Tranh luận về thẩm quyền giám định âm thanh, hình ảnh

Sáng 10-1, tiếp tục phiên họp thứ 41, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về một số vấn đề lớn của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giám định tư pháp.

Báo cáo trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho hay một trong những vấn đề còn ý kiến khác nhau liên quan đến việc bổ sung chức năng giám định tư pháp cho VKSND Tối cao.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga. Ảnh: Hồng Hải

Cụ thể, dự thảo luật quy định bổ sung Phòng giám định kỹ thuật hình sự thuộc VKSND Tối cao để tăng cường năng lực cho cơ quan điều tra của VKSND Tối cao trong điều tra, phòng, chống tham nhũng trong hoạt động tư pháp.

Theo bà Nga, ý kiến ủng hộ đề xuất của Chính phủ về việc bổ sung chức năng giám định tư pháp cho VKSND Tối cao lập luận việc này là cần thiết, nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu ngày càng tăng trong việc giám định về âm thanh, hình ảnh từ các dữ liệu điện tử. Đáng chú ý, từ ngày 1-1-2020, các cơ quan tố tụng sẽ thực hiện ghi âm, ghi hình có âm thanh việc hỏi cung bị can trên toàn quốc.

Trong khi đó, các ý kiến không đồng tình cho rằng VKS vừa thực hiện quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, vừa trực tiếp thực hiện giám định sẽ không đảm bảo tính khách quan, chưa kể bổ sung chức năng này sẽ làm phát sinh bộ máy, biên chế.

Cũng theo bà Nga, nhiều ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tư pháp và các cơ quan hữu quan, trong đó có Bộ Công an, cho rằng đây là vấn đề mới, đòi hỏi nguồn nhân lực có trình độ chuyên sâu, phải đầu tư khoản kinh phí lớn và đồng bộ về trang thiết bị. Do vậy, Chính phủ cần đánh giá kỹ tác động của quy định này.

Tuy nhiên, một số ý kiến của Thường trực Ủy ban Tư pháp và các cơ quan như Bộ Tư pháp, VKSND Tối cao tán thành với quy định của dự thảo luật. Chính phủ cũng chưa có ý kiến khác với quan điểm khi trình Quốc hội.

Tại phiên họp, Phó Viện trưởng VKSND Tối cao Bùi Mạnh Cường cho biết VKSND Tối cao đã có Phòng kỹ thuật hình sự, nay chỉ bổ sung nhiệm vụ giám định âm thanh, hình ảnh.

Phó Viện trưởng VKSND Tối cao Bùi Mạnh Cường. Ảnh: Hồng Hải

Về lý thuyết, theo ông Cường, việc giám định âm thanh, hình ảnh đã có cơ quan giám định của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an thực hiện. Tuy nhiên, thực tế hiện nay chỉ có Bộ Công an thực hiện việc này.

Ông Cường cũng nêu vướng mắc khi những vụ việc cơ quan giám định tư pháp của Bộ Công an thực hiện bị khiếu nại, VKS gửi yêu cầu giám định sang Bộ Quốc phòng nhưng không được đáp ứng.

VKSND Tối cao đã gửi công văn đề nghị Bộ Quốc phòng bổ sung nhiệm vụ này cho cơ quan giám định của Bộ Quốc phòng, tuy nhiên tới nay vẫn chưa bổ sung.

“Một số lĩnh vực hiện nay chỉ có một cơ quan giám định duy nhất là Bộ Công an” - ông Cường cho rằng điều này là không khách quan và nhấn mạnh việc bổ sung chức năng giám định tư pháp cho VKS là “đúng quy định của pháp luật” và “phù hợp với thực tiễn”.

Đáp lại, Thứ trưởng Công an, Thượng tướng Lê Quý Vương khẳng định bộ này không đồng tình với đề xuất nói trên. Ông Vương cho rằng nội dung này mới phát sinh, bởi dự thảo ngay từ đầu không có quy định này. Ông cho rằng hiện cơ quan Bộ Công an và Bộ Quốc phòng đều có chức năng này.

Thứ trưởng Công an Lê Quý Vương. Ảnh: Hồng Hải

Thực tế từ 2012 tới nay, Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) đã tiếp nhận 42 vụ trưng cầu giám định âm thanh, 18 vụ giám định kỹ thuật số, điện tử, về cơ bản đáp ứng yêu cầu và phục vụ chung cho công tác điều tra. Theo ông Vương, con số này là không nhiều và cũng chưa xảy ra vấn đề gì.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long thông tin: Chính phủ đồng ý với đề xuất của VKSND Tối cao vì trong cơ cấu tổ chức của Viện đã có Phòng Kỹ thuật hình sự, nay chỉ giao thêm việc.

Cũng theo Bộ trưởng Tư pháp, ngay từ đầu, Bộ Công an thể hiện quan điểm không đồng ý. Tuy nhiên, đây chỉ là ý kiến của Bộ Công an. Còn quan điểm của Chính phủ thể hiện theo ý kiến của đa số các thành viên Chính phủ, như dự thảo trình ra Quốc hội.

Băn khoăn về việc này, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho hay Ủy ban Thường vụ Quốc hội có nhận được văn bản của Đảng ủy Công an Trung ương thể hiện không đồng tình với việc bổ sung nhiệm vụ này cho VKSND Tối cao. Trong khi đó, Đảng ủy Công an Trung ương có Thủ tướng là thành viên.

Phó chủ tịch Quốc hội sau đó đề nghị Chính phủ cần có ý kiến chính thức, đồng thời đề nghị nêu cả hai phương án để Quốc hội thảo luận.

ĐỨC MINH