TP.HCM: 2 phương án bảo tồn công trình cầu sắt Bình Lợi 120 tuổi

Có hai vấn đề lớn trong nội dung này. Một là vấn đề lập hồ sơ khoa học xếp hạng di tích. Hai là việc tu bổ và phát huy giá trị công trình cầu đường sắt Bình Lợi cũ.

Về vấn đề tu bổ và phát huy giá trị công trình: Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM đưa ra hai phương án.

Phương án 1 là tu bổ, phục hồi hai nhịp cầu (vệ sinh cấu kiện, sơn chống rỉ sét, sơn phủ bề mặt…) và một tháp canh (tu bổ, phục dựng…). Tổng mức kinh phí dự kiến là khoảng hơn 12 tỷ 700 triệu.

Cầu đường sắt Bình Lợi có giá trị lịch sử, văn hóa gắn với quá trình hình thành, phát triển của lịch sử Sài Gòn – TP.HCM. Ảnh: HK

Phương án này có thuận lợi là tu bổ kịp thời nhưng khó khăn là chưa phù hợp với một số quy định hiện hành về quản lý và sử dụng tài sản công (do công trình chưa được bàn giao về thành phố).

Bên cạnh đó, phương án này cũng không thuận lợi cho việc thi công làm tăng kinh phí, không có đường dẫn, không có công trình phụ trợ… sẽ không bảo vệ được công trình và không phát huy được giá trị công trình.

Phương án 2 mà Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM đề xuất là bảo tồn tổng thể sau khi được bàn giao và xác định ranh đất. Phương án này phù hợp với quy định hiện hành, khắc phục được nhiều hạn chế của phương án 1 đặc biệt là phát huy được giá trị công trình sau khi tu bổ, phục hồi. Tuy nhiên phương án này cần nhiều thời gian, kinh phí lớn hơn phương án 1.

Sở Văn hóa Thể thao TP.HCM đề nghị Bộ Giao thông vận tải sớm tham mưu UBND TP đề nghị Bộ giao thông vận tải sớm bàn giao công trình cầu đường sắt Bình lợi cũ về thành phố quản lý.

Sau khi công trình được bàn giao, Sở sẽ tham mưu đề xuất phương án bảo tồn tổng thể công trình theo đúng quy định hiện hành (phương án 2). Về đơn vị quản lý, Sở VHTT đề nghị xem xét giao cho UBND TP Thủ Đức quản lý để thuận lợi trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di tích.

Với việc lập hồ sơ khoa học xếp hạng di tích với cầu đường sắt Bình Lợi, theo Sở VH&TT, cây cầu này có đủ tiêu chí để xếp hạng di tích theo quy định hiện hành.

“Cầu đường sắt Bình Lợi có giá trị lịch sử, văn hóa gắn với quá trình hình thành, phát triển của lịch sử Sài Gòn – TP.HCM và của ngành đường sắt Việt Nam và có đủ tiêu chí để xếp hạng di tích theo quy định hiện hành”- trong văn bản nêu rõ.

Sở Văn hóa và Thể thao sẽ lập hồ sơ xếp hạng di tích công trình cầu đường sắt Bình Lợi ngay khi có Đơn đề nghị xếp hạng di tích của tổ chức được giao quản lý trực tiếp công trình.

Bởi điều kiện tiên quyết cho việc xếp hạng di tích là có đơn đề nghị xếp hạng di tích của tổ chức cá nhân là chủ sở hữu hoặc được giao quản lý di tích.

Cầu đường sắt Bình Lợi (còn gọi là cầu sắt Bình Lợi) là cầu đường sắt vượt sông Sài Gòn đầu tiên được khởi công xây dựng năm 1898 và hoàn thành vào năm 1902.

Cầu có chiều dài 276m, có kết cấu vòm thép, gồm 6 nhịp với độ tĩnh không thông thuyền thấp 1,8m. Bên phải đường ray gần chân cầu theo hướng từ quận Thủ Đức sang quận Bình Thạnh còn một tháp canh, trên vách tường hướng ra bờ sông còn rõ ô đắp chữ nổi "Binh Loi Octobre 1948”.

TIỂU VI