Tranh luận về kiểm định đèn chiếu sáng trên ôtô

Nâng cấp đèn xe vẫn phải tuân theo các quy chuẩn. Ảnh: Vĩnh Phúc.

Theo nội dung Thông tư 02/2023 vừa được Bộ GTVT ký ban hành và chính thức có hiệu lực từ ngày 22/3, hạng mục kiểm tra tình trạng và sự hoạt động của đèn chiếu sáng phía trước trên xe cơ giới đã có những điều chỉnh nhất định.

Có được nâng cấp đèn?

Cụ thể, tại hạng mục kiểm tra tình trạng và sự hoạt động của đèn chiếu sáng phía trước, nội dung "không đúng kiểu loại" trước kia được xếp vào hạng mục khiếm khuyết, hư hỏng quan trọng MaD (Major Defects) theo Thông tư 16/2021 thì nay đã được loại bỏ.

Nhiều chủ xe và tài xế cho rằng quy định mới đã gián tiếp cho phép các hoạt động "độ, chế" hay nâng cấp đèn xe bởi trước đây, việc nâng cấp hệ thống chiếu sáng từ halogen lên LED hay Bi-LED được xếp vào nhóm khiếm khuyết MaD. Đây cũng là lỗi khiến nhiều phương tiện không đạt chuẩn khi đưa đi kiểm định.

Tuy nhiên trước ý kiến này, Cục Đăng kiểm khuyến cáo người dân cần hiểu đúng nội dung và không nên nhầm lẫn quy định tại Thông tư 02 vừa được ban hành.

Theo đó, Điều 55 của Luật Giao thông đường bộ 2008 có nêu rõ "Chủ phương tiện không được tự thay đổi kết cấu, tổng thành, hệ thống của xe không đúng với thiết kế của nhà chế tạo hoặc thiết kế cải tạo đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt".

Nâng cấp đèn Bi-LED trên một chiếc xe dùng bóng halogen. Ảnh: Vĩnh Phúc.

Mặt khác, Phụ lục II của Thông tư 12/2022 do Bộ GTVT ban hành cũng xếp nhóm sản phẩm "Đèn chiếu sáng phía trước của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ" vào danh mục sản phẩm, hàng hóa có khả năng gây mất an toàn thuộc trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ GTVT.

Do đó, các đèn chiếu sáng phía trước khi được lắp lên xe (kể cả trong trường hợp thay thế) phải là loại đèn đã được chứng nhận hoặc công bố hợp quy theo quy định.

Như vậy theo quy định của Thông tư 12/2022, các cơ sở sản xuất, lắp ráp hoặc nhập khẩu đèn chiếu sáng phía trước cho xe phải làm thủ tục chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định hoặc công bố hợp quy trước khi đưa ra thị trường.

Từ đó, Cục Đăng kiểm khuyến cáo người dân cần hiểu đúng, rằng đèn chiếu sáng phía trước là chi tiết ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn kỹ thuật của xe cũng như các phương tiện cùng tham gia giao thông. Trước khi được lắp lên xe, bộ phận này cần được chứng nhận thỏa mãn các yêu cầu về đặc tính quang học quy định tại các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia và tiêu chuẩn quốc gia.

Như vậy theo Cục Đăng kiểm, ôtô có thể thay đổi đèn chiếu sáng phía trước thuộc kiểu loại khác nhưng phải sử dụng loại đèn đã được chứng nhận hoặc công bố hợp quy, đồng thời chủ xe phải làm các thủ tục liên quan đến việc thay đổi, cải tạo theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, chủ xe khi sử dụng các đèn đã được chứng nhận cũng phải thỏa mãn các tiêu chí về lắp đặt như số lượng đèn, vị trí lắp đặt, khoảng cách giữa các đèn, tình trạng hoạt động của đèn và các yêu cầu khác về cường độ hay độ lệch.

Chưa đồng bộ

Trao đổi với Zing, anh Ba Long - chủ một cơ sở chuyên nâng cấp đèn chiếu sáng ôtô - nhận định việc kiểm định đèn chiếu sáng phía trước vẫn chưa được thực hiện đồng bộ.

"Khách hàng của tôi cho hay có vài trung tâm chấp nhận kiểm định đối với trường hợp ôtô đã nâng cấp đèn chiếu sáng phía trước, số khác lại từ chối", anh Long cho biết.

Qua trao đổi, anh Ba Long nhận định nhu cầu nâng cấp ánh sáng trên ôtô là có thật và rất phổ biến trong giới chủ xe tại Việt Nam. Trên góc nhìn của một người có thâm niên trong ngành dịch vụ ôtô, anh Long cũng cho rằng nhu cầu này là khá thiết yếu.

"Do đó, dù có được chấp nhận đăng kiểm hay không thì một bộ phận người dân vẫn tiến hành nâng cấp đèn", anh Long chia sẻ.

Nhu cầu nâng cấp ánh sáng của người đi ôtô là có thật. Ảnh minh họa: Vĩnh Phúc.

Liên quan đến thực trạng một số chủ xe vẫn bị từ chối đăng kiểm khi nâng cấp đèn, anh Ba Long cho hay khách hàng của xưởng mình chủ yếu rơi vào hai trường hợp.

Thứ nhất, xe dùng bóng halogen (không thấu kính) và lắp thêm Bi-LED bị từ chối đăng kiểm. Trường hợp thứ hai, anh Long cho biết các xe dùng đèn Bi-halogen (có thấu kính) nhưng nâng cấp lên Bi-LED cũng bị từ chối.

"Một vài khách hàng cho tôi biết rằng đơn vị đăng kiểm yêu cầu phải có hồ sơ cải tạo nếu xe muốn lắp thêm Bi-LED", anh Long tiết lộ.

Ngoài ra, anh Long cũng cho hay một số trung tâm đăng kiểm đòi hỏi chủ xe khi nâng cấp đèn phải có giấy chứng nhận hợp quy cho bộ đèn lắp lên xe.

Trên góc nhìn của mình, anh Long nhận định rằng quy định này áp dụng cho các trường hợp nâng cấp đèn là chưa chuẩn xác.

"Việc nâng cấp đèn thực chất chỉ là thay thế một linh kiện cho cụm đèn, hoặc lắp thêm một chi tiết mà cụm đèn nguyên bản của xe chưa có. Theo tôi, việc đòi hỏi giấy chứng nhận hợp quy chỉ nên áp dụng trong trường hợp chủ xe thay thế toàn bộ cụm đèn", anh Long kết luận.

Qua trao đổi, anh Ba Long cũng xác nhận phần lớn sản phẩm vật tư phụ tùng cung cấp và lắp đặt cho khách tại cửa hàng của mình đều chưa có giấy chứng nhận hợp quy.

Trông chờ hướng dẫn

Trong khi đó, anh Đức Vương (TP.HCM) cho biết vẫn đang hồi hộp chờ đợi liệu cơ quan chức năng có đưa ra thêm những chỉ dẫn rõ ràng hơn về quy định kiểm tra đèn chiếu sáng trên ôtô hay không.

"Tôi vừa hoàn tất nâng cấp hệ thống chiếu sáng cho chiếc bán tải của mình hồi cuối năm ngoái. Ban đầu khi biết quy định mới có thể cho phép 'độ' đèn, tôi cũng đỡ lo. Nhưng rồi mấy hôm nay khi nghe nhắc đến vấn đề hợp quy cho đèn chiếu sáng, tôi lại e ngại rằng xe mình sẽ bị đánh trượt trong lần kiểm định sắp tới vào tháng 9", anh Đức Vương phân trần.

Anh Đức Vương cho biết sẽ tiếp tục theo dõi các thông tin liên quan đến vấn đề kiểm định đèn chiếu sáng trên ôtô trong thời gian sắp tới.

Người này cũng hy vọng các cơ quan chức năng sẽ có những chỉ dẫn chi tiết và rõ ràng hơn để người dân cũng như các trung tâm đăng kiểm có cơ sở thực hiện cùng nhau một cách chuẩn xác.

Phúc Hậu