TP.HCM sẽ có trung tâm dưỡng lão hàng đầu Việt Nam

Việt Nam cần xây dựng cơ sở hạ tầng để chăm sóc sức khỏe cho người lớn tuổi. Ảnh: Khương Nguyễn.

Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh, kéo theo nhu cầu chăm sóc sức khỏe người cao tuổi ngày càng lớn. Tuy nhiên, hệ thống viện dưỡng lão và trung tâm lão khoa hiện chưa có bộ tiêu chí thống nhất, dẫn đến chất lượng chăm sóc còn chênh lệch.

Tại hội nghị khoa học chuyên đề "Lão khoa trong kỷ nguyên chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo" nhân dịp kỷ niệm 50 năm thành lập Bệnh viện Thống Nhất, ngày 31/10, Thứ trưởng Y tế Nguyễn Tri Thức cho rằng đã đến lúc cần xây dựng khung tiêu chí rõ ràng cho các viện dưỡng lão.

Viện dưỡng lão không chỉ đáp ứng nhu cầu nghỉ ngơi, mà còn hướng tới chăm sóc toàn diện về thể chất, tinh thần và phục hồi chức năng cho người cao tuổi.

Thách thức về nhân lực và hạ tầng

Một trong những điểm được Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức đặc biệt nhấn mạnh là việc cần sớm xây dựng bộ tiêu chí rõ ràng cho các viện dưỡng lão tại Việt Nam. Ông cho rằng đây là xu hướng tất yếu khi nhu cầu chăm sóc người già tăng mạnh.

"Viện dưỡng lão không chỉ là nơi nghỉ ngơi, mà phải là môi trường toàn diện, đáp ứng cả sức khỏe thể chất, tinh thần và đời sống xã hội của người cao tuổi. Đây là lĩnh vực rất khó, đòi hỏi sự phối hợp liên ngành và tầm nhìn dài hạn", ông Thức nói.

Thứ trưởng Y tế Nguyễn Tri Thức phát biểu tại hội nghị. Ảnh: P.T.

Trong khi đó, PGS.TS Lê Đình Thanh, Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất, cho biết đơn vị đang hướng đến mục tiêu trở thành bệnh viện đa khoa toàn diện, chuyên sâu về lão khoa, ngang tầm với các bệnh viện trung ương khu vực phía Bắc và miền Trung.

Theo định hướng của Bộ Y tế, bệnh viện đang xây dựng mô hình trung tâm chỉ đạo công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại bệnh viện, tại gia đình và trong cộng đồng. Ngoài ra, bệnh viện đang triển khai đề án Trung tâm Điều dưỡng và Phục hồi chức năng cho người cao tuổi.

"Mục tiêu của bệnh viện là trở thành trung tâm lão khoa hàng đầu Việt Nam, vừa điều trị, vừa nghiên cứu, đào tạo và phục hồi chức năng cho người cao tuổi", PGS Thanh nói.

Bệnh viện sẽ xây dựng hệ thống chuyên khoa sâu để điều trị toàn diện các bệnh lý thường gặp ở người già. Song song đó là phát triển mạng lưới chăm sóc tại nhà và cộng đồng, giúp theo dõi sức khỏe liên tục, giảm tải cho tuyến trên.

Thiếu nhân lực là vấn đề khó khăn lớn trong chăm sóc người lớn tuổi. Ảnh: Khương Nguyễn.

"Trẻ em có khu vui chơi, thiết bị riêng, thì người cao tuổi cũng cần không gian và trang thiết bị an toàn để sinh hoạt. Giường bệnh, sàn đi bộ, nhà vệ sinh, dụng cụ hỗ trợ đều phải được thiết kế chuyên biệt", PGS Thanh cho hay

Do đó, Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất cho rằng Việt Nam cần xây dựng các trung tâm điều dưỡng đạt chuẩn quốc tế, thay vì chỉ là “trại dưỡng lão” đơn thuần. Chúng ta phải thay đổi nhận thức, điều dưỡng không phải là ‘nuôi người già’, mà là giúp họ phục hồi, tái hòa nhập và sống có giá trị. Khi đó, người cao tuổi không phải gánh nặng mà là vốn quý của xã hội.

Chăm sóc người cao tuổi sống lâu, sống khỏe là ưu tiên

Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất toàn cầu. Nếu như năm 2019, người từ 60 tuổi trở lên chỉ chiếm 11,9% tổng dân số, dự kiến con số này sẽ vượt 25% vào năm 2050.

Đáng chú ý, Việt Nam sẽ chính thức bước vào thời kỳ dân số già vào năm 2036, chuyển từ một xã hội "già hóa" sang trạng thái "già" chỉ trong thời gian ngắn. Sự già hóa dân số kéo theo những thách thức lớn về nhu cầu chăm sóc sức khỏe và xã hội tăng vọt theo độ tuổi; Nguy cơ khuyết tật ở người cao tuổi cũng tăng cao, đòi hỏi sự quan tâm và chăm sóc chuyên biệt hơn.

Thiếu cơ sở hạ tầng phù hợp và nhân lực chăm sóc người cao tuổi là thách thức lớn nhất hiện nay. Ảnh: Tâm An.

Trong khi người cao tuổi ở Việt Nam chủ yếu dựa vào sự chăm sóc của gia đình, thì hiện nay, nguồn hỗ trợ này đang dần trở nên khó khăn, đặc biệt là tại các khu vực đô thị. Do đó, việc tăng cường nỗ lực kéo dài thời gian sống khỏe mạnh là mục tiêu cấp bách.

Là siêu đô thị có dân số già hóa nhanh, TP.HCM đang gánh áp lực lớn trong công tác điều trị người cao tuổi. Hiện Bệnh viện Thống Nhất tiếp nhận 4.500-5.000 lượt khám mỗi ngày, trong đó 75% là người cao tuổi.

Theo PGS.TS Lê Đình Thanh, Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất, bệnh viện có 1.200 giường bệnh nhưng thường xuyên quá tải với hơn 1.300-1.400 bệnh nhân nội trú. Khoảng hai phần ba bệnh nhân đến từ TP.HCM, số còn lại chủ yếu là các ca nặng từ các tỉnh.

Bệnh viện đầu tư máy móc hiện đại, ứng dụng AI trong chẩn đoán hình ảnh. Ảnh: Duy Hiệu.

Theo lãnh đạo bệnh viện, thiếu nhân lực lão khoa là thách thức lớn nhất hiện nay. Bệnh viện đang phối hợp với các trường đại học y dược để đào tạo chuyên sâu, lan tỏa mô hình chăm sóc người cao tuổi đến tuyến cơ sở. Một khó khăn khác là thiếu cơ sở hạ tầng phù hợp với người già.

Bệnh viện kiến nghị được mở rộng cơ sở, đầu tư trang thiết bị riêng cho người cao tuổi và đề xuất Bộ Y tế sớm triển khai các đơn vị lão khoa tại tuyến cuối, tạo mạng lưới chăm sóc đồng bộ.

Bên cạnh đó, PGS Lê Đình Thanh cho hay bệnh viện đã ứng dụng bệnh án điện tử, AI trong chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm, rút ngắn thời gian xử lý và tăng độ chính xác. Bệnh viện cũng đang thử nghiệm robot hướng dẫn người bệnh, hệ thống học máy hỗ trợ tư vấn và tra cứu thông tin y khoa.

"Chúng ta phải tận dụng công nghệ để đơn giản hóa việc chăm sóc, nhưng con người vẫn là trung tâm của mọi hoạt động y tế", PGS Thanh nhấn mạnh.

Nguyễn Thuận