Top 5 biến động địa chính trị thế giới năm 2025

Ảnh minh họa: AI

Dưới đây là 5 sự kiện/diễn biến chính trị thế giới nổi bật nhất năm 2025, được xếp hạng theo mức độ tác động và ảnh hưởng lâu dài.

Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 để lại dấu ấn sâu đậm trong năm 2025, khi chính quyền mới đẩy mạnh chiến lược “nước Mỹ trên hết” phiên bản cập nhật.

Washington tăng cường bảo hộ thương mại, siết chặt kiểm soát công nghệ cao, đồng thời tái định hình quan hệ với các đồng minh theo hướng chia sẻ gánh nặng nhiều hơn. Những điều chỉnh này tác động mạnh tới kinh tế, an ninh và cán cân quyền lực toàn cầu.

Chiến sự Trung Đông lan rộng

Chảo lửa Trung Đông bùng nổ dữ dội vào tháng 6 với chiến dịch "Operation Rising Lion" của Israel. Với sự hỗ trợ ngầm về tình báo, Tel Aviv đã thực hiện cuộc không kích táo bạo vào các cơ sở hạt nhân của Iran, đồng thời mở rộng giao tranh ra 7 mặt trận bao gồm Lebanon, Yemen, Syria và các quốc gia lân cận.

Xung đột Israel - Palestine chưa tìm được lối thoát bền vững. Dù một lệnh ngừng bắn mong manh đạt được tại Gaza vào tháng 10, cục diện an ninh khu vực đã thay đổi hoàn toàn. Các tuyến năng lượng và thương mại chiến lược thường xuyên đứng trước nguy cơ gián đoạn.

Xung đột Nga - Ukraine bước sang năm thứ 4

Sang năm thứ 4, xung đột Nga - Ukraine không còn những bước ngoặt quân sự lớn nhưng tiếp tục gây hệ lụy sâu rộng. Các mặt trận rơi vào thế cầm chừng, trong khi phương Tây duy trì trừng phạt Nga ở mức cao. Cuộc chiến trở thành nhân tố dài hạn làm thay đổi cấu trúc an ninh châu Âu và thúc đẩy xu hướng quân sự hóa tại nhiều quốc gia.

Trong nỗ lực giải quyết cuộc xung đột, một sự kiện ngoại giao chưa từng có đã diễn ra vào tháng 8: Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp trực tiếp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska. Theo sau đó là các cuộc gặp và điện đàm cấp cao diễn ra liên tục vào tháng cuối năm, nhưng các bên vẫn chưa tìm được đồng thuận cuối cùng, hòa bình vẫn còn là một bài toán khó.

Cuộc chiến thương mại toàn cầu

Tháng 4, Mỹ chính thức kích hoạt cái gọi là "Ngày giải phóng thương mại", áp đặt mức thuế quan đối ứng từ 10% đến 100% lên hàng loạt quốc gia, bao gồm cả đối thủ và đồng minh.

Động thái bảo hộ mậu dịch cực đoan này đã khơi mào cuộc chiến thương mại quy mô lớn, làm đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu và buộc các nền kinh tế lớn như EU, Trung Quốc cùng khối ASEAN phải chạy đua đàm phán lại các hiệp định song phương để sinh tồn.

Sự trỗi dậy của Nam bán cầu

Năm 2025 ghi nhận sự dịch chuyển quyền lực kinh tế - chính trị rõ nét về phía các nước đang phát triển. Với việc Indonesia chính thức gia nhập vào tháng 1 và kết nạp thêm 9 nước đối tác, khối BRICS đã trở thành đối trọng thực sự với G7.

Tại Hội nghị thượng đỉnh, nhóm này đã thúc đẩy mạnh mẽ các cơ chế thanh toán bằng nội tệ và phi đô-la hóa, thách thức trực tiếp vị thế của đồng USD và khẳng định vị thế của một thế giới đa trung tâm.

Vĩnh Cẩm