TP.HCM: Tìm phương án làm cầu Thủ Thiêm 4

Cầu Thủ Thiêm 4 được quy hoạch là cầu bắc qua sông Sài Gòn, nối liền các quận 1, 4, 7 và TP Thủ Đức. Trong phương án thiết kế ban đầu, cầu này có tĩnh không là 10 m. Tại hội thảo “Ảnh hưởng của tĩnh không cầu Thủ Thiêm 4 đến tiềm năng phát triển du lịch khu vực cảng Sài Gòn” do báo Nhân Dân tổ chức, các nhà khoa học, doanh nghiệp kiến nghị TP cần tính toán phương án làm cầu Thủ Thiêm 4 gắn liền với TP cảng vốn có từ rất lâu.

Cầu Thủ Thiêm 4 phải gắn liền với di sản đô thị 300 năm

Theo TS Trần Du Lịch, cảng Nhà Rồng - Khánh Hội vốn là một thương cảng quốc tế sầm uất. Do đó, TP nên tận dụng vị trí của cảng Nhà Rồng - Khánh Hội để xây dựng một cảng du lịch tàu biển đón du khách trong và ngoài nước. Mục tiêu biến nơi đây thành trung tâm hoạt động thương mại, du lịch, dịch vụ, kinh tế đêm của thế giới. Làm được như vậy, trong tương lai, TP sẽ trở thành trung tâm du lịch quốc tế với thế mạnh là du lịch tàu biển.

Cầu Thủ Thiêm 4 bắc qua sông Sài Gòn, nối liền các quận 1, 4, 7 và TP Thủ Đức. Ảnh: ĐÀO TRANG

Theo ông Lịch, nếu TP vẫn giữ nguyên thiết kế tĩnh không thông thuyền của cầu Thủ Thiêm 4 là 10 m như ban đầu thì sẽ mất đi lợi thế của một khu vực đẹp nhất để làm kinh tế ven sông. TP cần xác định mảnh đất này làm gì trước khi bàn đến chuyện xác định tĩnh không của cầu Thủ Thiêm 4.

“Trường hợp chúng ta bàn chuyện xây cầu trước, xong mới xác định mảnh đất cảng Sài Gòn làm gì sẽ quá muộn. Tôi mong lãnh đạo TP thực sự biến TP này trở thành trung tâm sầm uất nhất, vùng kinh tế đêm mà chỉ TP.HCM mới có” - TS Trần Du Lịch nói.

Đồng tình, nhà sử học Dương Trung Quốc cho biết TP.HCM chính là TP cảng xuất hiện sớm nhất của Việt Nam. Nếu không quan tâm đến độ tĩnh không của các cây cầu thì sông Sài Gòn có khả năng bị đứt đoạn. Qua đó, “khai tử” không gian cốt lõi cũng như danh vị “TP cảng”. Ông Quốc cho rằng TP.HCM đang ít quan tâm và ý thức lợi thế của mình về TP cảng.

“Bài học về cầu Ba Son và có thể còn liên quan đến những cây cầu với độ thông thủy rất thấp sẽ chặn đứng những con tàu đi sâu vào TP như biểu trưng sống động và đầy “nhớ nhung” về một TP cảng một thời. Điều này đang bị phai mờ và có thể mất hẳn cho dù các cơ sở của công nghệ cảng và logistics có mạnh mẽ đến đâu…” - ông Quốc nói.

Theo TS khoa học - kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn, TP cần đặt cầu Thủ Thiêm 4 trong bài toán quy hoạch phát triển đô thị, cảnh quan hai bên sông và nhiều yếu tố khác. “Cầu Thủ Thiêm 4 đã được vạch ra 20 năm trước và nay chúng ta mới thực hiện. TP cần phải thay đổi lại cách làm và cần quy hoạch lại cả con sông Sài Gòn, tính toán kết nối liên tỉnh để phát huy hiệu quả. Cây cầu này gắn với di sản nên cần có sự liên kết với một khu đô thị có 300 năm tuổi. TP cần cân nhắc đừng để làm cầu mà “đè” mất giá trị của bến cảng Nhà Rồng” - ông Sơn nói.

Ngoài cầu Thủ Thiêm 4, ông Sơn cho rằng Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội sẽ là “cơ hội vàng” để TP xem lại hết những cây cầu trong tương lai sẽ làm và nên làm cầu hay hầm đi bộ để kết nối trong tương lai. Thông qua Nghị quyết 98, TP có điều kiện thu hút nguồn lực xã hội hóa để làm dự án cho xứng đáng cả về quy hoạch, giao thông, hướng tuyến, khai thác tối đa tiềm năng kinh tế, du lịch.

Ông Nguyễn Đình Việt, Cục phó Cục Hàng hải, cũng bày tỏ ông hoàn toàn ủng hộ về giá trị lịch sử, bảo tồn và phát triển kinh tế đêm, ven sông và cũng không tính toán tiền đầu tư cầu Thủ Thiêm 4 ít hay nhiều. Chúng ta cần tính toán về giá trị trong tương lai và đưa ra phương án đầu tư hiệu quả phù hợp với kế hoạch phát triển của TP.

“Cây cầu này gắn với di sản nên cần có sự liên kết với một khu đô thị có 300 năm tuổi. TP cần cân nhắc đừng để làm cầu mà “đè” mất giá trị của bến cảng Nhà Rồng.”

TSKH - KTS Ngô Viết Nam Sơn

TP rà soát quy hoạch, tính toán nhiều phương án

Theo Giám đốc Sở GTVT Trần Quang Lâm, TP.HCM luôn nhận thức được tầm quan trọng của sông Sài Gòn với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của TP. TP đã nhìn nhận được sự phát triển của TP cần tương xứng với tiềm năng vốn có của sông Sài Gòn.

“Chúng tôi thấm thía câu chuyện cảng Sài Gòn - Khánh Hội, bến Bạch Đằng, Ba Son… với nhiều địa danh cần bảo tồn. Chúng tôi tiếp nhận những ý kiến từ các chuyên gia hàng đầu, bao gồm cả việc quy hoạch dọc sông Sài Gòn. Hiện TP đang lập quy hoạch điều chỉnh theo hướng làm sao để không mất đi tiềm năng vốn có của khu vực này” - ông Lâm nói.

Theo ông Lâm, cầu Thủ Thiêm 4 nằm trong quy hoạch tổng thể, du lịch gắn với đường thủy. TP sẽ nghiên cứu nhiều phương án bài bản và TP không làm máy móc. Trong quá trình nghiên cứu phát sinh nhiều yếu tố thì sẽ tiếp tục điều chỉnh cho phù hợp.

Liên quan đến tĩnh không cầu Thủ Thiêm 4, ông Lâm cho rằng đây là vấn đề có thể giải quyết bằng phương án mà nhiều nước đã làm như cầu mở, cầu quay. Trong trường hợp làm cầu có tĩnh không khoảng 15 m sẽ có kinh phí đầu tư khoảng 14.500 tỉ đồng, nếu làm cầu mở thì kinh phí khoảng 6.000 tỉ đồng. Ngoài ra, TP cũng đang tính toán cả phương án làm hầm vượt sông Sài Gòn…

Người đứng đầu Sở GTVT cho biết TP sẽ tính toán rà soát quy hoạch tổng thể theo hướng giao thông phải phục vụ, hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội của TP. Sở GTVT sẽ nghiên cứu tất cả giải pháp để làm hầm, cầu mở, hay nâng cao tĩnh không để tham mưu UBND TP giải pháp điều chỉnh phù hợp trong thời gian tới.•

ĐÀO TRANG