Tổng thống Zimbabwe đối mặt với nguy cơ bị luận tội nếu không từ chức

Hôm 17/11, lần đầu tiên tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe xuất hiện trước công chúng kể từ khi quân đội nước này nắm quyền kiểm soát đất nước hồi đầu tuần. Tổng thống Mugabe tiếp tục khẳng định sẽ không từ nhiệm và nhấn mạnh, ông vẫn là nhà lãnh đạo hợp pháp duy nhất tại Zimbabwe. Tuy nhiên, một quan chức cấp cao thuộc đảng cầm quyền ZANU-PF cho biết, đảng này muốn ông Mugabe từ chức, nếu không muốn bị luận tội.

Ông Mugabe. Ảnh: BBC.

Reuters cho biết, hai ngày sau khi bị lực lượng quân sự quản thúc tại gia, ông Mugabe trong bộ áo choàng và mũ xanh đã dự lễ tốt nghiệp ở Đại học Mở Zimbabwe tại thủ đô Harare cùng với lực lượng an ninh.

Tuy nhiên, áp lực đối với Tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe ngày càng tăng cao khi các cựu chiến binh và lãnh đạo cao cấp của đảng ZANU-PF cầm quyền kêu gọi ông từ chức. Hiện có ít nhất 8/10 ủy ban điều phối cấp tỉnh của ZANU-PF đã công khai kêu gọi ông Mugabe từ chức sau 37 năm cầm quyền.

Theo Tổng công ty Phát thanh truyền hình Zimbabwe (hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của quân đội), giới chức trong đảng ZANU-PF muốn ông Mugabe từ chức vì ông quá già nên không có khả năng điều hành đất nước nữa. Đảng cầm quyền ZANU-PF đang soạn nghị quyết phế truất Tổng thống vào ngày mai, 19/11, và đưa nhà lãnh đạo của quốc gia này ra luận tội trong thời gian sớm nhất. Đại diện ZANU-PF nhấn mạnh, nếu ông Mugabe vẫn từ chối ra đi, đảng ZANU-PF sẽ luận tội ông vào ngày 21/11.

Những cựu chiến binh từng đồng hành cùng ông Mugabe trong cuộc chiến giải phóng khỏi ách thống trị của thực dân Anh cũng ra một "tối hậu thư" yêu cầu ông này từ chức hoặc phải đối mặt với hàng loạt cuộc biểu tình của quần chúng và bị trục xuất khỏi đảng ZANU-PF.

Ông Chris Mutsvangwa, Chủ tịch Hiệp hội Cựu chiến binh Zimbabwe nói rằng, ông Mugabe cần phải nhanh chóng "ra quyết định từ chức".

“Không còn con đường cho ông Mugabe quay trở lại. Đó là điều mà chúng tôi và tất cả người dân Zimbabwe muốn nói. Đây là một thông điệp, ông Mugabe hãy từ chức, ông ấy không còn con đường quay trở lại”.

Trong khi đó, quân đội Zimbabwe được cho là muốn Tổng thống Mugabe âm thầm quyền lực cho ông Emerson Mnangagwa, người từng giữ chức Phó Tổng thống nhưng đã bị sa thải hồi tuần trước.

Việc các tướng lĩnh quân đội quyết định nắm quyền kiểm soát ở Zimbabwe hồi đầu tuần này là nhằm ngăn chặn ông Mugabe chuyển giao chiếc ghế Tổng thống cho vợ là bà Grace Mugabe. Phụ tá cấp cao của cựu Phó Tổng thống Mnangagwa cho biết, ông Mnangagwa đã trở về nước hôm 16/11 sau gần một tuần ở nước ngoài. Ông Mnangagwa được cho là người có nhiều khả năng sẽ kế nhiệm Tổng thống Mugabe.

Ngoài ra, quân đội Zimbabwe cũng đã bắt hàng loạt quan chức cấp cao nằm trong nhóm chính khách ủng hộ bà Grace Mugabe như Bộ trưởng Tài chính và Bộ trưởng Giáo dục. Bà Grace Mugabe là tâm điểm của cuộc khủng hoảng chính trị tại Zimbabwe khi muốn kế nhiệm chồng trở thành tổng thống nước này./.

Vũ Anh Tuấn/VOV-Trung tâm Tin