Tổng tuyển cử Mozambique: Vì một nền hòa bình phát triển lâu bền
Ngày 15/10, ngay từ sáng sớm, đông đảo cử tri Mozambique đã tham gia vào cuộc tổng tuyển cử đa đảng lần thứ 6 kể từ khi quốc gia châu Phi này thông qua Hiến pháp mới 1990. Đại sứ Việt Nam tại Mozambique Lê Huy Hoàng đã tham gia chứng kiến, giám sát cuộc bầu cử.
Đại sứ Việt Nam tại Mozambique Lê Huy Hoàng tại điểm bỏ phiếu ở thủ đô Maputo. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Mozambique)
Sau khi Hiệp định Hòa bình Hòa giải Maputo được ký kết vào ngày 6/8 giữa Đảng cầm quyền Mặt trận Giải phóng Mozambique (Frelimo) và Đảng Kháng chiến Quốc gia Mozambique (Renamo), cử tri Mozambique kỳ vọng, cuộc tổng tuyển cử lần này sẽ mở ra một trang mới cho nền hòa bình phát triển lâu bền tại quốc gia nằm ở Đông Nam châu Phi này. Theo đó, các cử tri sẽ tham gia bầu ra Tổng thống, 250 nghị sỹ Quốc hội ở Trung ương, các Thống đốc và Hội đồng nghị viện tại các địa phương.
Theo thông báo sơ bộ của Ủy ban Bầu cử Quốc gia (CNE), từ sáng sớm ngày 15/10, khoảng 20.600 đơn vị bỏ phiếu ở Mozambique đã mở cửa, sẵn sàng phục vụ cử tri. Nhiều địa phương dự kiến cuộc bầu cử lần này sẽ thu hút đông đảo tỷ lệ cử tri đi bầu trong tổng số 12,9 triệu cử tri cả nước đã tham gia đăng ký.
Sự kiện chính trị quan trọng hàng đầu này đã thu hút sự quan tâm tham gia của nhiều tổ chức giám sát bầu cử trong và ngoài khu vực, trong đó có Ủy ban giám sát bầu cử của Liên minh châu Phi (AUEOM), Ủy ban Giám sát bầu cử của tổ chức Phát triển Nam phần châu Phi (SEOM), các Ủy ban giám sát bầu cử của Liên minh châu Âu (EU), Liên hợp quốc, cùng đại diện nhiều tổ chức quốc tế và tổ chức phi chính phủ (NGO). Đại sứ Việt Nam tại Mozambique Lê Huy Hoàng nhận lời mời của chính quyền sở tại cùng các vị đại sứ đại diện của Đoàn Ngoại giao đã tham gia chứng kiến, giám sát cuộc bầu cử.
Theo lịch trình, các đơn vị bầu cử sẽ kết thúc hoạt động bỏ phiếu vào 18:00 tối 15/10 và tiến hành hoạt động kiểm phiếu ngay sau đó. Theo luật pháp Mozambique, CNE sẽ công bố kết quả sơ bộ vào ngày 16/10 và công bố kết quả chính thức trong vòng 15 ngày tới.
Nhiều nhà quan sát dự đoán, Đảng cầm quyền Frelimo sẽ tiếp tục giành chiến thắng, còn Tổng thống Filipe Nyusi sẽ tái đắc cử nhiệm kỳ 2. Tuy nhiên, cuộc cạnh tranh 250 ghế tại Quốc hội cũng như 10 vị trí Thống đốc và Hội đồng nghị viện ở các tỉnh giữa 3 đảng lớn hiện nay sẽ rất sít sao. Mặc dù Đảng cầm quyền Frelimo đã nỗ lực vận động trong nhiều ngày qua, song đảng này nhiều khả năng gặp nhiều khó khăn tại một số tỉnh có số dân đông ở miền Trung và phía Bắc như Sofala, Zambezia, Nampula – những nơi lâu nay được coi là “lãnh địa” của Đảng đối lập.
Tổng tuyển cử Mozambique diễn ra sau đợt tranh cử căng thẳng kéo dài 43 ngày với sự tham gia của 26 đảng phái chính trị và 4 ứng cử viên Tổng thống gồm: đương kim Tổng thống Filipe Nyusi, đồng thời là Chủ tịch Đảng cầm quyền Mặt trận Giải phóng Mozambique Frelimo; ông Ossufo Momade - thủ lĩnh đảng Kháng chiến Quốc gia Mozambique Renamo; ông Daviz Simango - thủ lĩnh Đảng Phong trào Dân chủ Mozambique MDM; và ông Mário Albino - thủ lĩnh Phong trào Hành động Thống nhất Cứu nước AMUSI.
Cử tri Mozambique tươi cười tham gia hoạt động bầu cử. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Mozambique)
Truyền thông Mozambique nhận định, quá trình tranh cử lần này tuy không phức tạp như những lần trước, song đã khiến cho 271 người bị thương và một số người khác bị thiệt mạng. Trước đó, vụ sát hại nhà quan sát bầu cử Anastácio Matavel ở Gaza ngày 7/10 và vụ xô đẩy sau buổi diễn thuyết tại sân vận động ở Nampula - một tỉnh nằm ở phía Bắc Mozambique ngày 11/9 cũng khiến 10 người thiệt mạng.
Là một trong những nước có diện tích khá rộng (trên 800 km2), sở hữu nhiều tài nguyên với dân số trên 32 triệu người, Mozambique đang ngày càng có vai trò tại Nam phần châu Phi. Ngay sau khi giành độc lập từ Bồ Đào Nha vào năm 1975, Mozambique đã lâm vào cảnh nội chiến kéo dài với trên một triệu người thiệt mạng.
Với Hiệp định Hòa bình Hòa giải Maputo ký giữa Frelimo và Renamo ngày 6/8, cùng với đó là các dự án dầu khí phía Bắc trị giá hơn 25 tỷ USD sẽ đi vào hoạt động trong một vài năm tới, người dân Mozambique đang rất kỳ vọng, cuộc tổng tuyển cử lần này sẽ mở ra một giai đoạn mới để đất nước họ có nền hòa bình phát triển lâu bền.
