Tổng thống Trump có thể gặp ông Tập Cận Bình vào tháng 4

Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khi bắt đầu cuộc gặp song phương tại hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G20 ở Osaka (Nhật Bản) năm 2019. Ảnh: Reuters.

Theo nhiều nguồn tin thân cận, cả hai nhà lãnh đạo đều mong muốn phía bên kia đến thăm để thể hiện chiến thắng ngoại giao, nhưng các cuộc thảo luận ban đầu đang xoay quanh khả năng ông Trump đến Trung Quốc trước, SCMP cho biết.

Một nguồn tin Trung Quốc cho biết "hiện nay, quan chức Bắc Kinh khó trao đổi với Washington hơn so với thời chính quyền Biden, vì Mỹ đang trải qua những thay đổi lớn".

Cuộc gặp quan trọng đầu tiên

Trước khi ông Trump nhậm chức vào ngày 20/1, ông và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm, thảo luận về nhiều vấn đề. Một tuần sau đó, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị trao đổi với người đồng cấp Mỹ Marco Rubio, nhưng hai bên vẫn chưa có cuộc gặp chính thức.

Một nguồn tin khác tiết lộ cả hai nước đang thảo luận về hội nghị thượng đỉnh giữa Trump và Tập, dự kiến diễn ra vào tháng 4, nhưng chưa ấn định thời gian cụ thể.

Ông Trump được cho là mong muốn mời ông Tập đến khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida, nơi họ từng gặp nhau năm 2017. Tuy nhiên, Bắc Kinh lại muốn có một cuộc gặp mang tính chính thức hơn, tại Washington hoặc tại Trung Quốc.

"Đặc biệt đối với ông Tập, nếu ông Trump thăm Trung Quốc sau kỳ họp 'lưỡng hội', đó sẽ là một thắng lợi ngoại giao quan trọng", nguồn tin cho biết, nhắc đến sự kiện chính trị lớn nhất trong năm của Trung Quốc vừa kết thúc.

Một nguồn tin Mỹ tiết lộ chuyến thăm Trung Quốc của ông Trump có thể diễn ra sớm nhất vào tháng 4. Trước đó, theo các báo cáo, ông Trump từng bày tỏ ý định thăm Trung Quốc trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ, và một chuyến đi vào tháng 4 sẽ nằm trong khung thời gian đó.

Chuyến thăm nếu diễn ra, sẽ nằm trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung tiếp tục leo thang sau khi ông Trump tăng gấp đôi thuế đối với hàng hóa Trung Quốc trong tháng này, khiến Bắc Kinh đáp trả bằng các biện pháp tương ứng.

Cuộc điều tra về các hoạt động thương mại của Trung Quốc do ông Trump chỉ đạo trước đó dự kiến hoàn tất vào tháng 4, và kết quả có thể trở thành cơ sở cho các hành động thương mại tiếp theo chống lại Bắc Kinh.

Dù vậy, ông Trump - vốn tự nhận là một người có tài đàm phán - cũng phát tín hiệu sẵn sàng thương lượng với Trung Quốc. Hồi tháng 2, ông cho biết tin rằng một thỏa thuận thương mại mới giữa hai nước "có thể xảy ra".

Tổng thống Donald Trump và phu nhân đến thăm Tử Cấm Thành trong chuyến thăm cấp nhà nước của ông tới Trung Quốc năm 2017. Ảnh: Reuters.

Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump nhiều lần nhấn mạnh mối quan hệ cá nhân "rất tốt" với ông Tập. Tháng trước, ông tuyên bố mong đợi ông Tập thăm Mỹ nhưng không đưa ra thời gian cụ thể.

Lần gần nhất ông Trump đến Trung Quốc là vào tháng 11/2017, khi Bắc Kinh trải thảm đỏ đón tiếp và mời ông dùng bữa tối trong Tử Cấm Thành. Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau, ông đã phát động cuộc chiến thương mại với Bắc Kinh. Trong khi đó, người kế nhiệm ông – Joe Biden – chưa từng đến Trung Quốc trong nhiệm kỳ của mình.

Năm 2023, ông Tập đã tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC tại San Francisco và có cuộc gặp với ông Biden bên lề sự kiện. Theo thông lệ ngoại giao Trung Quốc, lãnh đạo Mỹ nên thăm Trung Quốc tiếp theo.

Định hình chính sách

Một nguồn tin Mỹ tại Washington tiết lộ với tờ SCMP rằng ông Trump có thể thăm Trung Quốc vào tháng 4 hoặc 5, và các dấu hiệu về chính sách của ông đối với Bắc Kinh có thể sớm xuất hiện.

"Hiện nhóm của ông Trump khá im ắng về Trung Quốc vì họ có ít nhân sự hơn – chỉ bằng một nửa so với nhiệm kỳ đầu. Họ đang tập trung vào Ukraine, vì ông Trump tin rằng có thể sớm giải quyết vấn đề này, và Ukraine cũng ít phức tạp hơn so với Trung Quốc", nguồn tin này cho biết. "Khi vấn đề Ukraine được giải quyết, mọi chú ý sẽ chuyển sang Trung Quốc".

Các hoạt động chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo đang được tiến hành. Một phái đoàn cấp cao của Trung Quốc được cho là đã đến Washington cách đây vài tuần để thảo luận với chính quyền Trump, theo một nguồn tin Anh.

Tờ New York Times mới đây đưa tin một đoàn quan chức, trong đó có cựu Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Cui Tiankai, đã đến Washington để gặp gỡ các đại diện của các tổ chức nghiên cứu chiến lược, thăm dò khả năng đạt được một thỏa thuận thương mại mới.

Tuy nhiên, một nguồn tin ẩn danh tiết lộ rằng các quan chức Mỹ vẫn chưa xác định được chính sách đối với Trung Quốc và "không biết phải nói gì vì chính sách này vẫn chưa được định hình rõ ràng".

Căng thẳng Mỹ - Trung vẫn ở mức cao do hàng loạt vấn đề như thương mại, công nghệ, Đài Loan và Biển Đông.

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho biết sẽ đáp trả cứng rắn trước chính sách thuế quan của Mỹ. Ảnh: Reuters.

Tuần trước, khi được hỏi về cách Bắc Kinh sẽ tương tác với chính quyền mới của ông Trump, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã đưa ra cảnh báo cứng rắn: "Không quốc gia nào nên ảo tưởng rằng họ có thể vừa đàn áp Trung Quốc, vừa duy trì quan hệ tốt với Trung Quốc cùng lúc".

"Những hành động hai mặt như vậy không có lợi cho sự ổn định trong quan hệ song phương cũng như việc xây dựng lòng tin lẫn nhau", ông Vương tuyên bố trong cuộc họp báo hôm thứ Sáu.

Phát biểu về sự “áp chế” của Washington đối với Bắc Kinh, ông Vương cũng kêu gọi Mỹ "có cái nhìn khách quan và hợp lý về sự phát triển của Trung Quốc, chủ động tham gia đối thoại thực chất và hợp tác để cùng tìm ra con đường đúng đắn cho cả hai quốc gia và thế giới".

Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa phản hồi về yêu cầu bình luận của SCMP về khả năng cuộc gặp giữa ông Tập và ông Trump.

Phương Linh