TP Hồ Chí Minh: Thúc đẩy xu hướng tiêu dùng xanh, chuyển đổi xanh hàng hóa

Người tiêu dùng thành phố Hồ Chí Minh mua các sản phẩm an toàn tại chương trình "Tháng Tick xanh trách nhiệm" tại hệ thống siêu thị. Ảnh: H.Phạm

Định hình xu hướng tiêu dùng xanh

Chị Nguyễn Thị Nga (ngụ chung cư Thạnh Mỹ Lợi, phường Cát Lái) cho biết, gia đình chị đã bắt đầu chuyển sang dùng sản phẩm thân thiện với môi trường vài năm nay do hiểu rõ sự tác hại khi sử dụng đồ nhựa, gây ô nhiễm môi trường và hệ lụy lâu dài về sau. Từ đó, gia đình chị bắt đầu thay đổi thói quen trong sinh hoạt hằng ngày khi sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường như dùng túi vải, túi cói đi chợ, thay vì sử dụng túi nilon như trước đây.

Tương tự, hiện nay, nhiều người dân có xu hướng chuyển đổi tiêu dùng xanh và sử dụng sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường. Xu hướng chuyển đổi này bắt nguồn từ những phong trào, mô hình phát động của thành phố Hồ Chí Minh, được cộng đồng hưởng ứng như dùng lá chuối để gói trái cây; dùng bình nước bằng thủy tinh, ống hút bằng tre hoặc giấy; sử dụng ly giấy thay ly nhựa, túi vải thay túi nilong…

Về phía doanh nghiệp, Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại thành phố Hồ Chí Minh (Saigon Co.op) cho hay, việc khuyến khích sử dụng các sản phẩm dung tích lớn không chỉ tiết kiệm chi phí cho người tiêu dùng mà còn giúp doanh nghiệp giảm tác động đến môi trường. Saigon Co.op đặt mục tiêu xây dựng thói quen tiêu dùng xanh từ những thay đổi nhỏ trong hành vi hàng ngày như mang túi vải, chọn mua sản phẩm dung tích lớn, đổi đồ cũ, nhằm hướng tới một hệ thống bán lẻ bền vững.

Trong xu hướng chuyển đổi xanh, bà Từ Lê Thanh Vy - Phó Tổng Giám đốc Intermix cho rằng, trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng ưu tiên sự an toàn, tự nhiên và thân thiện môi trường, doanh nghiệp không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chủ động tìm kiếm nguyên liệu theo hướng khoa học xanh, thử nghiệm bao bì giấy hoặc bao bì tái chế.

Xu hướng tiêu dùng xanh sẽ thúc đẩy việc xây dựng chiến lược phát triển hàng Việt. Ảnh: H.Phạm

Theo ông Nguyễn Ngọc Hòa - Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp thành phố (HUBA), xu hướng tiêu dùng xanh sẽ thúc đẩy việc xây dựng chiến lược phát triển hàng Việt đạt tiêu chuẩn xanh, góp phần tạo lợi thế cạnh tranh mới trong thời kỳ hội nhập.

Để doanh nghiệp chuyển đổi xanh

Theo các chuyên gia môi trường, để hiện thực hóa cam kết đạt giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và hướng tới tăng trưởng bền vững, Việt Nam cần sự cộng hưởng mạnh mẽ từ hành lang chính sách, sự chủ động chuyển đổi của doanh nghiệp và sự thay đổi hành vi từ cộng đồng, người tiêu dùng.

Đối với doanh nghiệp, PGS.TS Nguyễn Đình Thọ - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho rằng, doanh nghiệp Việt phải nhanh chóng thích ứng với chuẩn mực quốc tế về quy trình xanh và trách nhiệm xã hội. Người tiêu dùng hiện nay quan tâm không chỉ sản phẩm xanh, mà cả cách sản phẩm được sản xuất. Do đó, chuỗi cung ứng bền vững, gắn kết các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị (ESG), trở thành nền tảng xây dựng lòng tin.

Bàn về chuyển đổi xanh cho hàng Việt, theo bà Vũ Kim Hạnh - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao thành phố Hồ Chí Minh, mô hình “ba nhà” chính là nền tảng không thể thay thế để tạo dựng tương lai xanh cho hàng Việt.

Các doanh nghiệp giới thiệu những sản phẩm xanh. Ảnh: Minh Thảo

Trong đó, Nhà nước giữ vai trò kiến tạo bằng việc đưa ra chính sách hỗ trợ, cơ chế ưu đãi và các tiêu chuẩn minh bạch giúp doanh nghiệp có định hướng rõ ràng. Nhà trường đảm nhận trách nhiệm sản sinh tri thức, nghiên cứu công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với nhu cầu mới của nền kinh tế xanh. Doanh nghiệp là đơn vị hiện thực hóa những nghiên cứu này thành sản phẩm cụ thể phục vụ thị trường.

Đánh giá vai trò của doanh nghiệp trong tiến trình chuyển đổi xanh, ông Nguyễn Văn Dũng - Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh cho hay, các chương trình như “Chuyển đổi xanh”, “Công trình xanh - Tiêu dùng xanh”, “Mekong Connect”, “Khởi nghiệp Xanh từ tài nguyên bản địa” đã tạo nền tảng quan trọng, cần được nâng tầm thành mô hình mẫu về kinh tế tuần hoàn, góp phần giảm phát thải, tiết kiệm tài nguyên và lan tỏa lối sống tiêu dùng có trách nhiệm. Đây không chỉ là xu hướng tất yếu của thế giới, mà còn là định hướng phát triển trọng tâm của thành phố trong chiến lược kinh tế xanh và tăng trưởng bền vững.

Để chiến lược phát triển xanh đạt kết quả mong muốn, lãnh đạo UBND thành phố Hồ Chí Minh cho biết, thành phố xác định lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm chuyển đổi.

Cùng với đó, thành phố xác định tập trung vào các lĩnh vực, gồm: Nguồn lực xanh; hạ tầng xanh; hành vi xanh trong tiêu dùng xanh; và các ngành nghề lĩnh vực tiên phong chuyển đổi xanh như sản xuất công nghệ cao, khởi nghiệp xanh, đổi mới sáng tạo, du lịch, nông nghiệp, thực phẩm xanh.

Hà Phạm