TP.HCM trình chủ trương về lộ trình, chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông công cộng

UBND TP.HCM vừa trình chủ trương ban hành nghị quyết của HĐND TP về lộ trình và chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông công cộng, trong đó đề xuất thay dần xe buýt CNG bằng xe điện, tiến tới vận tải xanh toàn diện.

TP.HCM cấp thiết chuyển đổi giao thông xanh

Theo UBND TP, mục tiêu chuyển đổi là để thực hiện cam kết hướng tới đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 theo cam kết của Chính phủ tại Hội nghị COP26, đồng thời hoàn thành kế hoạch chuyển đổi phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng điện, năng lượng xanh.

TP.HCM cần xây dựng và ban hành lộ trình thực hiện chuyển đổi và chính sách hỗ trợ phát triển giao thông xanh. Ảnh: TN

Xét trên thực tế, TP.HCM cần xây dựng và ban hành lộ trình thực hiện chuyển đổi, chính sách hỗ trợ mang tính vượt trội, phù hợp với cơ sở pháp lý và thực tiễn; đủ hấp dẫn để khuyến khích chuyển đổi phương tiện vận tải hành khách công cộng sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng điện, năng lượng xanh.

Việc chuyển đổi này để hướng tới một nền giao thông xanh, giảm phát thải khí nhà kính, cải thiện chất lượng không khí đô thị.

Hiện toàn thành phố có 2.386 xe buýt đang hoạt động trên 176 tuyến, trong đó 627 xe buýt điện (chiếm 26,3%) và 451 xe dùng khí nén thiên nhiên CNG (chiếm 17,9%).

Xe buýt CNG được xếp vào nhóm phương tiện thân thiện môi trường, tức là xe giúp giảm phát thải carbon so với xe chạy xăng, dầu nhưng không thuộc nhóm năng lượng sạch, năng lượng xanh như xe điện, xe pin nhiên liệu hay xe sử dụng hydro.

Đề xuất đến năm 2030 chuyển đổi 100% sang xe buýt điện tại TP.HCM. Ảnh: ĐÀO TRANG

Do đó, toàn bộ xe buýt CNG hiện hữu sẽ phải chuyển đổi sang xe buýt điện hoặc năng lượng xanh trong thời gian tới.

Theo thống kê, lượng phát thải của hệ thống xe buýt hiện hữu trong năm 2024 khoảng 553.000 tấn CO2. Nếu đến năm 2030 số tuyến tăng lên gần 300 tuyến với hơn 3.600 xe mà chưa chuyển đổi sang năng lượng xanh, phát thải có thể vượt 838.000 tấn CO2 mỗi năm.

Vì vậy việc chuyển đổi là cách căn cơ để giảm ô nhiễm không khí và khí nhà kính trong giao thông vận tải.

TP.HCM đã nghiên cứu 2 giai đoạn

Theo kết quả nghiên cứu giai đoạn 1 của đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông TP, UBND TP.HCM đề xuất HĐND TP cho phép các xe buýt CNG hiện có được khai thác tối đa 15 năm, đảm bảo tận dụng những xe còn dùng tốt, giảm chi phí xã hội.

Hiện phần lớn xe buýt của thành phố (khoảng 96%) có thời gian hoạt động không quá 15 năm, trong đó có 96 xe thời gian dùng từ 11-15 năm.

Từ năm 2025 đến 2030, thành phố sẽ thay thế dần hơn 1.500 xe buýt hiện hữu và đầu tư mới khoảng 1.400 xe, hướng tới mục tiêu đến năm 2030 có 100% xe buýt chạy bằng điện hoặc năng lượng xanh.

TP.HCM cũng chú trọng việc chuyển đổi xe công nghệ từ xe xăng sang xe điện. Ảnh: TN

Thành phố đưa phương án hỗ trợ lãi suất vay tối đa 85% vốn đầu tư xe buýt điện, không quá 300 tỉ đồng/dự án. Chủ đầu tư trả 3%/năm, phần chênh lệch lãi suất do ngân sách chi trả.

Với trạm sạc điện, ngân sách hỗ trợ tối đa 70% vốn xây dựng, 85% vốn thiết bị, không quá 200 tỉ đồng/dự án. Thời gian hỗ trợ lãi suất tối đa 7 năm, tính từ ngày giải ngân lần đầu.

Giai đoạn 2, xây dựng đề án và tham mưu UBND TP trình HĐND TP ban hành chính sách giảm khí thải các phương tiện giao thông đường bộ còn lại trên địa bàn thành phố.

Giai đoạn 2 của đề án đã hoàn thành nghiên cứu, bao gồm các nội dung:

(1) Lộ trình thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông;

(2) Các chính sách để hỗ trợ thực hiện việc chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng điện, năng lượng xanh (xe taxi, xe công nghệ, xe hợp đồng, xe khách và xe tải, phương tiện cá nhân, ô tô và phương tiện thuộc quản lý bởi các đơn vị hành chính công, các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân... trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh mới);

(3) Phân vùng kiểm soát khí thải phương tiện giao thông khu vực trung tâm thành phố, khu vực Cần Giờ và Côn Đảo).

TP.HCM cũng đề ra các mục tiêu xây dựng hạ tầng trạm sạc cho người dùng xe điện. Ảnh minh họa

Trong tháng 8-2025 và tháng 10-2025, Sở Xây dựng đã tổ chức hội thảo đề án. Hiện nay, đang hoàn chỉnh đề án để gửi lấy ý kiến các cơ quan, đơn vị liên quan trong tháng 11-2025 và báo cáo UBND TP kết quả đề án “Kiểm soát khí thải phương tiện giao thông trên địa bàn TP.HCM”.

Dự kiến, Sở Xây dựng sẽ hoàn tất các thủ tục để báo cáo, tham mưu UBND TP trình HĐND TP trong quý I-2026.

THY NHUNG