Tranh cãi khi truyện thiếu nhi của Roald Dahl bị thay đổi
Việc các tác phẩm kinh điển dành cho thiếu nhi của tác giả Roald Dahl bị thay đổi để loại bỏ những từ được cho là không phù hợp đã gây ra những phản ứng mạnh mẽ từ độc giả.
Hàng trăm từ đã được thay đổi trong những tác phẩm được yêu thích nhất của Roald Dahl. Ảnh: The Telegraph.
Roald Dahl là tiểu thuyết gia người Anh, nổi tiếng với các tác phẩm dành cho cả trẻ em và người lớn và là một trong những tác giả bán chạy nhất thế giới. Tuy nhiên, trong phiên bản mới do Puffin Books tái bản, nhiều tác phẩm nổi tiếng của ông đã được chỉnh sửa nhằm loại bỏ những từ ngữ được cho là không phù hợp.
Theo The Telegraph, hàng trăm từ bao gồm các mô tả về ngoại hình, chủng tộc và giới tính của các nhân vật, đã bị thay đổi hoặc xóa bỏ trong ít nhất 10/19 tác phẩm viết cho thiếu nhi của Roald Dahl.
Dahl qua đời vào năm 1990. Rick Behari, phát ngôn viên của Roald Dahl Story Company, cho biết trong một tuyên bố ngày 20/2 rằng việc xem xét các tác phẩm của Dahl bắt đầu vào năm 2020, trước khi Netflix mua lại Roald Dahl Story Company. Công ty này hiện quản lý bản quyền và thương hiệu của tác giả.
Theo The Telegraph, những thay đổi bao gồm các nhân vật không còn được mô tả là "béo" và những từ nhắc đến "mẹ" và "cha" đã được cập nhật thành "cha mẹ" hoặc "gia đình". Ông Behari lưu ý rằng mặc dù không “viết, chỉnh sửa hoặc viết lại văn bản”, nhưng họ đã giúp “cung cấp thông tin tham khảo có giá trị khi xem xét ngôn ngữ có thể gây tổn hại và tạo ra những khuôn mẫu độc hại”.
Những tác phẩm gây tranh cãi
Dahl, một người công khai bài Do Thái, không xa lạ gì với những lời chỉ trích vì các tác phẩm của ông bị gọi là chống đối xã hội, tàn bạo và chống lại nữ quyền. Nhưng tác phẩm của ông vẫn được đọc rộng rãi và thường xuyên được mô phỏng lại trên màn bạc. Charlie và nhà máy Chocolate đã hai lần được chuyển thể thành phim vào năm 1971 và 2005, và một bản chuyển thể khác sẽ được phát hành trong năm nay.
Một số thay đổi trong các tác phẩm của Roald Dahl. Ảnh: The Telegraph.
Theo The New York Times, trong những năm gần đây, Dahl ngày càng được bàn tới nhiều như một nhân vật gây chia rẽ, không chỉ bị buộc tội phân biệt chủng tộc và coi thường phụ nữ, mà còn cả chủ nghĩa bài Do Thái đến nỗi vào năm 2020, gia đình Dahl phải đưa ra lời xin lỗi "vì những tổn thương lâu dài và có thể hiểu được do một số phát biểu của Roald Dahl gây ra".
Tuy nhiên, những thay đổi trong các tác phẩm của ông cũng dẫn đến sự chỉ trích rộng rãi từ độc giả và các nhân vật nổi tiếng, bao gồm cả Thủ tướng Rishi Sunak của Anh. Salman Rushdie, tác giả đoạt giải của Những đứa con của nửa đêm và The Satanic Verses (Những vần thơ của quỷ Satan), đã gọi những thay đổi này là “sự kiểm duyệt vô lý”.
Những lời chỉ trích về những thay đổi lan ra nhanh chóng. “Có hàng triệu cuốn sách của ông ấy là ấn bản cũ trong các thư viện trường học và lớp học. Họ định làm gì với chúng? Họ sẽ gom tất cả các cuốn sách lại và gạch bỏ chúng bằng một cây bút lớn màu đen ư?”, nhà văn Philip Pullman nói.
Suzanne Nossel, Giám đốc điều hành của PEN America, một tổ chức hỗ trợ quyền tự do ngôn luận, viết trên Twitter rằng tổ chức này cảm thấy “bị báo động” trước những thay đổi và việc chỉnh sửa có chọn lọc đó có thể “đại diện cho một vũ khí mới nguy hiểm”.
Matthew Dennison, người đã viết tiểu sử về Dahl, nói rằng Dahl được biết là có mối quan hệ không tốt với các biên tập viên của mình và không thích bất kỳ ai can thiệp vào tác phẩm của mình. Dahl thường tập trung vào từng từ hoặc cách diễn đạt cụ thể khi chỉnh sửa, và “tiếp tục sử dụng các yếu tố của tiếng lóng thời thơ ấu, giữa các cuộc chiến mà ông tham gia và các khía cạnh trong vốn từ vựng của ông cho đến khi ông qua đời", Dennison nói.
Dahl cũng luôn phản đối việc kiểm duyệt không cần thiết, lưu ý rằng những thay đổi đối với tác phẩm của ông phản ánh sự nhạy cảm của người lớn hơn là sự e ngại của trẻ em. Ông từng nói: “Tôi chưa bao giờ nhận được bất kỳ sự phản đối nào từ bọn trẻ. Tất cả những gì bạn nhận được là những tiếng cười khúc khích và thích thú. Tôi biết bọn trẻ thích gì”.
