, từng giảng dạy tại Harvard, Stanford và Đại học Bang Michigan. Bà cũng là cố vấn chính sách cho Bộ Tài chính và Hội đồng Cố vấn Kinh tế dưới thời Tổng thống Barack Obama. Bà được bổ nhiệm vào Fed năm 2022 dưới thời Tổng thống Joe Biden, và tái bổ nhiệm năm 2023.

Hội đồng Thống đốc Fed gồm 7 thành viên, mỗi người có nhiệm kỳ 14 năm và chỉ được Tổng thống bổ nhiệm một lần. Sau khi bà Adriana Kugler từ chức đầu tháng 8/2025, Hội đồng hiện còn 6 người, trong đó 2 do Trump bổ nhiệm và 3 do Biden lựa chọn.

Nếu ông Trump thành công trong việc thay thế bà Cook và đưa ứng viên Stephen Miran - người ông mới đề cử vào ghế còn trống, ông sẽ có lợi thế đa số 4-3 trong Hội đồng Thống đốc Fed. Điều này có thể ảnh hưởng sâu sắc đến định hướng chính sách tiền tệ Mỹ trong giai đoạn tới, khi Fed đang chịu nhiều sức ép hạ lãi suất.

Tổng thống Donald Trump từ lâu đã chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell vì không nhanh chóng cắt giảm lãi suất. Việc sa thải bà Lisa Cook được nhìn nhận như bước đi chiến lược nhằm củng cố ảnh hưởng của ông Trump lên Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) - cơ quan thiết lập lãi suất chủ chốt và tái định hình chính sách tiền tệ theo hướng mà ông mong muốn.

Thiên Bình