TP.HCM: Từ vùng trũng, Nhà Bè định hướng thành 'đô thị xanh bên dòng sông'

Ngày 31-10, UBND xã Nhà Bè tổ chức hội thảo Quy hoạch và định hướng phát triển xã Nhà Bè trong giai đoạn mới. Tham dự hội thảo có ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM.

Biến điểm yếu trũng, ngập thành lợi thế

Góp ý tại hội thảo, ông Nguyễn Văn Đua, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM, nhắc lại các cuộc tranh luận về việc TP.HCM nên hay không nên phát triển đô thị về phía Nam do lo ngại địa hình trũng, nguy cơ ngập. Khi đó, ông đã trao đổi với các chuyên gia Nhật Bản và đặt câu hỏi rằng ở Tokyo có khu vực nào là đất ngập nước, vùng thấp, trũng hay không và người Nhật đã phát triển những khu vực đó ra sao.

Các chuyên gia Nhật cho biết, họ vẫn phát triển các vùng đất như vậy nhưng phải tuân thủ các tiêu chí đảm bảo cho nước có chỗ thoát, tăng diện tích cây xanh, giảm mật độ xây dựng và hạn chế chiều cao công trình.

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: BP

“Ở Tokyo họ có tiêu chí hạn chế xây cao tầng do xem xét yếu tố động đất, nhưng chúng ta không có yếu tố này, tôi đã có xem xét kỹ và thấy rất hợp lý”- ông Đua nói và cho rằng xã Nhà Bè xem xét kỹ các tiêu chí này trong quá trình quy hoạch địa phương.

Ông Nguyễn Văn Đua, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM, góp ý tại hội nghị. Ảnh: BP

Trong quy hoạch phát triển Nhà Bè, cần có hồ điều tiết, dành ra một phần diện tích nhất định cho vùng trũng, chấp nhận để khu vực đó ngập nước tự nhiên và có thể có thể trồng các loại cây đặc trưng như bần, đước,… những loài phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng ngập nước ở khu vực này.

Theo ông Đua, từ điểm yếu là vùng trũng, dễ ngập, Nhà Bè hoàn toàn có thể thay đổi cách tiếp cận để biến điểm yếu thành lợi thế, tạo nên sức mạnh mới trong phát triển đô thị. "Chúng ta phải ứng xử hài hòa với thiên nhiên, chứ không lấn chiếm mọi không gian để phát triển”- ông Đua nói.

Ông Đua cũng gợi mở Nhà Bè cần gìn giữ và phát huy hệ sinh thái cây xanh ven sông, bởi ở vùng nước lợ, các loại cây như dừa nước, bần, mắm… hoàn toàn có thể trở thành mảng xanh đặc trưng và là “gia tài” quý của địa phương.

Đồng thời, ông kiến nghị UBND TP.HCM tổ chức nghiên cứu khoa học cụ thể về hệ thống sông, rạch tại các xã Nhà Bè, Hiệp Phước… để xác định những khu vực cần giữ cây, bởi mảng xanh hai bên bờ sông cũng là một phần “tài sản” của đô thị.

ThS - Kiến trúc sư Phạm Thị Huệ Linh, trình bày tham luận tại hội thảo. Ảnh: BP

Cùng quan điểm, ThS - Kiến trúc sư Phạm Thị Huệ Linh, Giám đốc Trung tâm quy hoạch xây dựng 4 (Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia, Bộ Xây dựng), đề xuất bố trí hệ thống hồ điều hòa theo nguyên tắc phân tầng.

Cụ thể, các hồ điều hòa lớn nên đặt ở khu vực hạ lưu, kết hợp trong các công viên để trữ lượng nước lớn; còn các hồ nhỏ ở khu vực cao hơn (thượng lưu) có chức năng giữ nước tạm thời, giúp giảm áp lực thoát nước về hạ lưu, qua đó hạn chế ngập úng khi triều cường dâng cao.

Theo bà Linh, xã Nhà Bè còn nhiều quỹ đất trống, tuy nhiên đa số là nền đất thấp nên có tiềm năng để phát triển đô thị gắn với yếu tố nước để tạo bản sắc độc đáo và giá trị cao.

Bà gợi mở xã Nhà Bè tổ chức các khu đô thị, đặc biệt là các khu đô thị trung tâm lấy cảnh quan ven các kênh chính trong khu vực làm mặt tiền. Cùng với đó, tận dụng tối đa khả năng liên kết từ các khu chức năng đô thị ra khu vực ven sông Soài Rạp.

Hình thành đô thị xanh bên dòng sông

Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường nhấn mạnh xã Nhà Bè đang đứng trước thời cơ vàng để chuyển mình mạnh mẽ. Hàng loạt dự án hạ tầng chiến lược đang được triển khai từ đường Vành đai 3, mở rộng trục Nguyễn Hữu Thọ - Nguyễn Văn Linh, đến Khu đô thị - cảng Hiệp Phước và kết nối với các khu chức năng của TP Thủ Đức cũ,…

“Các dự án này đang mở ra không gian phát triển mới, đồng thời tạo điều kiện để Nhà Bè trở thành trung tâm đô thị, công nghiệp, logistics hiện đại, gắn kết chặt chẽ với định hướng phát triển tổng thể của TP”- ông Cường đánh giá.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường cho biết TP định hướng phát triển Nhà Bè thành "đô thị xanh bên dòng sông". Ảnh: BP

Tuy nhiên, ông Cường cho rằng xã Nhà Bè muốn phát triển nhanh đòi hỏi một tầm nhìn quy hoạch tổng thể, đồng bộ và bền vững, đòi hỏi một mô hình quản trị đô thị hiện đại, có khả năng điều phối hiệu quả giữa phát triển hạ tầng, sử dụng đất, quản lý dân cư, và bảo tồn không gian sinh thái đặc trưng.

“Nhà Bè với điều kiện tự nhiên sông nước, chịu tác động mạnh của biến đổi khí hậu càng cần được phát triển theo hướng đô thị sinh thái - thích ứng - hài hòa, chứ không đơn thuần là mở rộng không gian đô thị”- ông Cường gợi mở.

Theo ông, TP.HCM đặc biệt quan tâm đến định hướng phát triển Nhà Bè trong giai đoạn tới. Trong đó, ưu tiên đầu tư đồng bộ hạ tầng giao thông, kỹ thuật và xã hội để tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững; xây dựng mô hình quản trị đô thị hiện đại, linh hoạt, minh bạch, lấy người dân làm trung tâm, doanh nghiệp làm động lực và chuyển đổi số làm công cụ then chốt.

Ông Cường cũng định hướng phát triển Nhà Bè theo hướng đô thị sinh thái – thông minh – thích ứng với biến đổi khí hậu, tận dụng lợi thế sông nước, mảng xanh và không gian mở; đồng thời phát triển kinh tế gắn với du lịch, văn hóa và dịch vụ, để nơi đây trở thành “đô thị xanh bên dòng sông”, hài hòa giữa phát triển và gìn giữ bản sắc tự nhiên.

Ông Phan Ngọc Phúc, Bí thư Đảng ủy xã Nhà Bè, cho biết sau khi sáp nhập hành chính từ ngày 1-7-2025, toàn bộ thị trấn Nhà Bè, xã Phú Xuân, xã Phước Kiển và xã Phước Lộc (thuộc huyện Nhà Bè cũ) được hợp nhất thành xã Nhà Bè mới. Việc sáp nhập này không chỉ làm thay đổi quy mô địa lý và dân số mà còn đặt ra hàng loạt vấn đề và yêu cầu thực tiễn cho địa phương.

BẢO PHƯƠNG