Tổng thống Ukraine nói gì về khả năng nhượng bộ lãnh thổ?

Ngày 11/12, truyền thông Ukraine dẫn tuyên bố của Tổng thống nước này Volodymyr Zelensky nói rằng, bất kỳ giải pháp lãnh thổ nào để chấm dứt cuộc chiến của Nga đều phải do người dân Ukraine quyết định.

“Người Nga muốn toàn bộ Donbas - chúng tôi không chấp nhận điều đó. Tôi tin rằng người dân Ukraine sẽ trả lời câu hỏi này, thông qua bầu cử hay trưng cầu dân ý. Người dân Ukraine phải được quyền quyết định.”, ông Zelensky nói.

Những phát biểu của ông được đưa ra trong bối cảnh áp lực ngày càng tăng từ phía Mỹ nhằm thúc đẩy tiến trình đạt được kế hoạch hòa bình đang được các bên thúc đẩy.

Nguyên thủ Ukraine từng nhiều lần tuyên bố không chấp nhận nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy hòa bình, nói rằng, chính phủ của ông không có thẩm quyền về hiến pháp và pháp luật để “quyết” vấn đề này.

Moscow đã yêu cầu Ukraine rút quân khỏi khu vực Donbas, bao gồm các khu vực của hai tỉnh Donetsk và Luhansk.

Ukraine và các nhà lãnh đạo phương Tây tuyên bố kiên định và cam kết với các nguyên tắc của mình, nhấn mạnh, chủ quyền của Ukraine phải được tôn trọng. Nguồn: ZelenskyyUa.

Tỉnh Luhansk gần như hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của các lực lượng Nga, trong khi Ukraine kiểm soát khoảng 6.600 km2 ở tỉnh Donetsk, bao gồm các thành phố trọng yếu Sloviansk và Kramatorsk.

Trưng cầu dân ý cho phép công dân trực tiếp quyết định các vấn đề hệ trọng của nhà nước.

Tuy nhiên, nó đòi hỏi điều kiện an toàn và sự tham gia đầy đủ của cử tri, điều này khiến vấn đề khó có thể thực hiện được trong bối cảnh đất nước có chiến tranh, nếu không có sự đảm bảo từ bên ngoài.

Ông Zelensky cho biết Washington đã đưa ra một “phương án thỏa hiệp” theo đó quân đội Ukraine sẽ rút khỏi tỉnh Donetsk và lực lượng Nga sẽ không tiến thêm.

Tổng thống Ukraine mô tả ý tưởng này là một phần trong nỗ lực liên tục của Mỹ nhằm tìm ra một cách thức có thể chấp nhận được đối với cả Kyiv và Moscow.

Tổng thống Zelensky (thứ hai từ phải sang) thảo luận với các nhà lãnh đạo hàng đầu châu Âu tại London, Anh ngày 8/11. Nguồn: ZelenskyyUa.

“Họ đã thảo luận về vấn đề ‘khu kinh tế tự do’. Người Mỹ gọi nó như vậy, trong khi người Nga gọi nó là ‘khu phi quân sự’”, ông Zelensky cho biết.

Vấn đề lãnh thổ vẫn là một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất trong các cuộc đàm phán.

Các đề xuất của Mỹ trong kế hoạch hòa bình 28 điểm ban đầu, tiếp tục được điều chỉnh song song với những nỗ lực của châu Âu nhằm đưa ra một cách tiếp cận thống nhất, trong bối cảnh Kyiv phản đối các điều khoản buộc họ phải nhượng bộ về chủ quyền.

Liên quan đến chủ đề bầu cử trước áp lực của Mỹ, ngày 9/12, ông Zelensky tuyên bố sẵn sàng cho tổ chức bầu cử trong vòng 60-90 ngày tới, nếu hội đủ các điều kiện và nếu các đồng minh, trong đó có Mỹ, bảo đảm được an ninh cho cuộc bỏ phiếu này.

Đây là lần đầu tiên nguyên thủ Ukraine công khai đề cập khả năng tổ chức bầu cử tổng thống trước khi có hòa bình. Ngày 10/12, ông Zelensky kêu gọi Mỹ không gây thêm áp lực cho nước này về bầu cử và cho biết đã thảo luận với Quốc hội về các vấn đề pháp lý liên quan đến việc tổ chức bầu cử khi đang có thiết quân luật.

Văn Phong (theo Kyivindependent)