Tổng thống Trump: Kazakhstan sắp gia nhập Hiệp định Abraham

Thông báo được đưa ra sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev. “Chúng tôi sẽ sớm công bố lễ ký kết chính thức. Còn nhiều quốc gia khác đang mong muốn gia nhập câu lạc bộ sức mạnh này”, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trước lãnh đạo của các nước Trung Á C5+1 tại Nhà Trắng. Ảnh: Reuters

Theo tuyên bố của chính phủ Kazakhstan, tiến trình đàm phán đã bước vào giai đoạn cuối. “Việc Kazakhstan dự kiến gia nhập Hiệp định Abraham là sự tiếp nối tự nhiên và hợp lý của đường lối đối ngoại của Kazakhstan dựa trên đối thoại, tôn trọng lẫn nhau và ổn định khu vực”, tuyên bố cho biết.

Trên thực tế, Kazakhstan từ lâu đã duy trì quan hệ ngoại giao đầy đủ và hợp tác kinh tế với Israel. Vì thế, việc ký kết Hiệp định Abraham lần này chủ yếu mang ý nghĩa biểu tượng. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio phản bác quan điểm này, cho rằng bước đi của Kazakhstan không chỉ mang tính hình thức.

“Đây là một mối quan hệ được tăng cường vượt ra ngoài phạm vi ngoại giao thông thường. Khi tham gia cùng các quốc gia khác trong hiệp định, Kazakhstan sẽ trở thành một phần của mạng lưới hợp tác đặc biệt, mở ra những cơ hội phát triển kinh tế và công nghệ đa lĩnh vực”, ông Rubio nói.

Trong ngày công bố, Tổng thống Trump cũng đã có cuộc gặp với Tổng thống Tokayev cùng 4 nhà lãnh đạo Trung Á khác là Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan và Uzbekistan tại Nhà Trắng. Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh Washington tìm cách gia tăng ảnh hưởng tại khu vực Trung Á.

“Một số quốc gia có mặt tại đây sẽ sớm gia nhập Hiệp định Abraham. Những thông báo tiếp theo sẽ được công bố trong thời gian tới”, ông Trump tiết lộ.

Trước đó, đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff phát biểu tại một diễn đàn kinh doanh ở bang Florida, cho biết ông sẽ trở lại Washington để tham dự lễ công bố, dù không nêu tên quốc gia liên quan. Hãng Axios sau đó xác nhận đó chính là Kazakhstan.

Một nguồn tin khác am hiểu vấn đề nói rằng Mỹ kỳ vọng việc Kazakhstan gia nhập Hiệp định Abraham sẽ giúp “tái khởi động” sáng kiến này, vốn đã đình trệ kể từ khi bùng phát xung đột ở Dải Gaza. Trong thời gian qua, ông Trump liên tục khẳng định mong muốn mở rộng hiệp định mà ông từng coi là “thành tựu ngoại giao mang dấu ấn đặc biệt” trong nhiệm kỳ đầu tại Nhà Trắng.

Hiệp định Abraham được ký kết năm 2020 dưới sự bảo trợ của chính quyền Tổng thống Trump (nhiệm kỳ đầu tiên), trong đó Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Bahrain là hai quốc gia đầu tiên thiết lập quan hệ chính thức với Israel. Cùng năm đó, Morocco cũng gia nhập thỏa thuận, mở đường cho làn sóng hợp tác mới giữa Israel và khu vực Arab.

Từ sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực tại Gaza hồi tháng trước, ông Trump bày tỏ lạc quan rằng “cường quốc khu vực” Saudi Arabia sẽ sớm tham gia Hiệp định Abraham. Tuy nhiên, Riyadh cho đến nay vẫn giữ lập trường rằng sẽ không tiến xa hơn nếu không có lộ trình rõ ràng hướng tới việc thành lập Nhà nước Palestine độc lập. Thái tử Mohammed bin Salman dự kiến sẽ thăm Nhà Trắng vào ngày 18/11 tới.

Giới quan sát nhận định việc Kazakhstan tham gia hiệp định có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa trong khu vực Trung Á. Các nước như Azerbaijan và Uzbekistan, vốn có quan hệ thân thiết với Israel, cũng được xem là những ứng viên tiềm năng tiếp theo.

Giang Bùi/VOV.VN (biên dịch) Theo: Reuters