TPHCM: Nguồn phóng xạ tăng gần 160%, dẫn đầu cả nước về ứng dụng công nghệ bức xạ

Sáng 27/12, Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM tổ chức diễn tập ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân năm 2025 tại Bệnh viện Ung bướu cơ sở 2.

Hoạt động nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong công tác bảo đảm an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ và sẵn sàng ứng phó sự cố, đồng thời tăng cường năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy, cũng như khả năng phối hợp tổ chức và điều hành trong xử lý các tình huống sự cố bức xạ và hạt nhân trên địa bàn thành phố.

Diễn tập tai nạn giao thông xảy ra trong quá trình vận chuyển nguồn phóng xạ Iridium-192 (Ir-192) và dược chất phóng xạ. Ảnh: Phạm Thương.

Buổi diễn tập có sự tham gia của nhiều lực lượng từ Sở Khoa học và Công nghệ, Công an TPHCM, Bộ Tư lệnh TP, Sở Y tế TPHCM, Trung tâm Hạt nhân, Bệnh viện Xuyên Á, Bệnh viện Ung bướu, Trung tâm Cấp cứu 115 cùng các đơn vị chuyên môn liên quan.

Bà Nguyễn Hoàng Bảo Trân - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM cho biết, công tác bảo đảm an toàn bức xạ, an toàn hạt nhân là lĩnh vực vô cùng quan trọng đối với sức khỏe nhân dân và sự phát triển bền vững của đô thị đặc biệt như TPHCM.

Công tác kiểm tra mức độ ảnh hưởng phóng xạ cho các lực lượng tiếp xúc nguồn phóng xạ. Ảnh: Phạm Thương.

Hiện, khoa học và công nghệ đang thay đổi đời sống của xã hội từng ngày. Các kỹ thuật bức xạ và hạt nhân đã và đang đóng vai trò thiết yếu trong y tế, công nghiệp, nghiên cứu khoa học, đào tạo, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe, năng suất lao động và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

TPHCM hiện đang quản lý hơn 1.600 cơ sở bức xạ, với trên 3.000 thiết bị X-quang y tế, 866 thiết bị X-quang công nghiệp và hơn 1.040 nguồn phóng xạ các loại.

Tình huống diễn tập rò rỉ phóng xạ từ hóa chất rất sát thực tế vì hoạt động vận chuyển nguồn phóng xạ phục vụ y tế là nhu cầu thường xuyên, gắn liền với công tác khám chữa bệnh cho người dân. Ảnh: Phạm Thương.

"So với trước đây, số lượng thiết bị bức xạ đã tăng trên 70%, số lượng nguồn phóng xạ tăng gần 160%, đưa thành phố trở thành địa phương dẫn đầu cả nước về ứng dụng công nghệ bức xạ trong y tế, công nghiệp và nghiên cứu - đào tạo", Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM nhận định.

Lực lượng chức năng và y tế cứu và hỗ trợ nạn nhân trong tình huống diễn tập. Ảnh: Phạm Thương.

Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Hoàng Bảo Trân, bên cạnh những lợi ích to lớn mà công nghệ bức xạ và hạt nhân mang lại, việc sử dụng các nguồn bức xạ, phóng xạ tiềm ẩn nguy cơ xảy ra sự cố, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người, môi trường và an toàn xã hội nếu không được quản lý và ứng phó kịp thời.

Những năm qua thành phố đã xảy ra một số sự cố bức xạ chủ yếu liên quan đến thất lạc, kẹt nguồn phóng xạ, phát hiện nguồn phóng xạ vô chủ hoặc nhập khẩu trái phép. Các sự cố này đều đã được xử lý kịp thời và chưa gây hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, nguy cơ xảy ra sự cố bức xạ kết hợp với các tình huống phức tạp như tai nạn giao thông, cháy nổ, sập đổ công trình... là hoàn toàn có thể xảy ra trong thực tế.

Hoạt động nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong công tác bảo đảm an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ và sẵn sàng ứng phó sự cố. Ảnh: Phạm Thương.

Do đó, công tác ứng phó không thể chỉ dựa vào một lực lượng, không thể chỉ dừng lại ở văn bản, quy trình trên giấy mà phải được kiểm chứng bằng diễn tập thực tế, sát tình huống, sát địa bàn và sát năng lực của từng đơn vị thường xuyên.

Thông qua buổi diễn tập, thành phố hướng tới mục tiêu kiểm tra tính phù hợp và tính khả thi của các phương án ứng phó, đồng thời đánh giá năng lực sử dụng thiết bị đo, khả năng khoanh vùng, kiểm soát nhiễm bẩn phóng xạ trong các tình huống giả định. Đây cũng là dịp rà soát công tác chỉ huy, điều hành, phối hợp liên ngành, qua đó rèn luyện phản xạ, bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm của từng cá nhân, đơn vị khi sự cố thực tế xảy ra.

Phạm Thương