Tranh cãi về các tình tiết giảm nhẹ trong vụ cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi

Có quyền khởi kiện dân sự trong vụ án khác

Theo đó, trong phần tranh luận, đại diện Viện KSND Cấp cao tại Hà Nội đã đối đáp lại quan điểm của các bị cáo và các luật sư. Theo quan điểm đối đáp của Viện kiểm sát (VKS) cấp phúc thẩm, các bị cáo đã gây ra thiệt hại cho vụ án và phải trực tiếp chịu trách nhiệm cá nhân. Các bị cáo phải chịu trách nhiệm hình sự và liên đới chịu trách nhiệm dân sự.

Trong vụ án này, VKS cho biết do thời hạn về tố tụng có hạn, không thể giải quyết vụ án dân sự trong vụ án hình sự nên để đảm bảo tố tụng, phía Tòa án đã tách ra để giải quyết trong vụ án dân sự khác. Việc này là hoàn toàn có căn cứ, đúng pháp luật.

Đại diện VKSND Cấp cao tại Hà Nội tại phiên tòa phúc thẩm.

Theo VKS, tài liệu hồ sơ trong vụ án này bao gồm kết luận giám định, xác định thiệt hại, cũng như tài liệu thể hiện vai trò trách nhiệm của từng cá nhân, tập thể gây ra thiệt hại… là căn cứ để khởi tố vụ án, nên các bị đơn hoàn toàn có quyền yêu cầu Tòa án cung cấp nội dung này để khởi kiện trong vụ án dân sự khác.

Mặt khác, VKS đã xác định rõ vai trò của chủ đầu tư - Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), sau đó mới đến vai trò của các nhà thầu thi công, các tổ chức tư vấn giám sát. Tại phiên tòa sơ thẩm cũng như diễn biến phiên tòa phúc thẩm, các bị cáo đều thừa nhận trách nhiệm như bản án sơ thẩm đã quy kết. Vì vậy, các bị cáo phải có trách nhiệm bồi thường.

VKS nhận định, các bị cáo đều có chức năng, khả năng điều hành thực hiện gói thầu. So với VEC thì không lớn nhưng so với các gói thầu mà bị cáo điều hành thì các bị cáo là người đứng đầu; có vai trò lớn trong việc thi công gói thầu mà mình đảm nhận. Vì trí, vai trò của các bị cáo gắn liền với thiệt hại nên việc duy trì cách thức buộc tội như cấp sơ thẩm đã nêu là có căn cứ.

Muốn giảm nhẹ, hậu quả phải được khắc phục

Liên quan đến thiệt hại của vụ án là hơn 811 tỉ đồng, theo quan điểm đối đáp của VKS, thực tế chỉ có duy nhất chứng từ của Trico nộp 500 tỉ đồng để khắc phục. Ngoài ra, có bị cáo nộp 50 triệu đồng, 100 triệu đồng.

Các bị cáo trong vụ án có kháng cáo tại phiên tòa phúc thẩm.

Tuy nhiên, VKS nhận thấy các bị cáo bị truy tố ở mức hình phạt cao, nhưng đến nay số tiền khắc phục nêu trên là không đáng kể so với thiệt hại gây ra, nên chưa thể áp dụng tình tiết giảm nhẹ tự nguyện khắc phục hậu quả cho các bị cáo.

Cơ quan công tố cho biết trên thực tế, đến giờ phút này chưa bị đơn nào nộp tiền nên thiệt hại của vụ án còn nguyên, mức khắc phục của các bị cáo là quá nhỏ nên chưa thể xem xét giảm nhẹ hình phạt.

Theo VKS, vụ án này có hậu quả kinh tế lớn. Muốn giảm nhẹ tính nguy hiểm hành vi thì thiệt hại phải được khắc phục, nhưng đến nay trên giấy tờ chưa thể thể hiện việc khắc phục thiệt hại.

Tuy nhiên, sau phần đối đáp của VKS, luật sư của bị cáo Nguyễn Mạnh Cường (nguyên Phó giám đốc Ban điều hành liên danh gói thầu số 1) nộp tài liệu thể hiện bị cáo Cường đã nộp 200 triệu đồng khắc phục hậu quả. VKS ghi nhận nội dung này và đề nghị HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

Đối với bị cáo Hoàng Việt Hưng (cựu Giám đốc Ban quản lý dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi), VKS đánh giá việc bị cáo giữ lại được 106 tỉ đồng là nghĩa vụ của bị cáo, không phải là công lao như bị cáo đã nêu.

Trước quan điểm đối đáp của VKS đối với thân chủ của mình, luật sư bào chữa cho bị cáo Hoàng Việt Hưng nhận thấy đại diện VKS đang có mâu thuẫn trong chính phát biểu của mình.

Cụ thể, trong quá trình xét hỏi, luật sư cho rằng VKS vừa ghi nhận nội dung kháng cáo của bị cáo Hoàng Việt Hưng là có căn cứ, nhưng trong phần luận tội, VKS lại đề nghị bác kháng cáo. Như vậy là có mâu thuẫn.

Theo quan điểm của luật sư, bị cáo Hưng có thêm 3 tình tiết mới, gồm giúp giữ lại 106 tỉ đồng không thanh toán cho nhà thầu tư vấn giám sát, giúp chủ đầu tư thu về khoản tiền lớn, thể hiện sự ăn năn hối cải, tích cực bồi thường số tiền 20 triệu đồng.

Theo luật sư, các bị cáo trong vụ án này đều không có động cơ vụ lợi, họ chỉ là người làm công ăn lương. Mặc dù số tiền 20 triệu đồng so với thiệt hại của vụ án (hơn 811 tỉ đồng) là không đáng kể, nhưng so với tiền lương của họ thì đã là một sự cố gắng hết sức. Luật sư mong HĐXX xem việc khắc phục hậu quả này là tình tiết giảm nhẹ, không nên bác toàn bộ kháng cáo của các bị cáo.

Luật sư mong HĐXX sẽ đưa ra phán quyết công tâm khi Bản án sơ thẩm quy kết bị cáo Hưng có 4 hành vi sai phạm, nhưng tại phiên phúc thẩm đã có 3/4 hành vi được làm rõ, giảm mức độ.

Nói lời sau cùng, các bị cáo thừa nhận sai phạm và mong HĐXX xem xét hết các tình tiết mới liên quan đến hoàn cảnh gia đình, nộp tiền khắc phục hậu quả, những thành tích đã được ghi nhận trong quá trình công tác để đưa ra bản án công tâm, khách quan. Ngoài ra, các bị cáo cũng mong muốn được HĐXX xem xét cho hưởng án treo để tiếp tục được làm việc, cống hiến.

Sáng 1-7 tới đây, HĐXX phúc thẩm TAND Cấp cao tại Hà Nội sẽ đưa ra phán quyết đối với kháng cáo của các bị cáo và kháng cáo của các bên liên quan.

Lâm Vinh