Trào ngược dạ dày làm tăng nguy cơ ung thư

Trào ngược dạ dày gây đau họng tái phát nhiều lần. Ảnh: luiz_rogerio_nunes.

Trong chia sẻ mới đây, PGS.TS Phạm Thị Bích Đào, Bộ môn Tai - Mũi - Họng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho biết thời gian qua, nhiều trường hợp phải tới bệnh viện khám với biểu hiện đau họng tái lại nhiều lần hoặc thường xuyên phải sử dụng kháng sinh do triệu chứng này.

“Nhiều người bệnh thậm chí đã được chỉ định hoặc xin cắt amidan vì nghĩ rằng tình trạng đau họng này do viêm amidan. Tuy nhiên, sau khi cắt amidan, biểu hiện đau họng vẫn tồn tại, thậm chí xuất hiện đau lan lên mũi, vị chuyên gia cảnh báo.

Một trong những tác nhân gây ung thư

Theo PGS Đào, trong những trường hợp nói trên, tình trạng đau họng có thể xuất phát bởi kích thích của dịch axit từ dạ dày đi qua thực quản lên vùng thanh quản, hạ họng, họng và thậm chí lên cả mũi xoang.

“Bệnh nhân khi để ý một chút sẽ có thể cảm nhận thấy những luồng hơi nóng rát đi lên cổ từ vùng bụng hoặc thỉnh thoảng tự nhiên thấy khé, rát cổ, nhất là khi nằm”, bà cho biết.

Axit từ dạ dày đẩy lên thực quản gây đau họng, thậm chí tăng nguy cơ ung thư. Ảnh minh họa: everyday_health.

Trong quá trình tiêu hóa bình thường, thức ăn đi xuống thực quản (ống ở phía sau cổ họng) qua một cơ hoặc van được gọi là cơ vòng thực quản dưới (LES) và vào dạ dày.

Van này bình thường chỉ cho thức ăn và đồ uống đi theo chiều xuống dạ dày. Do một nguyên nhân nào đó như vấn đề tinh thần, bệnh lý giãn cơ, thức ăn không phù hợp… van này đóng không chặt và xuất hiện thêm luồng ngược lại về phía họng.

“Điều này cho phép axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản và vùng mũi họng”, PGS Đào cho hay.

Theo thời gian, axit dạ dày tiếp xúc nhiều lần với niêm mạc thực quản và vùng họng, từ đó có thể gây ra tình trạng viêm thực quản, viêm nhiễm vùng tai mũi họng như viêm loét và mô sẹo. Thậm chí ở trẻ nhỏ, tình trạng này có thể gây viêm tai giữa tái phát do trào ngược.

Về lâu dài, trào ngược dạ dày thực quản còn có thể dẫn đến:

Co thắt thực quản và gây khó nuốt.
Barrett thực quản: Đây là tình trạng các tế bào niêm mạc thực quản bị tổn thương do axit dạ dày và biến đổi để trở nên giống với các tế bào niêm mạc ruột non. Đây cũng là tình trạng hiếm gặp. Bệnh nhân có thể không cảm thấy triệu chứng nào nhưng vẫn tăng nguy cơ phát triển ung thư thực quản.

Dù vậy, các biến chứng này đều có thể tránh được thông qua các cách điều trị thích hợp hiện tượng trào ngược.

Mặt khác, với vùng Tai Mũi Họng, người bệnh trào ngược dạ dày còn có nguy cơ tổn thương cơ quan ngoài thực quản, còn được gọi là trào ngược thanh quản (LPR).

“LPR đôi khi còn được gọi là ‘trào ngược thầm lặng’ vì không phải lúc nào chúng ta cũng có các triệu chứng mọi người dễ dàng nhận ra”, PGS Đào nhấn mạnh.

Điều quan trọng đối với những người bị trào ngược dạ dày là phải được kiểm tra LPR nhằm tránh mọi tổn thương tiềm ẩn đối với vùng họng, đặc biệt là giọng nói. Điều này nghiêm trọng hơn cả với những người phải sử dụng giọng nhiều như ca sĩ, phát thanh viên, giáo viên...

Một số biểu hiện của LPR thường gặp là:

Khàn tiếng
Hắng giọng thường xuyên
Cảm giác có “khối u” trong cổ họng
Ho mạn tính hoặc ho đánh thức bạn khỏi giấc ngủ
Khó thở
Cảm giác họng lúc nào cũng "thô"

Phương pháp ngăn chặn

Chia sẻ về cách phòng tránh cũng như xử trí khi không may bị trào ngược dạ dày, PGS Phạm Thị Bích Đào cho hay trong trường đã được chẩn đoán bệnh lý này, bệnh nhân cần kiểm soát các triệu chứng thông qua:

Chia nhỏ các bữa ăn và dành thời gian nhai
Tránh ăn quá nhiều
Tăng hoạt động thể chất nếu thừa cân, duy trì cân nặng
Tăng chất xơ, trái cây và rau quả trong chế độ ăn uống
Ít nhất một giờ sau bữa ăn mới nằm nghỉ hoặc ngủ
Gối cao đầu khoảng 15 độ

Dung dịch xịt họng là một trong những cách xử lý nhanh tại chỗ để giảm lượng axit trong vùng họng. Ảnh minh họa: US_News_Health.

Song song với đó, vị chuyên gia cũng nhấn mạnh một số thói quen nên tránh gồm:

Ăn trong vòng 2-3 giờ trước khi đi ngủ
Các loại thực phẩm kích thích như món ăn chứa nhiều chất béo, đường, rượu, caffeine và chocolate
Hút thuốc lá

Ngoài ra, một số phương pháp có thể giúp bệnh nhân trào ngược dạ dày kiểm soát biểu hiện đau họng là:

Thuốc uống toàn thân gồm các sản phẩm kháng sinh, kháng viêm, chống trào ngược, giãn cơ trơn thực quản để giảm co bóp hoặc thuốc an thần.
Xử lý tại chỗ: Súc họng hoặc xịt họng để giảm lượng axit vùng họng.

Quốc Toàn