Trào lưu 'nằm thẳng' đe dọa Giấc mộng Trung Hoa

"Tang ping", tức nằm thẳng, thời gian qua đã trở thành một trào lưu ngày càng phổ biến và được bàn tán nhiều tại Trung Quốc. Trào lưu nằm thẳng có nghĩa chỉ lao động ở mức độ tối thiểu, làm việc đủ để tồn tại, theo South China Morning Post.

Thay vì lao động cật lực, mua nhà, mua xe, kết hôn lập gia đình, những người sống theo triết lý nằm thẳng từ bỏ những mục tiêu ấy.

Một số ý kiến cho rằng trào lưu nằm thẳng là một tuyên ngôn chống lại chủ nghĩa vật chất. Một số hoài nghi nằm thẳng chỉ là biểu hiện của sự lười biếng.

Những ý kiến khác cho rằng triết lý sống nằm thẳng là hệ quả không thể tránh khỏi đối với một số người đã làm việc kiệt quệ, mất tinh thần, và không tìm được lối ra nào khác ngoài từ bỏ.

Nằm yên ngừng phấn đấu

"Tang ping" được chú ý sau khi xuất hiện trong một bài đăng vào tháng 4 vừa qua. Bài đăng đầu tiên nhắc tới "tang ping" xuất hiện trên mạng xã hội Baidu Tieba của một tài khoản có tên Luo Huazhong. Ở độ tuổi ngoài 20, Luo cho biết đã chấp nhận sống tối giản trong 2 năm.

"Cuộc sống là nằm dài ra, nằm dài ra, nằm dài ra. Nằm thẳng mang tới công lý", Luo viết.

Thanh niên này lý giải bản thân sống một cuộc sống không áp lực, ít ham muốn, không có công việc ổn định, và vẫn ở nhà của cha mẹ ở tỉnh Chiết Giang.

Khi cảm thấy muốn làm việc, Luo sẽ đi tới phim trường Hoành Điếm ở thành phố Kim Hoa. Tại đây, Luo tìm thấy một công việc hoàn hảo cho bản thân - đóng vai xác chết trong các bộ phim.

Một bộ phận không nhỏ thanh niên Trung Quốc đang vật lộn với thách thức kiếm sống. Ảnh: Reuters.

Bài đăng của Luo đi kèm bức ảnh nam thanh niên này đang nằm dài trong bộ quần áo cổ trang. Bài viết của Luo nhanh chóng được chia sẻ rộng rãi trên khắp các diễn đàn ở Trung Quốc.

"Khi tôi nói về nằm thẳng, tôi không có ý rằng tôi chỉ nằm dài ra mỗi ngày và hoàn toàn không làm gì. Nằm thẳng là một trạng thái tâm lý, tôi cảm thấy rất nhiều thứ trong cuộc sống không đáng phải tốn công sức bận tâm", Luo sau này cho biết trong các cuộc phỏng vấn.

Lối sống nằm thẳng của Luo xuất hiện trong giai đoạn mà mỗi ngày có vô số bài đăng trên Internet Trung Quốc miêu tả về những rắc rối và khó khăn trong cuộc sống.

"Tang ping" đã nhanh chóng kết nối với nhiều thanh niên và tầng lớp lao động Trung Quốc, những người đang chịu tác động nặng nề của kinh tế giảm tốc, chiến tranh thương mại với phương Tây, cũng như đại dịch Covid-19.

Trong một xã hội mà nhiều thành viên cảm thấy như đang làm nô lệ cho các công ty với văn hóa làm việc "996" - làm việc từ 9h sáng đến 9h tối, 6 ngày mỗi tuần - mà vẫn không đủ để mua một căn nhà, nhiều người đã mất đi động lực phấn đấu.

Và bởi vậy, nằm thẳng đã tạo được tiếng vang lớn, bất kể lối sống này cũng là chủ đề gây tranh cãi.

Đe dọa triển vọng phát triển của Trung Quốc

Từ tầng lớp trí thức tại các đô thị lớn cho tới giới sinh viên đại học, một đội ngũ đông đảo người trẻ, thanh niên đã đưa ra tuyên bố trên các mạng xã hội rằng họ là lớp "thanh niên nằm thẳng".

Trên khắp Trung Quốc, những chiếc áo phông với dòng chữ in "thanh niên nằm thẳng không làm gì hết" đã trở thành mặt hàng bán chạy.

Trước hiện tượng này, giới chức Trung Quốc đã phải tìm cách ra tay không để tình hình đi xa hơn, bởi lo ngại lối sống nằm thẳng sẽ làm lung lay trật tự kinh tế, xã hội.

Trong dài hạn, nằm thẳng sẽ không chỉ ảnh hưởng tới tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế, lối sống này có nguy cơ làm giảm tỷ lệ sinh đẻ vốn đang đe dọa cấu trúc dân số Trung Quốc, đe dọa sự tồn vong của hệ thống an sinh xã hội, các chuyên gia kinh tế cảnh báo.

Trong khi đó, các bác sĩ, chuyên gia tâm lý cảnh báo việc không vận động trong thời gian dài làm tăng nguy cơ gây ra các hiện tượng rối loạn tâm lý, thể chất, trong đó có trầm cảm và bệnh tim mạch.

Theo ông Gavin Sin Hin Chiu, cựu giáo sư Đại học Thâm Quyến, việc nhà chức trách Trung Quốc lo ngại và ra tay ngăn chặn lối sống nằm thẳng là điều dễ hiểu.

Thanh niên Trung Quốc chịu ảnh hưởng nặng nề từ kinh tế giảm tốc và dịch bệnh. Ảnh: AFP.

"Lối sống này đang ngày càng phổ biến, nó tác động tới kỳ vọng của thanh niên về nâng cao thu nhập, tiêu dùng, hôn nhân và sinh con, đe dọa mục tiêu tránh rơi vào bẫy thu nhập trung bình của Trung Quốc", ông Gavin nói.

Trong thông điệp được đăng tải trên truyền thông nhà nước Trung Quốc hôm 15/10, Chủ tịch Tập Cân Bình đã yêu cầu ngăn chặn lối sống nằm thẳng.

"Cần phải ngăn chặn sự trì trệ của giai cấp xã hội, khơi thông con đường cho xã hội đi lên, tạo ra cơ hội cho thêm nhiều người trở nên giàu có, tạo ra môi trường phát triển mà mọi người đều có dự phần, tránh sự thoái hóa và lối sống nằm thẳng", ông Tập nói.

Thông điệp trên được đăng tải chỉ 3 ngày trước khi Bắc Kinh công bố chỉ số tăng trưởng của Trung Quốc trong quý III, chỉ còn 4,9%, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng.

Nền kinh tế Trung Quốc đã phục hồi ấn tượng sau tác động của đại dịch. Nhưng giờ đây, Trung Quốc đang đối mặt nhiều khó khăn, bao gồm cuộc khủng hoảng năng lượng, ngành bất động sản lao đao, tiêu dùng trong nước ở mức thấp, giá nguyên vật liệu thô tăng cao.

Và phong trào nằm thẳng dường như cũng đạt tới đỉnh cao trong quý III vừa rồi.

Lúc này, nhà chức trách Trung Quốc đang dùng các công cụ kỹ thuật để ngăn chặn những bài viết chia sẻ lối sống nằm thẳng trên mạng xã hội.

Truyền thông nhà nước cũng tổ chức chiến dịch lên án lối sống nằm thẳng. Nam Phương Nhật báo gọi nằm thẳng là xu thế "đáng xấu hổ".

Trong khi đó, Tổng biên tập Thời báo Hoàn Cầu Hu Xijin cho biết thanh niên là "niềm hy vọng của đất nước", vì vậy không ai có thể cho phép giới trẻ "nằm thẳng tập thể".

Tuy nhiên, phản ứng từ nhà chức trách đôi khi lại càng tiếp sức cho phong trào nằm thẳng, đặc biệt trong mắt những thanh niên đang vật lộn kiếm sống mỗi ngày.

"Bất bình đẳng giàu nghèo đang ươm mầm cho sự bất mãn, đặc biệt là trong giới thanh niên, tầng lớp có kỳ vọng cao về tương lai nhưng chứng kiến của cải tích tụ lại ở số ít các thành phố. Sự thất vọng và bất mãn sẽ chỉ càng tồi tệ khi tăng trưởng kinh tế được dự báo tiếp tục giảm tốc", tập đoàn tư vấn tài chính Nomura Holdings nhận định.

Duy Anh