TP Cần Thơ qua các thời kỳ chia tách, sáp nhập

Năm 2003, Quốc hội có nghị quyết chia tỉnh Cần Thơ thành TP Cần Thơ trực thuộc trung ương và tỉnh Hậu Giang; đến năm 2009, TP Cần Thơ là đô thị loại I trực thuộc trung ương.

PLO xin giới thiệu đến bạn đọc khái quát quá trình thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính (ĐVHC) các cấp và sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã của TP Cần Thơ từ năm 1945 đến nay.

TP Cần Thơ nhìn từ trên cao. Ảnh: CHÂU ANH

Giai đoạn 1945 - 1975

Ngày 22-10-1956, chính quyền chế độ cũ đổi tên từ tỉnh Cần Thơ thành tỉnh Phong Dinh và tỉnh lỵ tỉnh Phong Dinh đặt tại Cần Thơ và vẫn giữ nguyên tên là Cần Thơ, về mặt hành chánh thuộc xã Tân An, quận Châu Thành.

Đến tháng 6-1971, chính quyền chế độ cũ thành lập thị xã Cần Thơ, hai quận lấy tên là quận 1 (quận Nhất) và quận 2 (quận Nhì). Địa phận của hai quận này được phân chia thành tám khu phố trực thuộc. Cụ thể, quận Nhất gồm năm khu phố là An Lạc, An Cư, An Nghiệp, An Hòa, An Thới và quận Nhì gồm ba khu phố là Hưng Lợi, Hưng Phú, Hưng Thạnh.

Ngày 22-8-1972, đổi tên "khu phố" của thị xã thành "phường".

Giai đoạn 1975 – 1997

Nghị định 03 ngày 24-2-1976 và Quyết định 17 ngày 24-3-1976 đã quyết định hợp nhất ba ĐVHC cấp tỉnh là tỉnh Cần Thơ, tỉnh Sóc Trăng và TP Cần Thơ để thành lập tỉnh mới với tên gọi là tỉnh Hậu Giang.

Ngày 26-12-1991, Quốc hội ban hành Nghị quyết chia tỉnh Hậu Giang thành tỉnh Cần Thơ và tỉnh Sóc Trăng.

Tỉnh Cần Thơ chính thức đi vào hoạt động từ tháng 4-1992 và có bảy ĐVHC gồm TP Cần Thơ và sáu huyện là Thốt Nốt, Ô Môn, Châu Thành, Long Mỹ, Phụng Hiệp, Vị Thanh.

Ngày 21-4-1998, Chính phủ điều chỉnh địa giới hành chính thành lập thị trấn Cờ Đỏ và các xã Đông Bình, Đông Hiệp thuộc huyện Ô Môn, tỉnh Cần Thơ.

Một góc đô thị Cần Thơ nhìn ra sông Hậu. Ảnh: CHÂU ANH

Giai đoạn 1997 - 2018

Ngày 1-7-1999, Chính phủ ban hành Nghị định 45 về việc thành lập thị xã Vị Thanh, đổi tên huyện Vị Thanh thành huyện Vị Thủy; thành lập các phường, xã, thị trấn thuộc thị xã Vị Thanh và huyện Vị Thủy, tỉnh Cần Thơ.

Ngày 24-8-1999, Chính phủ điều chỉnh địa giới hành chính thành lập các xã thuộc các huyện Thốt Nốt và Phụng Hiệp, tỉnh Cần Thơ.

Ngày 4-8-2000, Chính phủ điều chỉnh địa giới hành chính thành lập thị trấn thuộc các huyện Thốt Nốt, Ô Môn và Phụng Hiệp, tỉnh Cần Thơ.

Ngày 6-11-2000, Chính phủ ban hành Nghị định 64 về việc điều chỉnh địa giới hành chính huyện Châu Thành để thành lập huyện Châu Thành A thuộc tỉnh Cần Thơ. Theo đó, tái lập huyện Châu Thành A trên cơ sở 22.139 ha và 163.357 nhân khẩu của huyện Châu Thành.

Ngày 10-7-2001, Chính phủ điều chỉnh địa giới hành chính thành lập xã, thị trấn thuộc các huyện Châu Thành và Châu Thành A, tỉnh Cần Thơ.

Ngày 19-4-2002, Chính phủ điều chỉnh địa giới hành chính thành lập xã thuộc các huyện Ô Môn, Phụng Hiệp và Thốt Nốt, tỉnh Cần Thơ.

Ngày 12-5-2003, Chính phủ điều chỉnh địa giới hành chính thành lập xã, phường, thị trấn thuộc các huyện Châu Thành A, Ô Môn, Phụng Hiệp và thị xã Vị Thanh, tỉnh Cần Thơ. Từ đó cho đến tháng 11-2003, tỉnh Cần Thơ gồm chín ĐVHC trực thuộc là TP Cần Thơ, thị xã Vị Thanh, các huyện Châu Thành, Châu Thành A, Phụng Hiệp, Vị Thủy, Long Mỹ, Ô Môn, Thốt Nốt.

Ngày 26-11-2003, Quốc hội thông qua Nghị quyết 22 về việc chia và điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh. Theo đó, chia tỉnh Cần Thơ thành TP Cần Thơ trực thuộc trung ương và tỉnh Hậu Giang.

TP Cần Thơ trực thuộc trung ương có diện tích hơn 138.959 ha và dân số hiện tại là hơn 1,11 triệu người, bao gồm diện tích và số dân của TP Cần Thơ cũ, các huyện Ô Môn, Thốt Nốt, một phần của huyện Châu Thành.

Đến ngày 2-1-2004, Chính phủ ban hành Nghị định 05 về việc thành lập các quận Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ô Môn, các huyện Phong Điền, Cờ Đỏ, Vĩnh Thạnh, Thốt Nốt và các xã, phường, thị trấn thuộc TP Cần Thơ trực thuộc Trung ương.

Một phần quận Bình Thủy, TP Cần Thơ ngày nay. Ảnh: NHẪN NAM

TP Cần Thơ trực thuộc Trung ương sau khi điều chỉnh địa giới hành chính, thành lập các ĐVHC trực thuộc có diện tích hơn 138.959 và khoảng 1,11 triệu dân. Khi này TP Cần Thơ có tám ĐVHC cấp huyện, trong đó có bốn quận Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ô Môn và bốn huyện Phong Điền, Cờ Đỏ, Vĩnh Thạnh, Thốt Nốt; có 67 ĐVHC phường, xã, thị trấn, gồm 30 phường, 33 xã và bốn thị trấn.

Ngày 16-1-2007, Chính phủ ban hành Nghị định 11 về việc điều chỉnh địa giới hành chính xã, phường; thành lập phường, thị trấn thuộc các quận Ninh Kiều, Ô Môn và các huyện Phong Điền, Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ.

Ngày 6-11-2007, Chính phủ ban hành Nghị định 162 về việc điều chỉnh địa giới hành chính xã, phường; thành lập xã, phường thuộc quận Bình Thủy, Ô Môn, huyện Thốt Nốt, huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ.

Ngày 23-12-2008, Chính phủ ban hành Nghị định 12 về việc điều chỉnh địa giới hành chính xã, thành lập xã thuộc các huyện Thốt Nốt, Vĩnh Thạnh, Cờ Đỏ, thành lập quận Thốt Nốt và các phường trực thuộc; điều chỉnh địa giới hành chính huyện Cờ Đỏ để thành lập huyện Thới Lai thuộc TP Cần Thơ.

Sau khi thành lập các quận, huyện mới, TP Cần Thơ có diện tích hơn 140.161 ha và hơn 1,14 triệu dân; có chín ĐVHC cấp huyện trực thuộc, bao gồm các quận Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ô Môn, Thốt Nốt và các huyện Phong Điền, Cờ Đỏ, Thới Lai, Vĩnh Thạnh.

Ngày 24-6-2009, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 889 về việc công nhận TP Cần Thơ là đô thị loại I trực thuộc Trung ương.

Cuộc thi đua vỏ lãi ở TP Cần Thơ. Ảnh: CHÂU ANH

Giai đoạn 2019 đến nay

Ngày 11-2-2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết 893 về việc sắp xếp các ĐVHC cấp xã thuộc TP Cần Thơ. Theo đó, TP Cần Thơ có chín ĐVHC cấp huyện (năm quận và bốn huyện), 83 ĐVHC cấp xã (36 xã, 42 phường và năm thị trấn).

Ngày 28-9-2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết 1192 về việc sắp xếp ĐVHC cấp xã thuộc TP Cần Thơ. Theo đó, TP Cần Thơ có chín ĐVHC cấp huyện (năm quận và bốn huyện), 80 ĐVHC cấp xã (36 xã, 39 phường và năm thị trấn).

VPCT