Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình đối đầu tại Đại hội đồng LHQ trực tuyến

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến sẽ có những nhận xét hoàn toàn khác nhau trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc - Ảnh: AP / Getty Images

Phiên họp thứ 75 diễn ra khi thế giới đang phải đối mặt với những thách thức lớn nhất: cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu đã gây ra suy thoái kinh tế nghiêm trọng, kết hợp với biến đổi khí hậu và căng thẳng gia tăng giữa hai thành viên quyền lực nhất là Mỹ và Trung Quốc.

Đây là dịp để các nhà lãnh đạo thế giới thường tề tựu tại Trụ sở Liên hợp quốc ở New York, nhưng lúc này, thay vào đó họ sẽ có bài phát biểu qua video được ghi âm trước. Vì không cần phải có mặt trực tiếp, nên dự kiến sẽ có nhiều nguyên thủ quốc gia hơn bình thường đến phát biểu trước Đại hội đồng, trong khi trong một năm bình thường, họ có thể cử cấp phó hoặc ngoại trưởng.

Các bài phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin theo kế hoạch vào ngày thứ Ba, đánh dấu lần xuất hiện đầu tiên tại Đại hội đồng của cả hai người kể từ năm 2015.

Vị trí của ông Tập Cận Bình được đưa bố trí ngay sau Tổng thống Mỹ Donald Trump, người có thể sẽ tái đắc cử vào tháng 11 và cho đến gần đây đã tuyên bố sẽ đích thân tham dự sự kiện này. Tuy nhiên, sau đó Đại sứ Cherith Norman Chalet, quyền Phó đại diện thường trực của Hoa Kỳ tại LHQ, thay thế Trump phát biểu đại diện.

Đối với ông Tập, "ưu tiên là duy trì hợp tác quốc tế chống lại COVID và làm thế nào để đưa nền kinh tế quốc tế trở lại sức khỏe tài chính", Yu Tiejun, phó giáo sư tại Trường Nghiên cứu Quốc tế tại Đại học Bắc Kinh, cho biết.

"Lập trường của Trung Quốc đối với Liên Hợp Quốc rất được ủng hộ", phó giáo sư Yu nói.

Ngược lại, Trump đã chỉ trích mạnh mẽ các tổ chức quốc tế. Vào tháng 5, ông tuyên bố rút Mỹ ra khỏi Tổ chức Y tế Thế giới, gọi tổ chức này là "con rối" của Trung Quốc - nhà tài trợ lớn thứ hai cho hệ thống LHQ sau Mỹ.

Trump cũng đã từ chối UNESCO và đe dọa rút khỏi Tổ chức Thương mại Thế giới. Trong phát biểu của mình hôm thứ Ba, ông dự kiến sẽ chỉ trích Liên Hợp Quốc và phản ứng của tổ chức này đối với đại dịch.

"Tôi hy vọng Trung Quốc sẽ không trả đũa bằng lời nói", Yu nói. "Liên hợp quốc không thể hoạt động tốt nếu các cường quốc chính không hợp tác".

Ichiro Fujisaki, cựu đại sứ Nhật Bản tại Hoa Kỳ, nhận xét rằng "Hoa Kỳ không thể hiện sự quan tâm to lớn đến Đại hội đồng Liên Hợp Quốc". Mặt khác, ông nói, "Trung Quốc và Nga đang cố gắng thể hiện họ là những cường quốc đa phương, theo chủ nghĩa toàn cầu".

Cũng đưa ra các phát biểu trong ngày đầu tiên của cuộc tranh luận cấp cao sẽ là Tổng thống Hassan Rouhani của Iran, một đối thủ khác của Hoa Kỳ, theo sau là Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in sẽ phát biểu tại Đại hội đồng cuối cùng trước khi hết nhiệm kỳ vào năm tới. Thủ tướng mới của Nhật Bản Yoshihide Suga, được bầu vào tuần trước, sẽ ra mắt trên sân khấu thế giới vào thứ Sáu.

Cả Moon và Suga, đều bị kẹt giữa các mối quan hệ an ninh chặt chẽ với Mỹ và các mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc, dự kiến sẽ thận trọng trong trường hợp Trump thắng nhiệm kỳ thứ hai.

Và các thủ tục trực tuyến có nghĩa là Suga, đặc biệt, bỏ lỡ cơ hội bắt đầu xây dựng các mối quan hệ quốc tế trực tiếp. Đối với người tiền nhiệm của ông, Shinzo Abe, sự hòa nhập này là một yếu tố quan trọng trong chính sách đối ngoại dựa trên chính sách ngoại giao của ông.

Fujisaki, người cũng đại diện cho Nhật Bản tại LHQ cho biết: “Thông thường, UNGA quan trọng đối với các cuộc họp song phương bên ngoài và các cuộc họp nhóm nhỏ hơn là đối với hội đồng”.

Ngoài một số phát biểu của các nhà lãnh đạo các quốc gia lớn, một số diễn đàn trực tuyến được lên lịch cho tuần này.

Vào thứ Năm, ông Tập dự kiến sẽ tham gia một cuộc họp về "duy trì hòa bình và an ninh quốc tế", Niger, quốc gia châu Phi hiện giữ chức Chủ tịch Hội đồng Bảo an, xác nhận với Nikkei. Tại cuộc họp, các chức sắc sẽ thảo luận về quản trị toàn cầu sau cuộc khủng hoảng COVID-19.

Cùng ngày, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Thủ tướng Anh Boris Johnson sẽ tham gia hội nghị bàn tròn về biến đổi khí hậu.

Guterres, người sẽ phát biểu đầu tiên vào thứ Ba, có khả năng sẽ thúc giục các nhà lãnh đạo thế giới phối hợp đối phó với đại dịch và hợp tác phát triển vắc xin.

“Điều hoàn toàn cần thiết là vắc xin phải được coi là hàng hóa công cộng toàn cầu” ông nói tuần trước, theo Global Communications của Liên Hợp Quốc.

Ông Guterres cũng dự kiến sẽ yêu cầu các nước điều chỉnh kế hoạch phục hồi kinh tế của họ với các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên hợp quốc, vốn dường như không thể đạt được vào thời hạn năm 2030.