Tổng thống Trump muốn nhận kim loại đất hiếm từ Ukraine để đổi lấy viện trợ

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng, Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN

Phát biểu trước các phóng viên tại Nhà Trắng, ông Trump nhấn mạnh tầm quan trọng của nguồn tài nguyên đất hiếm và khẳng định Mỹ cần có sự đảm bảo trong các khoản viện trợ dành cho Ukraine. Ông cho biết Mỹ đã đầu tư hàng trăm tỷ USD vào Ukraine, trong khi quốc gia này sở hữu trữ lượng đất hiếm có giá trị cao. Tổng thống Mỹ khẳng định muốn có sự đảm bảo từ phía Ukraine và nhấn mạnh rằng Kiev sẵn sàng thực hiện điều đó.

Ông cũng cho rằng Washington đang tìm kiếm một cơ chế đảm bảo cho những gì nước này hỗ trợ Kiev, đồng thời nhấn mạnh Mỹ sẽ tiếp tục cung cấp viện trợ tài chính, trang thiết bị và vũ khí nhưng cần có sự cam kết từ phía Ukraine để đảm bảo lợi ích song phương.

Đề xuất này phản ánh ưu tiên chiến lược của Mỹ trong việc đa dạng hóa nguồn cung đất hiếm nhằm giảm thiểu sự phụ thuộc vào một số thị trường chi phối - trong đó có Trung Quốc. Nhu cầu đối với các khoáng sản này đang gia tăng mạnh mẽ, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ cao như sản xuất vi mạch, thiết bị quân sự, năng lượng tái tạo và xe điện. Việc đảm bảo nguồn cung ổn định không chỉ là yếu tố quan trọng trong chiến lược kinh tế mà còn tác động trực tiếp đến an ninh quốc gia của Washington.

Ukraine là một trong những quốc gia có tiềm năng lớn về tài nguyên khoáng sản, bao gồm đất hiếm, lithium và titan. Theo ước tính, nước này sở hữu khoảng 500.000 tấn lithium chưa được khai thác cùng nhiều mỏ đất hiếm có giá trị cao. Các nguồn tài nguyên này có thể trở thành yếu tố quan trọng trong mối quan hệ đối tác chiến lược giữa Kiev và Washington, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng gia tăng.

Bên cạnh đề xuất trao đổi đất hiếm để đổi lấy viện trợ, ông Trump cũng đề cập đến sự chênh lệch trong mức độ hỗ trợ của Mỹ và các nước châu Âu đối với Ukraine. Ông cho rằng các nước châu Âu đóng góp ít viện trợ hơn so với Mỹ, đặt ra câu hỏi về trách nhiệm chia sẻ gánh nặng trong liên minh phương Tây.

Nhận định này có thể gia tăng áp lực lên các đồng minh châu Âu trong việc tăng cường hỗ trợ tài chính và quân sự cho Ukraine. Trước đó, chính quyền Kiev đã nhiều lần kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) và NATO tăng cường viện trợ nhằm duy trì khả năng phòng thủ trong bối cảnh xung đột kéo dài.

Đề xuất của ông Trump có thể mở ra một hướng đi mới trong quan hệ Mỹ - Ukraine, trong đó viện trợ không chỉ mang tính hỗ trợ đơn thuần mà còn gắn liền với các lợi ích chiến lược lâu dài của Washington. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra những thách thức lớn đối với Ukraine, đặc biệt là trong việc duy trì quyền kiểm soát và khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên quốc gia trong tình hình xung đột chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Việc gắn viện trợ với nguồn tài nguyên có thể làm dấy lên tranh luận về vấn đề chủ quyền tài nguyên của Ukraine cũng như cách Kiev sẽ quản lý nguồn lợi này trong tương lai. Dù vậy, với việc Mỹ tiếp tục giữ vai trò là một trong những đối tác quan trọng nhất của Ukraine, các đề xuất này có thể được Kiev cân nhắc nhằm đảm bảo sự hỗ trợ cần thiết trong thời gian tới.

Hoàng Tuấn Anh/Báo Tin tức (Theo TASS/ft.com)