Tranh cãi gay gắt về tội danh, tiền thiệt hại trong vụ án tham ô tài sản

Chiều 26-9, phiên tòa xét xử vụ án tham ô, cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra ở Công ty Lương thực Trà Vinh kết thúc ở phần tranh luận của luật sư, bị cáo và cá nhân, tổ chức liên quan.

Thiếu căn cứ định tội?

Luật sư bào chữa cho bị cáo Huỳnh Thế Năng (nguyên Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV - Tổng Công ty Lương thực miền Nam, viết tắt: Vinafood II; bị truy tố tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng") đề nghị HĐXX làm sáng tỏ bối cảnh chung ở thời điểm bị cáo Năng sai phạm. Theo cáo trạng, bị cáo Trần Văn Tâm (nguyên Giám đốc Công ty Lương thực Trà Vinh, ra tòa về hai tội: "Tham ô tài sản", "Cố ý làm trái qui định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng") bắt đầu thực hiện hành vi phạm tội từ năm 2012. Sai phạm kéo dài từ đó đến năm 2017. Trong khi tháng 4-2014, bị cáo Năng mới đảm nhận chức vụ tổng giám đốc Vinafood II (bị cáo là phó chủ tịch UBND tỉnh An Giang trước khi nhận nhiệm vụ tại Vinafood II - PV).

"Khi mới được bổ nhiệm một vài ngày, ông Năng đã gánh chịu những hậu quả đặc biệt lớn tại Công ty Lương thực Trà Vinh với khoản tiền thiệt hại lên đến hàng trăm tỉ đồng. Những hậu quả, thiệt hại này có từ trước ngày ông Năng về nhận nhiệm vụ. Nếu cần thiết truy cứu trách nhiệm thì đó là trách nhiệm của những lãnh đạo trước đó" – luật sư nêu quan điểm.

Đối đáp với cơ quan công tố, luật sư bào chữa cho bị cáo Tâm cho hay đại diện VKSND TP HCM không có cơ sở quy kết bị cáo phạm tội "Tham ô tài sản". Hiện tài sản (hai căn nhà) vẫn do Công ty Lương thực Trà Vinh quản lý, bị cáo Tâm không đứng tên chủ sở hữu.

Tương tự, luật sư bảo vệ quyền lợi cho những bị cáo là thuộc cấp của bị cáo Tâm thời điểm xảy ra vụ án đều dẫn chứng những bị cáo này chỉ là cấp dưới, làm theo chỉ đạo. Vì thế, cơ quan chức năng chưa đủ căn cứ chứng minh họ phạm tội "Tham ô tài sản".

Bị cáo Trần Văn Tâm (giữa) là chủ mưu, cầm đầu trong vụ án tham ô, cố ý làm trái

Công ty "mẹ" đề nghị nâng mức bồi thường

Bên cạnh đó, khoản tiền thiệt hại trong vụ án là vấn đề các bên đặc biệt lưu tâm.

Đại diện Vinafood II không đồng tình với quan điểm cơ quan công tố về khoản tiền thiệt hại và trách nhiệm dân sự các bị cáo trong vụ án có thể gánh chịu. Cơ quan tiến hành tố tụng xác định Vinafood II là nguyên đơn dân sự trong vụ án.

Trước đó, đại diện VKSND TP HCM nhận thấy bị cáo Trần Văn Tâm (nguyên giám đốc Công ty Lương thực Trà Vinh) điều hành hoạt động kinh doanh vừa thua lỗ vừa thất thoát hơn 814 tỉ đồng. Từ đó, đại diện cơ quan công tố truy cứu trách nhiệm hình sự và buộc bị cáo Tâm cùng đồng phạm bồi thường cho Vinafood II gần 133 tỉ đồng (tiền bị cáo trục lợi từ hành vi tham ô và tiền công ty thiệt hại bởi những sai phạm các bị cáo gây ra). Đối với số tiền doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ (hơn 681 tỉ đồng), người thừa hành quyền công tố không đề nghị HĐXX quy trách nhiệm bồi thường.

Đại diện Vinafood II cho rằng mức thiệt hại như đại diện VKSND TP tính toán chưa hợp lý. Bởi vì, khoản tiền thua lỗ từ hoạt động kinh doanh trong thời gian bị cáo Tâm lũng đoạn công ty cũng là thiệt hại trên thực tế Vinafood II gánh chịu. Phía công ty "mẹ" đề nghị HĐXX buộc các bị cáo liên đới bồi thường hơn 675 tỉ đồng.

Người cầm đầu có thể thoát án tử?

Trước đó, đại diện VKSND TP HCM đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Trần Văn Tâm (nguyên Giám đốc Công ty Lương thực Trà Vinh) 20 năm tù về tội "Tham ô tài sản", từ 15-16 năm tù về tội "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng". Như vậy, bị cáo này có thể nhận hình phạt cao nhất là 30 năm tù. Theo cáo trạng, bị cáo này bị truy tố với mức hình phạt cao nhất có thể là tử hình.

Đồng thời, đại diện VKSND TP đề nghị phạt từ 2 năm tù nhưng cho hưởng án treo đến 24 năm tù giam đối với 11 bị cáo đóng vai trò đồng phạm trong vụ án về các tội danh "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" và "Tham ô tài sản". Đại diện VKSND TP đề nghị HĐXX phạt bị cáo Huỳnh Thế Năng (nguyên Tổng Giám đốc Vinafood II) và 3 bị cáo khác (đều là nguyên lãnh đạo Vinafood II) từ 30-36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".

Bị cáo Tâm cùng thuộc cấp mua bán khống hàng hóa, rút tiền của Vinafood II rồi sử dụng không đúng mục đích. Các bị cáo liên tục thực hiện hành vi gian dối khiến công ty vừa thua lỗ vừa thất thoát hơn 814 tỉ đồng. Bị cáo Tâm là người tổ chức, chủ mưu và trực tiếp thực hiện nhiều việc làm sai trái gây thiệt hại hàng trăm tỉ đồng. Không chỉ vậy, bị cáo Tâm chỉ đạo cấp dưới hợp thức hóa khoản tiền mua, bán hai căn nhà là tài sản do Vinafood II sở hữu, chuyển thành tài sản cá nhân của bị cáo Tâm. Từ đó, các bị cáo tham ô gần 5,2 tỉ đồng.

Bài và ảnh: Di Lâm