TP.HCM đề xuất phạt lao động công ích với người vi phạm giao thông

Đây là ý kiến chỉ đạo sau cuộc họp sơ kết bảo đảm trật tự an toàn giao thông 6 tháng đầu năm 2025, theo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà.

Theo ý kiến của các luật sư, hiện nay Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, bổ sung năm 2020) cũng như Điều 32 và Điều 90 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) chưa có quy định chế tài về hình thức xử phạt “lao động công ích”.

Việc nghiên cứu áp dụng biện pháp này là một hướng đi tiến bộ, có thể góp phần hạn chế vi phạm giao thông và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân.

Mặc dù lao động công ích được xem là biện pháp xử phạt nhân văn vì không gây áp lực tài chính đối với người vi phạm, nhưng trong thực tế, không ít người sẵn sàng bỏ tiền để nộp phạt, cũng không ngại bị tạm giữ xe vì điều này chỉ riêng họ biết.

Việc bị phạt lao động công ích có thể đánh vào tâm lý xấu hổ với những người xung quanh, khiến họ phải điều chỉnh hành vi của mình.

Đối với hình phạt lao động công ích, người vi phạm không chỉ nộp tiền mà còn phải làm việc phục vụ cộng đồng như quét dọn đường phố, sơn vạch kẻ đường, trồng cây, hỗ trợ các hoạt động tuyên truyền về an toàn giao thông… Những hành động thiết thực này góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm của người vi phạm đối với cộng đồng.

Hình phạt lao động công ích đã được một số quốc gia trên thế giới áp dụng như Singapore, Mỹ, Thái Lan… Đây là hình phạt mang tính giáo dục và cộng đồng cao, vừa có tác dụng răn đe vừa giúp người vi phạm nhận thức sâu sắc về hậu quả hành vi của mình.

Theo ý kiến các chuyên gia, việc áp dụng phạt lao động công ích khi vi phạm giao thông hoàn toàn có thể triển khai tại TP.HCM, nhưng cần có sự chuẩn bị bài bản, đồng bộ từ khâu xây dựng hành lang pháp lý đến tổ chức thực hiện.

Hình thức xử phạt lao động công ích nên áp dụng vào những lỗi vi phạm nguy hiểm như vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ, uống rượu bia khi lái xe, đi ngược chiều…

Việc phân loại hành vi, thời gian lao động, nội dung công việc cần được cụ thể hóa, rõ ràng để bảo đảm tính minh bạch, công bằng và khả thi.

Bên cạnh đó, cần có cơ chế giám sát, kiểm tra chặt chẽ để bảo đảm người vi phạm thực hiện đúng hình phạt. Chính quyền địa phương, các đoàn thể, lực lượng chức năng cần phối hợp để tổ chức các hoạt động lao động công ích phù hợp, thiết thực, tránh tình trạng lạm dụng, đối phó.

Ngoài ra, yếu tố nhân đạo cũng cần được chú trọng: không phải ai cũng có điều kiện hoặc sức khỏe để tham gia lao động công ích, vì thế cần có tiêu chí cụ thể và trường hợp ngoại lệ hợp lý.

NHƯ PHÚC