Trăm năm gìn giữ bài thuốc quý của người Việt

Năm 2002, nhà thuốc Gia truyền Phong tê thấp Bà Giằng đã phát triển thành doanh nghiệp Tư nhân sản xuất thuốc YHCT Bà Giằng. Cụ Lang Giằng (1900-1981) là một trong những người đi tiên phong trong lĩnh vực y học cổ truyền. Được đào tạo về lĩnh vực y học vi lượng đồng căn vào những năm 1930, cụ Lang Giằng đã chế tạo ra những thuốc đầu tiên giúp điều trị bệnh thoái hóa khớp.

Được khích lệ bởi những hiệu quả mà các thuốc này mang lại, cụ Lang Giằng đã truyền lại phương pháp chế tạo thuốc cho con gái cụ, là bà Phạm Thị Giang. Sự ra đời của doanh nghiệp sản xuất thuốc YHCT Bà Giằng đã đánh dấu bước khởi đầu cho quá trình cơ khí hóa sản xuất thuốc và sự thương phẩm hóa thuốc trên thị trường.

Bà Giằng được biết tới với hai sản phẩm Thuốc gia truyền 100 năm: Phong tê thấp Bà Giằng và Đại Tràng hoàn Bà Giằng. Để sản xuất các sản phẩm thuốc gia truyền, Bà Giằng phải bào chế trên 30 loại dược liệu khác nhau và mỗi dược liệu cần được bào chế theo một quy trình riêng biệt.

Dược phẩm Bà Giằng xuất hiện tại Triển lãm y dược Medi-pharm Expo năm 2022.

Một trong những bí quyết của bài thuốc gia truyền Bà Giằng là ‘lấy độc trị độc’. Một trong những thành công lớn là dựa vào bí quyết bào chế ‘hạt mã tiền’ hay còn gọi là ‘mã tiền chế’. Hạt mã tiền là một dược liệu quý được dùng trong Y học để chữa bệnh đau xương khớp và hệ thần kinh. Hạt mã tiền chứa 2 hoạt chất chính là Strychnin và Brucin. Một phương pháp bào chế mã tiền gọi là thành công khi mà thành phần của hoạt chất Strychnin phải đủ cao để phát huy hiệu quả chữa bệnh trong khi đấy thành phần của Brucin phải được hạn chế để không gây ra tác dụng phụ.

Để mở rộng việc sản xuất, doanh nghiệp đã đầu tư nâng cấp xưởng sản xuất thuốc thành Nhà máy sản xuất trên quy mô 5.000 m2 tại Khu Công nghiệp Hoằng Long, Thanh Hóa. Nhà máy được đầu tư kỹ thuật tiên tiến, sản xuất theo quy trình khép kín nhằm đảm bảo chất lượng thuốc theo quy định của Bộ Y tế. Nhờ việc bào chế thuốc từ nguồn nguyên liệu là các dược liệu của Việt Nam ở các vùng núi, vùng Tây Nguyên, thuốc YHCT Bà Giằng đảm bảo tiêu chuẩn về chất lượng từ nguyên liệu đầu vào đến quá trình sản xuất và xử lý chất thải, tất cả nằm trong một chu trình khép kín hiện đại, đảm bảo bào chế ra những loại thuốc có hiệu quả chữa bệnh tốt nhất cho sức khỏe con người.

Công nhân tại Bà Giằng đang sơ chế thuốc.

Trong những năm qua, doanh nghiệp sản xuất thuốc YHCT Bà Giằng đã đầu tư nghiên cứu hoàn thiện chế tạo máy sấy dược liệu hoạt động ở nhiệt độ thấp. Trong quá trình sấy dược liệu ở nhiệt độ thấp, hơi nước thoát ra từ dược liệu được ngưng đọng ở buồng lạnh của máy sấy, sau đấy không khí khô được sấy nóng đến nhiệt độ cần thiết và được truyền qua buồng sấy. Quá trình này được diễn ra liên tục trong máy sấy nên dược liệu sẽ khô một cách tự nhiên, đảm bảo mọi hoạt chất trong dược liệu được bảo toàn.

Ngoài đảm bảo chất lượng dược liệu, phương pháp sấy ở nhiệt độ thấp còn cho phép tiết kiệm năng lượng và giảm ô nhiễm môi trường do máy hoạt động trong chu trình khép kín, lượng nhiệt thoát ra ngoài rất ít. Đối với mỗi một lô thuốc sản xuất ra, Bà Giằng đều kết hợp với Trung tâm kiểm nghiệm - Sở Y tế Thanh Hóa để tiến hành đánh giá chất lượng từ dược liệu đầu vào, bán thành phẩm đến khâu cuối cùng là kiểm nghiệm tổng thể chất lượng thuốc sau khi sản xuất để quyết định có đưa ra thị trường để phân phối hay không.

Là đời thứ 3 kế thừa bài thuốc y học cổ truyền phong tê thấp bà Giằng, bà Phạm Thị Giang chia sẻ: “Đến nay đã ngoài 80 tuổi nhưng tôi vẫn cố gắng để điều hành công ty. Với bài thuốc gia truyền, điều quan trọng nhất là phải làm bằng cái tâm, cái đức của nghề nghiệp, vì sức khỏe của cộng đồng và vì lợi ích của bệnh nhân chứ không phải vì lợi ích trước mắt thì mới phát triển lâu dài và tạo được lòng tin với khách hàng”.

Lương y Phạm Thị Giang, chủ Cơ sở sản xuất Thuốc Y Học cổ truyền Bà Giằng nhận giải thưởng.

Tâm huyết phát triển bài thuốc gia truyền của bà Giang đã “đơm hoa kết trái” với những giải thưởng cao quý đầy tự hào. Năm 2014, doanh nghiệp thuốc Bà Giằng vinh dự trở thành một trong 65 doanh nghiệp trên cả nước được Bộ Khoa học Công nghệ trao giải thưởng cao quý “Giải Bạc – Giải chất lượng quốc gia”. Năm 2015, doanh nghiệp thuốc YHCT Bà Giằng một lần nữa được xướng tên trở thành 1 trong 30 doanh nghiệp nội địa được trao giải thường “Ngôi sao thuốc Việt lần thứ I” – vinh danh những thương hiệu, những thầy thuốc đã góp phần nâng cao vị thế của ngành Dược Việt Nam. Với hơn 10 giải thưởng cao quý cho doanh nghiệp và thầy thuốc đã đạt được của doanh nghiệp sản xuất thuốc YHCT Bà Giằng. Năm 2016, doanh nghiệp sản xuất thuốc YHCT Bà Giằng đạt danh hiệu Thương hiệu dẫn đầu Việt Nam là minh chứng cho tuổi nghề hơn 100 năm gia truyền với bề dày kinh nghiệm cũng như lòng tin, hiệu quả chữa bệnh của thuốc đối với sức khỏe người tiêu dùng.

Những giải thưởng cao quý mà Doanh nghiệp Tư nhân sản xuất thuốc YHCT Bà Giằng đã đạt được trong suốt nhiều năm qua.

Tháng 5/2018, doanh nghiệp sản xuất thuốc YHCT Bà Giằng đã chính thức được Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thanh Hóa công nhận là Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ. Ngoài ra, bà Phạm Thị Giang, chủ doanh nghiệp, đã được cấp chứng nhận Lương y xuất sắc của ngành đông y.

Hiện ông Lê Thái - Phó Giám đốc doanh nghiệp Tư nhân sản xuất thuốc YHCT Bà Giằng - đang là hội viên Hiệp hội Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VST). VST là sân chơi hội tụ trí tuệ Việt, để các doanh nhân, các nhà khoa học trao đổi những tâm huyết và ý tưởng của mình, đóng góp cho nền khoa học công nghệ nước nhà. Tính đến nay, VST là nơi quy tụ của hàng trăm doanh nghiệp khoa học và công nghệ chất lượng, năng động, nhiều hoài bão, khát khao vươn ra khu vực và toàn cầu.

Thanh Thùy