Tranh cãi giữa ông Trump và Zelensky khiến con đường hòa bình còn trắc trở
Tranh cãi gay gắt đã nổ ra sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng khiến hai bên không ký được thỏa thuận khoáng sản như kế hoạch ban đầu. Điều này khiến buổi họp báo giữa hai nhà lãnh đạo cũng bị hủy bỏ.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social ngay sau cuộc họp gây tranh cãi với Tổng thống Ukraine tại Phòng Bầu dục, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhận xét rằng Tổng thống Ukraine chưa sẵn sàng cho hòa bình và đã không tôn trọng Mỹ. Tổng thống Trump, sự can dự của Mỹ có thể khiến nhà lãnh đạo Ukraine cảm thấy có lợi thế lớn trong đàm phán.
Tuy nhiên, điều Mỹ muốn hướng tới là hòa bình. Ông chủ Nhà Trắng khẳng định, Tổng thống Zelensky có thể quay trở lại khi đã sẵn sàng.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng ngày 28/2. Ảnh: Reuters
Trong khi đó, nguồn tin quan chức Mỹ cho biết việc ký kết thỏa thuận này có được nối lại hay không tùy vào Ukraine, vì ông Zelensky hiện vẫn ở Mỹ. Theo nguồn tin, Tổng thống Trump không loại trừ việc đạt thỏa thuận với Ukraine, nhưng nhấn mạnh điều này chỉ xảy ra nếu Ukraine sẵn sàng có cuộc đối thoại mang tính xây dựng.
Về phía Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, trong một dòng trạng thái đăng tải trên mạng xã hội X ngay sau cuộc hội đàm, ông Zelensky không đề cập nội dung cuộc họp, thay vào đó chỉ bày tỏ lòng biết ơn đối với Quốc hội và người dân Mỹ và nhấn mạnh, Ukraine cần hòa bình công bằng và lâu dài, và nước này đang nỗ lực vì điều đó.
Trong khi đó, tuyên bố của người đứng đầu Văn phòng Tổng thống Ukraine Andrii Yermak đăng tải trên Telegram bày tỏ khát vọng hòa bình của Ukraine và ủng hộ các quyết định của Tổng thống nước này. Tuyên bố nêu rõ: “An ninh không chỉ là một từ. Đó là cuộc sống. Nếu không có sự đảm bảo thực sự, chiến tranh sẽ quay trở lại. Tổng thống Ukraine đang chiến đấu vì đất nước, vì tất cả những ai bảo vệ một nền hòa bình công bằng và lâu dài”.
Trước đó, theo tường thuật của Reuters, trong cuộc gặp tại Nhà Trắng ngày 28/2 (giờ địa phương), hai nhà lãnh đạo này đã có cuộc tranh cãi khi ông Zelensky kêu gọi ông Trump thận trọng với Nga, ngược lại nhà lãnh đạo Mỹ tỏ ra không hài lòng về thái độ của đối tác. Hai nhà lãnh đạo gặp nhau tại Phòng Bầu dục trước lễ ký kết dự kiến về thỏa thuận cho phép Mỹ tham gia vào ngành công nghiệp khoáng sản ở Ukraine. Tuy nhiên, ông Zelensky đã công khai chỉ trích cách tiếp cận mềm mỏng của ông chủ Nhà Trắng đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Về phần mình, Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng ông Putin muốn đạt được một thỏa thuận. Bên cạnh đó, ông Trump cảnh báo rằng hoặc là nhà lãnh đạo Ukraine cần đạt được một thỏa thuận, hoặc Mỹ sẽ rút lui.
"Bạn đang đánh cược với mạng sống của hàng triệu người. Bạn đang đánh cược với Thế chiến thứ ba và những gì bạn đang làm là rất thiếu tôn trọng đất nước. Chúng tôi đã ủng hộ bạn nhiều hơn nhiều so với những gì nhiều người nói rằng họ nên làm”, ông Trump nói.
Theo kế hoạch ban đầu, hai bên dự kiến ký kết một thỏa thuận về khai thác khoáng sản. Dự thảo thỏa thuận quy định Ukraine sẽ đóng góp 50% "tất cả doanh thu kiếm được từ việc khai thác trong tương lai của tất cả tài sản tài nguyên thiên nhiên do Chính phủ Ukraine sở hữu" vào một quỹ tái thiết được đồng sở hữu và quản lý bởi Mỹ và Ukraine. Dự thảo thỏa thuận không nêu rõ tên các tài sản liên quan, nhưng cho biết sẽ bao gồm các mỏ khoáng sản, dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và các vật liệu khai thác khác cũng như cơ sở hạ tầng khác như các nhà máy LNG và cảng biển.
Theo đánh giá của giới quan sát, nếu thỏa thuận khoáng sản Mỹ - Ukraine không đạt được, thỏa thuận ngừng xung đột Nga - Ukraine cũng sẽ gặp nhiều khó khăn và con đường đến hòa bình cho Ukraine sẽ gặp nhiều trắc trở hơn.
