“Tôi không nói là quân đội yêu thích tôi. Chỉ có các binh sĩ yêu quý tôi còn những người đứng đầu Lầu Năm Góc có lẽ không như vậy”, Tổng thống Trump phát biểu gây sốc tại buổi họp báo ở Nhà Trắng hôm 7-9.
Theo nhà lãnh đạo của nước Mỹ, lãnh đạo Bộ Quốc phòng nước này “không muốn điều gì khác ngoài việc tham chiến để giúp những công ty đang sản xuất bom, máy bay và những thứ khác được vui vẻ".
Nhưng bình luận của Trump đã bỏ qua thành tích dài về việc bán vũ khí cho các nước khác do chính quyền của ông tạo điều kiện, tờ Business Insider nhận định.
Sau vụ giết hại nhà báo Jamal Khashoggi có liên quan đến các công dân Saudi Arabia, ông chủ Nhà Trắng đã chào hàng bán vũ khí cho vương quốc này để bảo vệ việc duy trì quan hệ với Thái tử Mohammed bin Salman
“Nếu nhìn vào Saudi Arabia, họ là đồng minh và họ là người mua thiết bị quân sự cùng nhiều thứ khác”, Tổng thống Trump nói vào tháng 10-2018, chỉ vài tuần sau khi nhà báo Khashoggi bị giết hại tại lãnh sự quán Thổ Nhĩ Kỳ ở Istanbul.
“Khi tôi tới đó, họ cam kết mua hàng hóa trị giá 450 tỷ USD cùng 110 tỷ USD thiết bị quân sự. Đó là những đơn hàng lớn nhất trong lịch sử đất nước này, có lẽ là lịch sử thế giới”, ông Trump khi đó nhấn mạnh.
CIA được cho là đã kết luận rằng vụ án mạng có liên quan đến Thái tử Mohammed dẫn đến việc lưỡng đảng kêu gọi đánh giá lại mối quan hệ của Mỹ với Saudi Arabia. Nhưng ông Trump đã liên tục bác bỏ việc cắt đứt quan hệ với Riyadh.
Bên cạnh đó, ông Donald Trump còn phủ quyết dự luật kêu gọi chấm dứt hỗ trợ liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu trong cuộc chiến tàn khốc ở Yemen. Cuộc xung đột Yemen đã thúc đẩy cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới, khiến hơn 100.000 người thiệt mạng kể từ năm 2015.
Dấu vết vũ khí của Mỹ ở khắp nơi trong cuộc chiến ở Yemen, vì bom do Mỹ chế tạo đã được sử dụng trong các vụ việc dẫn đến thương vong hàng loạt cho dân thường ở quốc gia Trung Đông này
Trong cuộc luận tội vào đầu năm nay, ông Trump còn khoe khoang về việc bán tên lửa chống tăng Javelin cho Ukraine (mặc dù không đề cập rằng Ukraine không thể thực sự sử dụng tên lửa theo quy định của thỏa thuận).
Gần đây hơn, chính quyền của ông Trump đã từ bỏ hiệp ước kiểm soát vũ khí hàng thập kỷ để bán máy bay không người lái được vũ khí hóa cho Saudi Arabia và các nước Trung Đông khác, khiến lưỡng đảng phản đối trong Quốc hội.
Xuất khẩu vũ khí chính từ Mỹ đã tăng 23% trong giai đoạn từ 2010-14 đến 2015-19, theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI). Trong đó, một nửa vũ khí xuất khẩu của Mỹ trong 5 năm qua là tới Trung Đông, và Saudi Arabia là khách hàng hàng đầu
Mỹ là nước xuất khẩu vũ khí hàng đầu trên thế giới. Vậy nên, việc ông Trump nói hôm 7-9 về việc làm giàu cho ngành công nghiệp vũ khí là sự thật, thể hiện qua hồ sơ mua bán được ghi chép rõ ràng, chỉ có điều ông lại đổ lỗi cho quân đội
Phản ứng về việc này, Tham mưu trưởng Lục quân Mỹ, tướng James McConville, đã lên tiếng bảo vệ giới lãnh đạo Lầu Năm Góc
“Tôi khẳng định với người dân Mỹ rằng, các lãnh đạo cấp cao sẽ chỉ đề nghị điều quân tham chiến nếu cần thiết cho an ninh quốc gia hoặc nếu đó là phương án cuối cùng”, ông McConville nói.
Hải Yến